Ανατροπές-σοκ από κούρεμα-μαμούθ

Η πρόταση της τρόικας στο Eurogroup της Παρασκευής για «κούρεµα-µαµούθ» του ελληνικού χρέους ως και 60% αλλάζει δραµατικά τις ισορροπίες για την Αθήνα. Προδιαγράφει ανατροπέςσοκ για τις τράπεζες, τις επιχειρήσεις, τα Ταµεία και τα νοικοκυριά, ενώ ενδέχεται να πυροδοτήσει σοβαρές πολιτικές εξελίξεις... – πόσω µάλλον αν η συµµετοχή των ιδιωτών δεν είναι εθελοντική και το φάσµα της χρεοκοπίας αρχίζει να απλώνεται πάνω από την Ελλάδα. Το «ελληνικό πρόβληµα» αναµένεται να κυριαρχήσει στην κρισιµότερη – ως την επόµενη – Σύνοδο Κορυφής της ευρωζώνης που διεξάγεται σήµερα στις Βρυξέλλες. Ολα αυτά συµβαίνουν εν µέσω διαφωνιών στους κόλπους του γαλλογερµανικού άξονα τόσο για το ύψος του «κουρέµατος» όσο και για την οριστική µορφή παρέµβασης του προσωρινού µηχανισµού σταθερότητας (EFSF).

Ο λόγος που αποφασίστηκε να πραγµατοποιηθεί και δεύτερη Σύνοδος Κορυφής, την προσεχή Τετάρτη, µε τη συµµετοχή µόνο των κρατών-µελών της ευρωζώνης ήταν οι διαφωνίες Γάλλων - Γερµανών για το «κούρεµα» και τον EFSF. Η Ανγκελα Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί αναµενόταν πάντως να κάνουν µια ύστατη προσπάθεια γεφύρωσης των διαφορών τους κατά τη συνάντησή τους χθες το βράδυ στις Βρυξέλλες. Κάθε πρόβλεψη εθεωρείτο επισφαλής και η Αθήνα βρισκόταν ουσιαστικά στο έλεος του γαλλογερµανικού άξονα.

 Μέρκελ (και τρόικα): «κούρεμα» 50%

Σύµφωνα µε απόλυτα εξακριβωµένες πληροφορίες, η καγκελάριος της Γερµανίας εµφανίζεται ανυποχώρητη στην ανάγκη η συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα (PSI) στο νέο πακέτο δανεισµού της Ελλάδος να ξεκινά από το 50%. Στην άποψη αυτή έχει ως σύµµαχο και την έκθεση βιωσιµότητας του ελληνικού χρέους που συνέταξε η τρόικα. Σύµφωνα µε αυτή, αναφέρεται ότι ίσως χρειαστεί ένα «κούρεµα» της τάξης του 60% προκειµένου το ελληνικό χρέος να περιοριστεί στα επίπεδα του 110% του ΑΕΠ το 2020.

Είναι µάλιστα χαρακτηριστικό ότι στην έκθεσή της η τρόικα λέει ότι αν δεν υπάρξει συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα, τότε τα δάνεια που θα χρειαστεί η Ελλάδα ώσπου να ξαναβγεί στις αγορές σε περίπου 10 χρόνια θα φθάσουν στο ιλιγγιώδες ποσό των 252 δισ. ευρώ. Επιπλέον, ακόµη και αν το «κούρεµα» φθάσει στο 50%, η τρόικα πιστεύει ότι το δεύτερο πακέτο βοήθειας που συµφωνήθηκε τον Ιούλιο, ύψους 109 δισ. ευρώ, θα χρειαστεί να ενισχυθεί µε άλλα 5 δισ. ευρώ και να φθάσει στα 114 δισ. ευρώ ώστε να καλυφθούν οι ελληνικές δανειακές ανάγκες. Στην έκθεση υπάρχει και ένα πιο ακραίο σενάριο σύµφωνα µε το οποίο αν οι συνθήκες χειροτερέψουν, το ύψος των δανείων που θα πρέπει να λάβει η Ελλάδα ανέρχεται στο δυσθεώρητο ποσό των 444 δισ. ευρώ! Κορυφαίες κοινοτικές πηγές σηµείωναν ότι το µείζον ζήτηµα είναι να επιτευχθεί εθελοντική συµµετοχή των ιδιωτών. Για τον σκοπό αυτόν έχουν ξεκινήσει εντατικές συνοµιλίες από την προηγούµενη εβδοµάδα και ελπίζεται ότι αυτές θα έχουν καταλήξει ως την προσεχή Τετάρτη ώστε οι ηγέτες της ευρωζώνης να ανακοινώσουν µια συµφωνία-πακέτο. Σύµφωνα µε το παραπάνω σκεπτικό, οι ξένοι ιδιώτες κάτοχοι ελληνικών οµολόγων (που πλέον δεν είναι τόσο τράπεζες όσο ασφαλιστικές εταιρείες και hedge funds) θα προτιµήσουν να αποδεχθούν ένα γενναίο κούρεµα τώρα από το να χάσουν περισσότερα αργότερα. Η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να φροντίσει ώστε οι απλοί ιδιώτες να µη χάσουν τα χρήµατά τους. Ωστόσο, ακό µη και οι σχεδιαστές αυτής της λύσης εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για το πώς θα απορροφηθεί από την ελληνική κοινή γνώµη και το πολιτικό σύστηµα που ήδη έχει φθάσει στα όρια των αντοχών του.

|||||||| Η ενόχληση του «Σαρκό»

Η άτεγκτη γερµανική στάση έχει προκαλέσει την ενόχληση του προέδρου Σαρκοζί. Το Παρίσι αναγνωρίζει µεν την ανάγκη αναθεώρησης της συµφωνίας της 21ης Ιουλίου, αλλά θεωρεί ένα ποσοστό 50% ή και περισσότερο υπερβολικό.

Οι ίδιες πληροφορίες επιµένουν ότι η γαλλική πλευρά θα δεχόταν να ξεκινήσει η συζήτηση περί «κουρέµατος» από ένα ποσοστό 30% και στη συνέχεια να αναζητηθούν συµβιβαστικές λύσεις. Αλλωστε, είναι οι γαλλικές τράπεζες που θα δεχθούν το ισχυρότερο πλήγµα από την αυξηµένη συµµετοχή των ιδιωτών, ενώ θα κινδυνεύσει η αξιολόγηση του «τριπλού Α» για τα γαλλικά οµόλογα. Ωστόσο, διπλωµατικές πηγές από το Παρίσι έλεγαν ότι αυτό ακριβώς είναι το όπλο του Σαρκοζί. Αν το Παρίσι χάσει το «ΑΑΑ», η Γερµανία θα αναγκαστεί να επωµιστεί ακόµη βαρύτερο φορτίο στο πλαίσιο του EFSF.

|||||||| Οι σκέψεις για τον EFSF

Ωστόσο, παρά την πολιτική απόφαση περί µεγαλύτερης συµµετοχής του ιδιωτικού τοµέα, οι τεχνικές λεπτοµέρειες παραµένουν στον αέρα. Εξετάζονται διάφορα σενάρια, από το περίπλοκο σχήµα χαµηλότερων επιτοκίων και επέκτασης του χρόνου αποπληρωµής των οµολόγων ως και την αγορά ελληνικών οµολόγων στην τρέχουσα τιµή τους από τον EFSF. Μια συµφωνία επί του «κουρέµατος» θεωρείται ότι θα συµπαρασύρει και τη συµφωνία στο θέµα του EFSF.

Η απόλυτη γερµανική άρνηση να λειτουργήσει ο µηχανισµός ως τράπεζα, που ήταν η αρχική γαλλική σκέψη, ώστε να έχει και πρόσβαση στη ρευστότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), οδηγεί αναγκαστικά σε άλλες λύσεις. Σύµµαχος του Βερολίνου στη σκληρή στάση του είναι τόσο η ΕΚΤ όσο και άλλα κράτη-µέλη (π.χ. Ολλανδία, Αυστρία και Φινλανδία).

Κοινοτικές πηγές αναφέρουν προς «Το Βήµα» ότι η Ανγκελα Μέρκελ συζητεί τη λειτουργία του EFSF ως εγγυητή ζηµιών έναντι όσων αγοράζουν κρατικά οµόλογα της ευρωζώνης, σε ένα ποσοστό που θα µπορούσε να είναι περίπου 30%.

Ακόµη και έτσι όµως δύσκολα οι εγγυήσεις του θα έπιαναν το όριο ασφαλείας των 2 τρισ. ευρώ που ορισµένοι αναλυτές κρίνουν αναγκαίο για να προστατευθούν η Ιταλία και η Ισπανία. Στο τραπέζι έχει πέσει και η «συγχώνευση» των 440 δισ. ευρώ του EFSF µε τα 500 δισ. ευρώ του µόνιµου µηχανισµού (ESM) ώστε να δηµιουργηθεί ένα υπερόπλο 940 δισ. ευρώ που θα φοβίσει τις αγορές.


www.tovima.gr