Η πολιτική μάχη για την εκλογή του νέου Πάπα

Γιώργος Δελαστίκ:Πάνω από ένα δισεκατομμύριο διακόσια εκατομμύρια καθολικοί θα περιμένουν με ενδιαφέρον από τις αρχές Μαρτίου να δουν ποιος θα εκλεγεί από το κονκλάβιο των καρδιναλίων νέος προκαθήμενος της Αγίας Εδρας του Βατικανού - δηλαδή θρησκευτικός τους ηγέτης. Το 75% των πιστών ζει εκτός Ευρώπης - πρωτίστως στη Λατινική Αμερική, όπου ζουν περίπου μισό δισεκατομμύριο καθολικοί. Στο κονκλάβιο όμως που θα εκλέξει τον νέο Πάπα, από τους 117 καρδινάλιους που έχουν δικαίωμα ψήφου (υπάρχουν άλλοι 93 που έχουν χάσει αυτό το δικαίωμα επειδή συμπλήρωσαν το ηλικιακό όριο των 80 ετών, πάνω από το οποίο δεν επιτρέπεται να ψηφίζουν) η πλειοψηφία είναι Ευρωπαίοι, πάνω από τους μισούς.
Συγκεκριμένα υπάρχουν...
61 Ευρωπαίοι, 19 Λατινοαμερικανοί, 14 Βορειοαμερικανοί, 11 Ασιάτες, 11 Αφρικανοί και 1 από την Ωκεανία. Πέρα όμως από τα ζητήματα πίστης και τα αμιγώς θρησκευτικά θέματα, κάθε φορά που γίνεται εκλογή νέου Πάπα διεξάγεται ένας ανελέητος πόλεμος τόσο σε επίπεδο κλήρου όσο και σε καθαρά πολιτικό επίπεδο. Εχουν παρέλθει φυσικά πάνω από 150 χρόνια από τότε που ο εκάστοτε Πάπας είχε σοβαρή πολιτική επιρροή και αιώνες από τότε που οι Πάπες διοικούσαν κατά καιρούς την Ευρώπη μέσω των συμμαχιών τους με αυτοκράτορες και βασιλείς ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών. Παρ' όλα αυτά, ακόμη και σήμερα έχει πολιτική σημασία για τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και άλλες παγκόσμιες δυνάμεις αν ο ηγέτης ενός και πλέον δισεκατομμυρίου πιστών διάκειται φιλικά ή εχθρικά απέναντί τους.
Η εκλογή π.χ. του Πολωνού Κάρολ Βοϊτίλα ως Πάπα Ιωάννη-Παύλου Β' το 1978, μετά τον ύποπτο για πολλούς θάνατο του Ιταλού Ιωάννη-Παύλου Α' έναν μήνα μετά την εκλογή του, αποτέλεσε τεράστια πολιτική επιτυχία των Αμερικανών σε συνεργασία με τους Δυτικογερμανούς, καθώς ο Πολωνός Πάπας συνεισέφερε ουσιωδώς στην ανατροπή των καθεστώτων του αλήστου μνήμης «υπαρκτού σοσιαλισμού», αρχής γενομένης από την Πολωνία. Η εκλογή επίσης του Γερμανού Γιόζεφ Ράτσινγκερ ως Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ' το 2005 -ύστερα από πεντακόσια χρόνια που είχε να εκλεγεί Γερμανός Πάπας- δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι συνέπεσε χρονικά με την εποχή της αναβίωσης της γερμανικής παντοκρατορίας στην Ευρώπη. Το πολιτικό ερώτημα που πλανάται ανομολόγητα σήμερα είναι καίριο: ο γηραιός Γερμανός Πάπας παραιτήθηκε για να διευκολύνει τη διαδοχή του έχοντας ήδη μεθοδεύσει ποιος θα εκλεγεί στη θέση του ή μήπως ο πάλαι ποτέ πανίσχυρος κληρικός ιταλικός γραφειοκρατικός μηχανισμός του Βατικανού εξώθησε τον Πάπα στην παραίτηση για να ξαναπάρει την εξουσία που έχασε πριν από 35 χρόνια, με την εκλογή του Πολωνού Βοϊτίλα ύστερα από πεντακόσια (!) χρόνια που εκλέγονταν συνεχώς Ιταλοί Πάπες; Την απάντηση δεν τη γνωρίζουμε, θα τη μάθουμε βέβαια όταν τα πάντα θα έχουν κριθεί.
Η προαναγγελία της παραίτησης υποδηλώνει λεπτομερή μεθόδευση, αλλά αυτό θα μας το δείξουν τελικά τα γεγονότα. Από πολιτική σκοπιά, ουδείς ενδιαφέρεται αυτοτελώς αν στη διοικητική γραφειοκρατία του Βατικανού θα επικρατήσει τελικά η ιταλική ή η γερμανική πτέρυγα του καθολικού κλήρου. Με δεδομένη όμως την πολιτική στάση της ιταλικής Δεξιάς υπό τον Μπερλουσκόνι και τη σφοδρότατα αντιγερμανική ρητορική του και δεδομένων των άρρηκτων δεσμών του Βατικανού με την ιταλική Δεξιά, αποκτά τεράστια πολιτική σημασία αν ο νέος Πάπας θα εκλεγεί με την υποστήριξη του γερμανικού μηχανισμού στο κονκλάβιο των καρδιναλίων, οπότε αντικειμενικά θα είναι φιλογερμανός - για να μην πούμε άνθρωπος των Γερμανών από πολιτική σκοπιά. Ακόμη σημαντικότερο φυσικά θα ήταν αν ο νέος Πάπας εκπροσωπούσε το αντιγερμανικό τμήμα των Ιταλών καρδιναλίων, κάνοντας την έκπληξη της ανατροπής του μέχρι τώρα υφιστάμενου συσχετισμού δυνάμεων στους κόλπους του Βατικανού.
Υπάρχει ένα ακόμη στοιχείο που προκαλεί εντύπωση. Από τη στιγμή που η παραίτηση του Γερμανού Πάπα δεν ήταν αυθόρμητη κίνηση άμεσης υλοποίησης, από τη στιγμή δηλαδή που δεν είπε παραιτούμαι από αυτήν τη στιγμή, γιατί όρισε την παραίτησή του και την εκλογή του νέου Πάπα δύο-τρεις μέρες μετά την ανακοίνωση των... αποτελεσμάτων των κρίσιμων ιταλικών εκλογών που θα γίνουν στις 24 και 25 Φεβρουαρίου και αυτός θα παραιτηθεί στις 28 Φεβρουαρίου; Γιατί ο Ράτσινγκερ θέλει η εκλογή νέου Πάπα να γίνει μετά τις ιταλικές εκλογές, αλλά να έχει αναγγελθεί από πριν; Μόνο τυχαία πάντως δεν είναι όλα αυτά. Ιδωμεν...