Στα σκαλοπάτια του 2013 αναβιώνει το κοριτσάκι με τα σπίρτα, ένα στα έξι Ελληνόπουλα ζει σε συνθήκες στέρησης...

Φώτα, δρόμοι στολισμένοι, κρύο, κόσμος να πηγαινοέρχεται… και σε μια άκρη το κοριτσάκι με τα σπίρτα εκλιπαρεί τους αδιάφορους περαστικούς να αγοράσουν ένα κουτί σπίρτα.

Το γνωστό, κλασσικό παραμύθι του Δανού συγγραφέα Χανς Κρίστιαν Άντερσεν παίρνει σάρκα και οστά στις μέρες μας. Τα εξαντλητικά οικονομικά μέτρα έχουν φέρει στα όρια της φτώχειας χιλιάδες παιδιά...


Τα στοιχεία για την παιδική φτώχεια στην Ελλάδα που φέρνει στο φώς παγκόσμια έκθεση της UNICEF είναι συγκλονιστικά, εφόσον αποκαλύπτουν ότι ένα στα έξι Ελληνόπουλα ζει σε συνθήκες στέρησης.

Συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση 13 εκατ. παιδιά στερούνται βασικών αγαθών για την ανάπτυξή τους, ενώ άκρως ανησυχητικό, σύμφωνα με τη UNICEF, είναι το γεγονός ότι 30 εκατ. παιδιά ζουν σε συνθήκες φτώχειας σε πλούσιες χώρες.

Η έκθεση εξέτασε την παιδική φτώχεια με βάση τον Δείκτη Παιδικής Αποστέρησης, με ένα παιδί να χαρακτηρίζεται «αποστερημένο» όταν του λείπουν δύο ή περισσότερα αγαθά από έναν κατάλογο 14 βασικών πραγμάτων, όπως τρία γεύματα την ημέρα, δύο ζευγάρια παπούτσια στο νούμερό του, ένα ήσυχο μέρος για τη σχολική του εργασία και εκπαιδευτικά βιβλία ή σύνδεση Internet στο σπίτι. Παράλληλα, η χώρα μας κατέχει την 30ή θέση μεταξύ 35 κρατών με αναπτυγμένες οικονομίες ως προς τη σχετική φτώχεια.

Αναβιώνει, λοιπόν, το κοριτσάκι με τα σπίρτα, ένα παραμύθι – πραγματικότητα. Το κορίτσι περιπλανιέται στους δρόμους μέσα στο τσουχτερό κρύο, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να πουλήσει ούτε ένα κουτί σπίρτα. Η ψυχρότητα των περαστικών, η κοινωνική αναλγησία στο ζενίθ! Δύο κόσμοι αναβιώνουν σε αυτό το παραμύθι των πλουσίων και των φτωχών. Η συνύπαρξή τους στο ίδιο κοινωνικό γίγνεσθαι επισημαίνει ότι η κοινωνική αδικία είναι το δεκανίκι των ολίγων, χωρίς αυτή δεν μπορούν να επιβιώσουν. Ακόμα και μια αθώα παιδική ψυχή δεν είναι ικανή να συγκινήσει…

Μετά από περιπλάνηση στους δρόμους το κορίτσι του παραμυθιού αποφασίζει να ζεσταθεί με τα σπίρτα που έχει. Τι αστείο! Πώς μια σπίθα φλόγας μπορεί να ζεστάνει; Και, όμως, η ελπίδα που έμεινε μια σπίθα είναι! Και μέσα από αυτή μπορούμε να οραματιστούμε. Οραματίζεται, λοιπόν, το πλουσιοπάροχο δείπνο, την οικογενειακή θαλπωρή, πράγματα που του λείπουν. Η τελευταία εικόνα που βλέπει είναι η τρυφερή αγκαλιά της γιαγιάς της που δε θέλει να χάσει…. Για το λόγο αυτό ανάβει όλα τα σπίρτα που έχει για να μείνει ζωντανή, αυτή η τόσο ωραία εικόνα! Όμως, τα σπίρτα τελειώνουν και το μικρό κορίτσι βρίσκεται στους ουρανούς, ευτυχισμένο που λυτρώθηκε από την επίπονη και βασανιστική ζωή της.

Σαν ξημέρωσε η Πρωτοχρονιά , οι περαστικοί είδαν απορημένοι μια γλυκιά φτωχοντυμένη παιδούλα να κοιμάται γαλήνια στο πλατύσκαλο ενός σπιτιού, επάνω στο χιόνι, τριγυρισμένη από αναρίθμητα καμένα σπίρτα. Φαίνεται τόσο ήρεμη και ευτυχισμένη μακριά από τον ψυχρό κόσμο, μακριά από τη κοινωνία της αφθονίας που στερεί βασικά αγαθά από τα πιο ευαίσθητα και αθώα μέλη της, τα παιδιά! Και στο σημείο αυτό του παραμυθιού κάνει πάλι αισθητή την παρουσία της η αδιαφορία για την απροστάτευτη κοινωνική ομάδα των παιδιών. Τα λόγια ενός περαστικού που λέει: τι χαζή που ήταν! πίστεψε ότι θα μπορούσε να ζεσταθεί με τα σπίρτα, καταδεικνύουν για άλλη μια φορά τον κυνισμό μιας αδιάντροπης κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που δεν νοιάζεται για τα βλαστάρια της. Μια κοινωνία υπερκατανάλωσης, μια κοινωνία αφθονίας υλικών αγαθών που όμως δεν τα αναδιανέμει σωστά. Ο κίνδυνος της μη ανισομερούς κατανομής υπονομεύει τα κοινωνικά δικαιώματα των παιδιών. Μελλοντικά, ίσως, υπονομεύει και την ίδια τους την ύπαρξη!

Ο θάνατος του κοριτσιού αποδεικνύεται λυτρωτικός! Λύτρωση από την αδικία. Στα σκαλοπάτια του 2013 η παιδική φτώχεια στην Ελλάδα αγγίζει το ποσοστό των 23.7%. Σίγουρα δεν είναι εμφανές ακόμη το ποσοστό των παιδιών στη χώρα μας που αποκλείεται κοινωνικά από δραστηριότητες, μόρφωση , κοινωνικά αγαθά. Η στέρηση πολλές φορές γίνεται κομμάτι της ζωής μας. Επαναπαυόμαστε, δε δίνουμε σημασία, με λίγα λόγια βολευόμαστε. Εντάσσουμε τα απειλητικά στοιχεία για την παιδική φτώχεια στη γενικότερη άσχημη τροπή των οικονομικών δρώμενων. Εποχή λιτότητας, λέμε, εποχή Μνημονίου. Υπάρχει, όμως, λόγος να κάνουμε εκπτώσεις στην ποιότητα ζωής των παιδιών μας;

Το μέλλον μας είναι τα παιδιά μας! Αν δε δώσουμε τα απαραίτητα εφόδια στα παιδιά τι μέλλον θα έχουμε; Το κοριτσάκι με τα σπίρτα είναι ένα παραμύθι που συγκινεί και αναβιώνει κάθε χρόνο τέτοιες μέρες. Παίρνει πνοή μέσα από τη μορφή χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων σε σχολεία, ταινίες στην τηλεόραση, παιδικό θέατρο. Μήπως, όμως, έχει πάρει θέση και στην ίδια μας τη ζωή; Μήπως είναι το κοριτσάκι της διπλανής πόρτας; .Μήπως αύριο θα είναι το ίδιο μας , το δικό μας το παιδί;

Ας σκεφτούμε πόσα παιδιά στερούνται και πόσα πρόκειται να προστεθούν στον αριθμό αυτό τον καινούριο χρόνο. Όταν φτάνουμε στο σημείο η πραγματικότητα που ζούμε να ταυτίζεται με ένα θλιβερό παραμύθι με ακόμη χειρότερο τέλος, γιατί είμαστε σίγουροι ότι το δικό μας παραμύθι θα έχει ευτυχισμένο τέλος; Μακάρι να κάνω λάθος, αλλά πολύ φοβάμαι ότι το κοριτσάκι με τα σπίρτα ξαναζεί στις μέρες μας…. Για να πεθάνει στην πόρτα του 2013!

Καλή Πρωτοχρονιά! Και μην ξεχνάτε, εμείς φτιάχνουμε το δικό μας παραμύθι, εμείς φτιάχνουμε και το τέλος…



Ιωάννα Χαρμπέα*

*Η Ιωάννα Χαρμπέα είναι κοινωνιολόγος/εγκληματολόγος, εργαζόμενη σε Βοήθεια στο σπίτι, στα Μεγάλα Καλύβια του Δήμου Τρικκαίων.

www.forkeratea.com