Υποπτα παιχνίδια από τους οίκους αξιολόγησης

Υποπτοι για την αποσταθεροποίηση της ζώνης του ευρώ είναι οι οίκοι αξιολόγησης – Moody’s, Standards & Poor’s, Fitch – που απειλούν πλέον και τις πιο σταθερές χώρες, παρότι δεν είχαν καταφέρει να προβλέψουν προηγούµενες κρίσεις. Αφού έχουν υποτιµήσει εδώ και 18 µήνες τα οµόλογα των περιφερειακών χωρών της ευρωζώνης, οι οίκοι αξιολόγησης απειλούν να κατατάξουν την Ελλάδα στο καθεστώς...
της χρεοκοπίας γιατί οι ευρωπαϊκές χώρες τόλµησαν να µιλήσουν για την ηθεληµένη συµµετοχή των ιδιωτών (τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, funds), που διακρατούν κρατικά οµόλογα, στο πακέτο σωτηρίας των υπερχρεωµένων χωρών. Στις 13 Ιουνίου η Standards & Poor’s υποβάθµισε την Ελλάδα κατά τρεις βαθµίδες, τοποθετώντας την ένα σκαλοπάτι πριν από το καθεστώς χρεοκοπίας και στέλνοντάς την στο παγκοσµίως χαµηλότερο επίπεδο, κάτω από χώρες όπως ο Ισηµερινός, η Γρανάδα, η Τζαµάικα και το Πακιστάν. Πρόκειται για εξέλιξη που θεωρείται παράδοξη από αναλυτές.

ΤΟ ΡΙΣΚΟ. Οι οίκοι στρέφουν τώρα τα βέλη τους σε χώρες όπωςη Αυστρία και η Γαλλία, τις οποίες απειλούν ότι θα χάσουν την αξιολόγηση του τριπλού Α που τους επιτρέπει να έχουν πρόσβαση σε φθηνό δανεισµό από τις αγορές. Και δεν είναι µόνο η Ευρώπη που βρίσκεται στο στόχαστρό τους, όπως αναφέρεται σε σχετικό δηµοσίευµα της «Liberation». Οι οίκοι αξιολόγησης έχουν απειλήσει να υποτιµήσουν τις ΗΠΑ και τη Βρετανία και πολλοί αναλυτές αναρωτιούνται τι παιχνίδι παίζουν, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότιπαίρνουν το ρίσκο να αποσταθεροποιήσουν τον χρηµατοπιστωτικό κόσµο προκαλώντας µια νέα παγκόσµια κρίση. Ακόµη και αν οι οίκοι αξιολόγησης απαντήσουν ότι κάνουν τη δουλειά για την οποία πληρώνονται και ότι η αγορά δεν τους έχει ανάγκη για να φτιάξει τη «θρησκεία» της, δύο µελέτες δείχνουν πως οι οίκοι φέρουν ευθύνη για τη σηµερινή οικονοµική αποσταθεροποίηση. Η µία είναι του ∆ιεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου και η δεύτερη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ηοποία εκδόθηκε πριν από λίγες ηµέρες.

Και στις δύο αναλύσεις το συµπέρασµα είναι το ίδιο: η υποτίµηση της πιστοληπτικής ικανότητας χωρών οι οποίες επιβεβαιώνουν τουςφόβους των αγορών έχει άµεσοαντίκτυπο στους επενδυτές,οι οποίοι αµέσως απαιτούν υψηλότεραεπιτόκια για να καλύψουντο επιπλέον ρίσκο. Ιδιαιτέρως, σε µια αγορά οµολόγων εξαιρετικά ολοκληρωµένη όπως αυτή της ευρωζώνης οι υποτιµήσεις αποσταθεροποιούν το σύνολο των χωρών, ακόµη και αυτών µε τις καλύτερες αξιολογήσεις, διότι οι χρηµατοπιστωτικοί οργανισµοί τους διακρατούν οµόλογα όλων των χωρών της ζώνης του ευρώ. Μια υποτίµηση επηρεάζει αυτόµατα τη φερεγγυότητά τους.

ΑΝΙΚΑΝΟΙ. Οι οίκοι αξιολόγησης ήταν ανίκανοι να προβλέψουν την κρίση των «τοξικών» οµολόγων στις ΗΠΑ, δίνοντας τριπλό Α στα προϊόντα αυτά µέχρι την ηµέρα της κατάρρευσή τους, αλλά και την κρίση χρέους της ευρωζώνης όπως επισηµαίνεται στη µελέτη του ∆ΝΤ. «Πιστεύω ότι οι οίκοι είναι µία από τις αιτίες της κρίσης καθώς αξιολόγησαν λανθασµένα τους κινδύνους. ∆εν είναι οι µόνοι που ξεγελάστηκαν, αλλά απέτυχαν ξεκάθαρα στην αποστολή τους», δήλωσε ο επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ στη γαλλική εφηµερίδα «Liberation». Εξάλλου, εδώ και 10 χρόνια οι οίκοι αξιολόγησης και κυρίως οι µεγαλύτεροι Moody’s, S&P, Fitch, αγνοούσαν συστηµατικά τα δοµικά προβλήµατα στις περιφερειακές οικονοµίες. Μόλις τον ∆εκέµβριο του 2009, όταν η Ελλάδα είχε δώσει χαµηλότερα στοιχεία για το έλλειµµα, άνοιξε ο κύκλος των υποβαθµίσεων. Τότε η Ελλάδα έχαιρε βαθµολογίας Α. ∆εκαοκτώ µήνες αργότερα η αξιολόγηση των οίκων για την Ελλάδα είναι στην κατηγορία «σκουπίδια». Παρόµοιες ήταν οι εξελίξεις για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, παρότι τα οµόλογά τους βρίσκονται ακόµη σε καλύτερο επίπεδο. Επίσης, οι οίκοι αξιολόγησης χτυπούν οµαδικά. Κάθε φορά, υποβαθµίζουν µια χώρα µε λίγες ηµέρες διαφορά, ενώ οι αναλύσεις τους είναι σχεδόν ίδιες. «Μπορούµε να θέσουµε σοβαρά ερωτήµατα για τον ρόλο που παίζουν στην κρίση της ευρωζώνης», υποστηρίζει ο επίτροπος Μπαρνιέ. Αλλωστε, χθες οι οίκοι αξιολόγησης συνέχισαν την επίθεση στην Ελλάδα αλλά και τη Γαλλία. Η Standard & Poor’s µετά την υποβάθµιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας τη ∆ευτέρα, προχώρησε στην υποβάθµιση και της µακροπρόθεσµης πιστοληπτικής ικανότητας των τεσσάρων µεγάλων ελληνικών τραπεζών σε CCC από B. Επίσης, η Fitch ανακοίνωσε ότι τυχόν υιοθέτηση της «πρωτοβουλίας της Βιέννης» (συµµετοχή ιδιωτών πιστωτών στο κόστος βοήθειας για την Ελλάδα) µπορεί να οδηγήσει σε νέα υποβάθµιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. Παράλληλα, ο τρίτος µεγάλος οίκος, η Moody’s απείλησε χθες να υποβαθµίσει τις τρεις µεγάλες γαλλικές τράπεζες λόγω της έκθεσής τους στο χρέος της Ελλάδας.