Χρυσή ομερτά για τις 187 offshore

Εναν χρόνο μετά τις αποκαλύψεις του «Εθνους της Κυριακής» για το ελληνικό «Λιχτενστάιν» και μολονότι οι πρώτοι έλεγχοι του ΣΔΟΕ ξεσκέπασαν «όργιο φοροδιαφυγής και μαύρου χρήματος» εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από δεκάδες εξωχώριες εταιρείες, ο ένας φορέας πετάει το «μπαλάκι» στον άλλο με αποτέλεσμα την καθυστέρηση των ελέγχων, της βεβαίωσης οφειλών και της είσπραξης σημαντικών ποσών, ενώ για πολλές υποθέσεις ελλοχεύει ο κίνδυνος της παραγραφής

Ως διά μαγείας» μια τεράστια υπόθεση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και φοροδιαφυγής μέσω ενός δικτύου από...
εκατοντάδες υπεράκτιες εταιρείες (offshore) που ξεφύτρωναν σαν μανιτάρια στο Κρανίδι Αργολίδας «κόλλησε» εδώ και 14 μήνες στις ελεγκτικές υπηρεσίες και μάλιστα τώρα βεβαιωμένες παραβάσεις κινδυνεύουν με παραγραφή και οι επιτήδειοι με απαλλαγή.
Μέσα από γραφειοκρατικές δαιδαλώδεις διαδικασίες και με τον έναν φορέα να «πετάει το μπαλάκι» στον άλλον, το Δημόσιο δεν έχει καταφέρει να εισπράξει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ενώ σε πολλές περιπτώσεις λόγω διοικητικών εμπλοκών, κενών στην επικοινωνία και αλληλοκαλύψεων έχασε τα ίχνη δεκάδων offshore που λειτουργούσαν ως πλυντήρια μαύρου χρήματος και φοροδιαφυγής.
Το πρωτοφανές για τα ελληνικά χρονικά κύκλωμα των 187 offshore στο Κρανίδι, που μετέτρεψε τη περιοχή σε «φορολογικό παράδεισο» διεθνούς φήμης και είχε φέρει στο φως της δημοσιότητας πριν από ένα χρόνο το «Εθνος της Κυριακής», παραμένει για τις αρμόδιες υπηρεσίες ένας «άγνωστος Χ» όσον αφορά στα εμπλεκόμενα πρόσωπα και το εύρος της κομπίνας σε βάρος του Δημοσίου.
Ογκώδεις φάκελοι με σκοτεινές διαδρομές χρήματος, πρόσωπα-φαντάσματα και πολλά προς διερεύνηση σκοτεινά σημεία ανατέθηκαν σε δύο υπαλλήλους της τοπικής εφορίας οι οποίοι εκ των πραγμάτων αδυνατούσαν να τα βγάλουν πέρα, ενώ οι έλεγχοι του ΣΔΟΕ λόγω της πολυπλοκότητας των υποθέσεων και των μυστικών ή ψευδών παραστατικών και συναλλαγών προχωρούν με ρυθμούς χελώνας. Δεν είναι τυχαίο ότι η αδυναμία ελέγχων και διεκπεραίωσης των υποθέσεων με τη βεβαίωση των πρόσθετων φόρων και προστίμων και την είσπραξη των χρημάτων προβαλλόταν από κάποιους και ως κίνητρο για να προτιμάται το Κρανίδι ως έδρα για offshore εταιρείες.
Το σκηνικό στο «ελληνικό Λιχτενστάιν» με τα κοσμικά θέρετρα Πόρτο Χέλι και Ερμιόνη και με θέα τις κοσμοπολίτικες Σπέτσες συνθέτουν εικονικές αγοραπωλησίες πολυτελών ακινήτων, πλασματικές ή ανύπαρκτες δηλώσεις και παραστατικά στην εφορία, εμπλοκή δικηγόρων, συμβολαιογράφων, αλλά και δημόσιες υπηρεσίες που κάνουν τα «στραβά μάτια» όχι μόνο στα φορολογικά αλλά και στις καταπατήσεις δασών και αιγιαλών.
Τα γεγονότα δείχνουν ότι οι 187 offshore του Κρανιδίου αποτελούν ανεκμετάλλευτη «φλέβα χρυσού» για το Δημόσιο, καθώς από τους πρώτους έλεγχους του ΣΔΟΕ προέκυψε ότι οι περισσότερες από αυτές συμμετέχουν σε «όργιο φοροδιαφυγής» εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Η νέα «σοδειά» αποκαλύψεων από το ΣΔΟΕ σχετίζεται με πολυτελείς ιδιοκτησίες στην περιοχή, οι οποίες ωστόσο δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματα των δικαιούχων τους. Πλήθος είναι τα ψευδή στοιχεία τόσο για τα ποσά των αγοραπωλησιών όσο και για την κατοχύρωση των φορολογικών «απαλλαγών».
Για περίπου 25 εταιρείες που ελέγχθηκαν διαπιστώθηκε ότι το πραγματικό ποσό της συναλλαγής σε σχέση με αυτό που εμφανίστηκε στο συμβόλαιο είναι πενταπλάσιο έως και εφταπλάσιο. Μεταξύ άλλων εντοπίστηκε offshore με ιδιοκτησία αξίας 100 εκατ. ευρώ που δήλωνε δικαίωμα φοροαπαλλαγής, ωστόσο ο έλεγχος ανέδειξε ότι ο φόρος που της αναλογεί είναι 15 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Μέχρι στιγμής παραμένει απροσδιόριστο πόσες εξωχώριες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, καθώς οι εφορίες πρέπει να εξετάσουν αν πράγματι δικαιούνται απαλλαγές.
Σε μια άλλη περίπτωση, η αξία του ακινήτου που κατείχε offshore είχε δηλωθεί 1 εκατ. ευρώ. Οταν έγινε η μεταβίβαση, στο συμβόλαιο αναγράφηκε τίμημα 2,5 εκατ. αλλά τελικά από το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών διαπιστώθηκε ότι η πραγματική αξία της συναλλαγής ήταν 4,75 εκατ. ευρώ και τώρα ελέγχεται η προέλευση των χρημάτων.
Και ο κατάλογος των «παραδόξων» δεν έχει τελειωμό. Σε μια ακόμη μεταβίβαση από offshore, οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι ενώ στο συμβόλαιο το ακίνητο αναφερόταν ως αγροτεμάχιο, στη δήλωση της εταιρείας εμφανιζόταν ως? βοσκότοπος με αποτέλεσμα να μην πληρωθεί ούτε το ΕΤΑΚ.
Επισημαίνεται ότι στην ευρύτερη περιοχή του Κρανιδίου ανάλογα τη θέση που βρίσκεται το κτήμα, η αξία μπορεί να φτάσει για τα εκτός σχεδίου οικοδομήσιμα αγροτεμάχια έως και 50.000 ευρώ το στρέμμα, ενώ αν πρόκειται για βοσκοτόπι ή δασικό δηλώνεται προς 2.000 ευρώ/στρ. Αν είναι κτήμα με ελαιόδενδρα μπορεί ανάλογα με τη θέση να κυμαίνεται από 5.000 έως 20.000 το στρέμμα. Ετσι, σε όλα σχεδόν τα συμβόλαια οι εκτάσεις εμφανίζονται ως βοσκοτόπια με χαμηλή αξία.
Οπως εξηγούν ελεγκτές του ΣΔΟΕ, αυτή είναι η πιo συνηθισμένη διαδικασία που ακολουθούν οι επιτήδειοι για να αποκρύπτουν εισοδήματα και να χάνονται τα ίχνη των συναλλαγών και των πληρωμών μέσω offshore.
Κατάργησαν την Εφορία
Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί αδυνατούν να διεκπεραιώσουν το τεράστιο έργο που απομένει να γίνει.
Πιο πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της ΔΟΥ Ναυπλίου, που δήλωσε αδυναμία να ολοκληρώσει τους ελέγχους ώστε να βεβαιωθούν οι οφειλές αλλά και να εισπραχθούν τα ποσά, αφού ο τεράστιος φόρτος είχε αφεθεί στις «πλάτες» δύο μόνο υπαλλήλων της Εφορίας Κρανιδίου.
Και αντί η συγκεκριμένη εφορία να ενισχυθεί με επιπλέον προσωπικό ως «ειδική περίπτωση» αποφασίσθηκε η κατάργησή της.
Οι φάκελοι των ελεγχόμενων offshore μεταφέρθηκαν στο Ναύπλιο που ήδη είχε μεγάλο φόρτο, με αποτέλεσμα η προϊσταμένη να «σηκώσει τα χέρια» και να προειδοποιήσει ότι αδυνατεί να διεκπεραιώσει τους ελέγχους με ορατό τον κίνδυνο τα όποια αδικήματα φοροδιαφυγής να παραγραφούν στις 31 Δεκεμβρίου του 2012.
Το θέμα έφερε στη Βουλή ο πρώην υπουργός Γιάννης Μανιάτης και η απάντηση του αρμόδιου υπουργού Γιώργου Μαυραγάνη ήταν ότι ο έλεγχος των συγκεκριμένων offshore θα γίνει τελικά από το Διαπεριφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Αθηνών, ενώ θα παραταθεί και το περιθώριο παραγραφής κατά έναν χρόνο.
Οφειλή 6 εκατ. από 4 ελέγχους
Για να κατανοηθεί η δυνατότητα είσπραξης φόρων, αλλά και το μέγεθος της πιθανής φοροδιαφυγής στο Κρανίδι, αρκεί να αναφερθεί ότι μόνο από τον έλεγχο τεσσάρων ιδιοκτητών offshore προέκυψε οφειλή 6 εκατ. ευρώ, η οποία και διευθετήθηκε. Το ποσό είναι εξωπραγματικό σε σύγκριση με τις μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ που εισέπραττε η εφορία από το σύνολο των offshore επί σειράν ετών.

• Σε ειδικές περιπτώσεις ο νόμος προβλέπει για τις offshore ακόμα και φοροαπαλλαγές, μόνο που αρκετοί έσπευσαν να δηλώσουν ότι είναι δικαιούχοι τέτοιων προνομιακών ρυθμίσεων χωρίς καν να πληρώνουν ούτε ένα ευρώ φόρο
  
• Για να απαλλαγεί μια offshore για την κατοχή ακινήτου, ο νόμος επιβάλλει να έχει έδρα σε χώρα της ΕΕ, π.χ. αν με έδρα τις Αζόρες είχε ακίνητο στο Κρανίδι, έπρεπε μέχρι 1/1/2010 να μεταφέρει την εταιρεία σε χώρα της ΕΕ. Επίσης, έπρεπε να έχει ΑΦΜ ήδη από την 1/1/2010 στην Ελλάδα.
  
• Ο φόρος 15% που επιβάλλεται σε offshore εκτός ΕΕ πληρώνεται ετησίως επί της δηλωθείσας αξίας του ακινήτου που τις περισσότερες φορές είναι αισθητά χαμηλότερη, πέντε έως επτά φορές. Σημειώνεται ότι οι έλεγχοι έχουν καταδείξει «όργιο φοροδιαφυγής» για την περίοδο πριν από την 1/1/2010, οπότε οι offshore της συγκεκριμένης κατηγορίας φορολογούνταν μόλις με 3%. Μπορεί εύκολα να φανταστεί κανείς τι συνέβη από την ημέρα που ο φόρος ανέβηκε στο 15%?

Τα κόλπα
Πουλούσαν στον εαυτό τους χωρίς να πληρώνουν φόρο
Από το σύνολο των 187 offshore του Κρανιδίου ενεργές είναι 104, εκ των οποίων οι 92 αναφέρονται σε αγορά ακινήτου. Οι 29 δημιουργήθηκαν για να αγοράσουν κάποιο ακίνητο, έχουν πάρει ΑΦΜ αλλά δεν έχουν καμία δραστηριότητα, συνεπώς και φορολογική «ουσία».
Να σημειωθεί ότι από τη λίστα των 187 offshore, το 2003 είχαν κάνει παύση εργασιών 84. Οι εταιρείες αυτές είχαν συσταθεί για αγορά ακινήτου και από τη στιγμή που έγινε η συναλλαγή έπαψαν να ισχύουν.
Στην κατηγορία των 84 ανενεργών offshore έγινε έρευνα στο Υποθηκοφυλακείο Κρανιδίου. Το ΣΔΟΕ πήρε όλες τις μεταβιβάσεις των ακινήτων και από τα συμβόλαια βρέθηκε ποιοι ήταν οι αγοραστές, σε καθεμία περίπτωση.
Στη συνέχεια το ΣΔΟΕ ερεύνησε αν αυτός που αγόρασε είχε την οικονομική δυνατότητα, εισοδήματα στην Ελλάδα, αν συντρέχουν λόγοι να μη φορολογηθεί ή αν απαλλάσσεται από το «πόθεν έσχες». Ετσι εντοπίστηκε ότι οι περισσότεροι αγοραστές των ακινήτων αυτών κατά κύριο λόγο ήταν οι ιδιοκτήτες των offshore, που τα μεταβίβασαν από την εταιρεία τους στον? εαυτό τους για να μην υποχρεωθούν να πληρώσουν φόρο 3% που ίσχυε εκείνη την περίοδο.
Οι έλεγχοι έδειξαν επίσης ότι πλην ελαχίστων, όλοι αυτοί δεν κατοικούσαν ούτε στο Κρανίδι ούτε στο Ναύπλιο, αλλά ήταν εταιρείες ή φυσικά πρόσωπα που είχαν φορολογική έδρα τη ΦΑΕ Πειραιά, τη ΦΑΕ Αθηνών, την Εφορία Κατοίκων Εξωτερικού, άλλοι τη Δ' Αθηνών, την Α' Πειραιά, Δ' Πειραιά, την Κηφισιά, το Ψυχικό, τη Γλυφάδα, το Π. Φάληρο. Σε αυτές τις εφορίες το ΣΔΟΕ Πελοποννήσου έστειλε «δελτία πληροφοριών» με συνημμένα τα συμβόλαια, για να διερευνηθεί αν οι αγοραστές έχουν δηλώσει τη συγκεκριμένη συναλλαγή και αν είχαν το εισόδημα για να την κάνουν.
Από τις πρώτες απαντήσεις των εφοριών προέκυψε ότι σε πολλές περιπτώσεις οι νέοι ιδιοκτήτες δεν είχαν καν δηλώσει τις αγορές και κλήθηκαν εκ των υστέρων να το πράξουν. Για κάθε offshore εμφανίζονταν περισσότεροι του ενός συνδικαιούχοι (οικογένειες, συγγενείς κ.λπ.), υπήρξαν περιπτώσεις και με 10 συνδικαιούχους, οπότε ο έλεγχος επεκτάθηκε σε όλους για το αντίστοιχο ποσοστό του μεριδίου τους. Σε μία περίπτωση, μάλιστα, δύο Ουκρανών αγοραστών, το ΣΔΟΕ έστειλε το δελτίο πληροφοριών στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού για να αποκαλυφθεί ότι οι συγκεκριμένοι δεν είχαν κάνει ούτε δήλωση του ακινήτου. Κλήθηκαν από τη ΔΟΥ να το δηλώσουν και πλήρωσαν φόρο μαζί με το πρόστιμο. Υπάρχουν εταιρείες που έχουν αγοράσει ακίνητα αξίας από 3 εκατ. έως 10 εκατ. και ελέγχεται αν είχαν αυτή την οικονομική δυνατότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ
jkritikos@pegasus.gr