Η αλήθεια πίσω από την επαναγορά (rollover) του ελληνικού χρέους

Τι σημαίνει για τη χώρα μας η συμφωνία Μέρκελ – Σαρκοζί για τη συμμετοχή ιδιωτών στο νέο πακέτο βοήθειας. Οικονομολόγοι αναλύουν στη Voria.gr τα συν και τα πλην της παραπάνω απόφασης

του Αλέξανδρου Μητάκη

mitakis@voria.gr

 Ιστορικής σημασίας κρίνεται η συμφωνία... στην οποία προχώρησαν, μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις, η Α.Μέρκελ και ο Ν.Σαρκοζί την Παρασκευή, σχετικά με τη συμμετοχή ιδιωτών στη νέα οικονομική βοήθεια που σχεδιάζεται για τη χώρα μας και την εθελοντική επαναγορά-αντικατάσταση (rollover) των ελληνικών ομολόγων. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν στην εθελοντική διακράτιση ελληνικών ομολόγων και την επαναγορά νέων, προκειμένου να μην πραγματοποιηθεί πιστωτικό γεγονός, πρόταση που υποστήριζε Γαλλία και ΕΚΤ.

Τι σημαίνει αυτό για τη χώρα μας; Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στη διαχείριση του χρέους; Αποτελεί κατά κάποιον τρόπο αναδιάρθρωση; Καταρχάς, να πούμε με απλά λόγια τι σημαίνει η επαναγορά χρέους: Όσοι έχουν στην κατοχή τους ελληνικά ομόλογα (ιδιωτικές τράπεζες, διάφορα Funds κτλ), τα οποία λήγουν τώρα και πρέπει να αποπληρωθούν, καλούνται αντί να πάρουν άμεσα τα χρήματά τους, να ανταλλάξουν τους τίτλους τους με νέους, μεγάλης διάρκειας. Με αυτόν τον τρόπο δεν χάνουν την αρχική τους επένδυση, αφού τα νέα ομόλογα έχουν την ίδια αξία.

Τι λένε όμως οι ειδικοί; Όπως αναφέρουν στη Voria.gr οικονομολόγοι από τη Θεσσαλονίκη, υπάρχει ένα βασικό θετικό στοιχείο και ένα αρνητικό για την Ελλάδα, στην υιοθέτηση της απόφασης για επαναγορά ελληνικών ομολόγων από τους ιδιώτες πιστωτές. Το θετικό για τη χώρα μας είναι ότι καταφέρνει να κερδίσει πολύτιμο χρόνο και μια περίοδο χάριτος, μέχρι να ανοίξει ξανά η κάνουλα του δανεισμού από τις αγορές.

«Με το rollover ουσιαστικά μετατοπίζεται χρονικά το χρέος της Ελλάδας. Δεν πρόκειται για κούρεμα, καθώς δεν πλήττοναι οι πιστωτές, απλά πρόκειται για μια χρονική αναδιάρθρωση, επομένως είναι μια θετική κίνηση», δηλώνει στη Voria.gr ο πρόεδρος του τμήματος Οικονομικών του ΑΠΘ, Μωυσής Σιδηρόπουλος.

 

Το αρνητικό στοιχείο έγκειται στο ότι τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν, θα πωληθούν στους πιστωτές με πιο δυσμενείς όρους για την Ελλάδα από τα προηγούμενα και φυσικά πιο υψηλό κουπόνι (επιτόκιο). «Η αντικατάσταση των παλιών ελληνικών ομολόγων με νέα δεν είναι η καλύτερη δυνατή λύση, γιατί απαιτεί μεγαλύτερες κατοχυρώσεις και δεσμεύσεις από τη χώρα μας και φυσικά θα τα αποπληρώσουμε με υψηλότερο επιτόκιο», δηλώνει ο αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Οικονομικών του ΑΠΘ, Δημήτρης Μάρδας. «Εάν είχε υιοθετηθεί η πρόταση για επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων που λήγουν άμεσα, με εθελοντική επέκταση της διάρκειας των ομολόγων, θα ήταν καλύτερο για την Ελλάδα, καθώς θα ίσχυαν οι παλαιότεροι όροι, που ήταν πιο δυσμενείς για τους κατόχους ελληνικού χρέους», συμπληρώνει.

Τι θα συμβεί όμως με όσους κατόχους ελληνικών ομολόγων αρνηθούν να τα αντικαταστήσουν και ζητήσουν άμεση ρευστότητα; Οι καθηγητές συνηγορούν πως σε αυτή την περίπτωση είναι αναπόφευκτο το “haircut”, το οποίο βέβαια πρέπει να γίνει με σωστούς χειρισμούς και σκληρές διαπραγματεύσεις, προκειμένου αφενός η χώρα μας να αποκομίσει το μεγαλύτερο δυνατό όφελος και αφετέρου να μην θεωρηθεί χρεοκοπία.

Ο ίδιος τάσσεται υπέρ της συμμετοχής ιδιωτών στο νέο πακέτο βοήθειας της Ελλάδας, το οποίο σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες θα χτυπήσει νέο ιστορικό ρεκόρ και θα ανέλθει περίπου στα 170 δις. ευρώ (80 δις. ευρώ άμεση ρευστότητα, μέσω δανείου με ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ, 50 δις. ευρώ μέσω των αποκρατικοποιήσεων μέχρι το 2015 και 30 – 40 δις, ευρώ συμμετοχή των ιδιωτών). «Η εμπλοκή των ιδιωτών στη νέα βοήθεια είναι κάτι ιδιαίτερα θετικό, καθώς καλούνται να πάρουν και αυτοί το ρίσκο και το κόστους που τους αναλογεί», επισημαίνει. 

Απαισιοδοξία για Μεσοπρόθεσμο 

 

Για απαξίωση της ακίνητης περιουσίας της χώρας και αφόρητες πιέσεις από τους εταίρους μας για να προχωρήσουμε στις αποκρατικοποιήσεις κάνει λόγο ο κ. Μάρδας, ο οποίος αναφέρει πως ιδανικότερη λύση είναι ο πλειστηριασμός δημόσιων οργανισμών ανάλογα με την χρηματιστηριακή τους τιμή, προκειμένου να κερδίσει η χώρα το μεγαλύτερο δυνατό όφελος, καθώς και το «ενοίκιο» κερδοφόρων ΔΕΚΟ όπως ο ΟΠΑΠ και η ΔΕΗ.

Απαισιόδοξοι σχετικά με την εκπλήρωση των στόχων του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος και την επιβολή νέων μέτρων λιτότητας εμφανίζονται οι οικονομολόγοι, οι οποίοι υπογραμμίζουν ότι θα έπρεπε να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη μείωση δαπανών του δημοσίου και όχι στην αύξηση των εσόδων. «Είναι δύσκολο να αποδώσουν τα μέτρα του Μεσοπρόθεσμου. Η απόδοση των φόρων εξαρτάται και από την ανάπτυξη. Εκτιμάω ότι το νέο πακέτο μέτρων θα δημιουργήσει μεγαλύτερη ύφεση και θα εντείνει τη δυναμική του χρέους που είναι ήδη εκρηκτική», υπογραμμίζει ο κ. Σιδηρόπουλος, τονίζοντας πως θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εξυγίανση και αναδιάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, μέσω συγχωνεύσεων και καινούργιας κεφαλαιοποίησης. «Για να επανέλθουμε στην ανάπτυξη χρειάζεται ένα υγιές τραπεζικό σύστημα, που θα μπορεί να στηρίζει τις επιχειρήσεις», τονίζει.

voria.gr