Το γαϊτανάκι των 11,5 δισ.

Σε ένα ατελείωτο γαϊτανάκι εξελίσσεται η οριστικοποίη­ση των μέτρων ύψους 11,5 δισ. ευρώ, τα οποία η τρόικα ζητάει να πέσουν οπωσδήποτε πά­νω στο τραπέζι «εδώ και τώρα», πριν από οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη, συ­ζήτηση κ.λπ.
Στην πραγματικότητα τα μέτρα που θα απαιτηθούν εντός του 2012 αφο­ρούν πολύ μεγαλύτερο ποσόν, αφού ήδη έχουμε τη βεβαιότητα για επιπλέ­ον...
3 δισ. ευρώ – εξαιτίας των φετινών μέχρι στιγμής αποκλίσεων – αλλά και άγνωστο επιπλέον ποσό, το οποίο θα προκύψει μετά τη φθινοπωρινή έκθε­ση της τρόικας.
Όμως η διαδικασία της οριστικοποί­ησης ούτε απλή ούτε ανέφελη είναι, όπως ήδη έχουμε διαπιστώσει. Οι λό­γοι είναι πολλοί και, συνοπτικά, μπο­ρούν να καταγραφούν ως εξής:
♦ Οι ρητορικές διαφωνίες Βενιζέλου και Κουβέλη για το είδος των μέτρων και η ταύτισή τους σε «σπάσιμο» του πακέτου σε διάστημα τετραετίας, με παράλληλη υιοθέτηση αναπτυξιακών μέτρων.
♦ Οι διαφορετικές οπτικές γωνίες των εταίρων της τρικομματικής συγκυβέρνησης τόσο για τις εξελίξεις στην ευρωζώνη όσο και για το είδος και τη στρατηγική της «επαναδια­πραγμάτευσης» όρων του μνημονί­ου.
♦ Οι επίσης διαφορετικές εκτιμήσεις των ιδίων για τα όρια... ανοχής της τρόικας.
♦ Ο φόβος για τις κοινωνικές επιπτώ­σεις των μέτρων και τις κοινωνικές αντιδράσεις.
♦ Οι προσπάθειες κυρίως των Βενι­ζέλου και Κουβέλη να αποφύγουν τις πολιτικές επιπτώσεις, αφού τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΔΗΜΑΡ νιώθουν καυτή την... ανάσα του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, μόνος σε ένα απέραντο αντι­πολιτευτικό γήπεδο, απειλεί και τους δύο αυτούς κομματικούς σχηματι­σμούς με... λεηλασία.
♦ Η άκαμπτη στάση της τρόικας σε ό,τι αφορά την ολοκλήρωση και εφαρμογή του «πακέτου» των 11,5 δισ., χωρίς την οποία καμιά περαιτέ­ρω συζήτηση δεν γίνεται αποδεκτή.
♦ Η επιδίωξη να αποφευχθούν τα οριζόντια μέτρα, ώστε να προκύψει «πακέτο» (αν είναι ποτέ δυνατόν!) «κοινωνικά δίκαιο».
♦ Το συνεχώς επιδεινούμενο κλίμα σε επίπεδο ευρωζώνης, το οποίο εί­ναι άγνωστο πώς ακριβώς θα επενεργήσει στην προσπάθεια εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος δημο­σιονομικής «προσαρμογής».
Ας δούμε όμως λίγο πιο αναλυτικά πώς διαμορφώνεται το πολιτικό τοπίο την ώρα που οι εκκρεμότητες ξεπερ­νούν κατά πολύ τις δυνατότητες της συγκυβέρνησης να τις διευθετήσει...

Διαφωνίες... εν κενώ
Η στάση Βενιζέλου και Κουβέλη, οι οποίοι ζητούν δημοσίως μια... «εδώ και τώρα» επιμήκυνση της εφαρμο­γής των μέτρων του μεσοπρόθεσμου κατά δύο χρόνια, χωρίς αυτή να περι­λαμβάνεται στην ατζέντα της τρόικας, είναι ίσως ο μεγαλύτερος πονοκέφα­λος για τον υπουργό Οικονομικών Γι­άννη Στουρνάρα και τον πρωθυπουρ­γό Αντώνη Σαμαρά.
Τα δημόσια χαμόγελα και οι δια­βεβαιώσεις περί μη διαφωνίας, αλ­λά και οι καθησυχαστικές δηλώσεις των δύο από τους τρεις κυβερνητι­κούς εταίρους για αρραγή ενότη­τα και στήριξη της κυβέρνησης δεν μπορούν να συγκαλύψουν το κυβερ­νητικό αδιέξοδο, το οποίο προκαλεί έντονους ψιθύρους ακόμη και για προσφυγή σε εκλογές στην περίπτω­ση που δεν καταστεί σύντομα εφικτή
μια τελική συμφωνία για τα μέτρα που θα περιλαμβάνει το «πακέτο» των 11,5 δισ.
Η τρόικα, από την πλευρά της, πα­ρατείνει την παραμονή της στην Αθή­να μέχρι την οριστικοποίηση των μέτρων, ώστε να μη δοθεί η εικόνα δυσαρέσκειας ή ρήξης, αφού προ­φανώς πιθανολογεί ότι η πίεση που ασκεί στην κυβέρνηση θα φέρει το επιθυμητό γι’ αυτήν αποτέλεσμα.
Γι’ αυτό άλλωστε στην ιδιαίτερη συνάντηση με τον Βενιζέλο την Τρίτη οι τροϊκανοί υπήρξαν άκαμπτοι ένα­ντι της πρότασης «δέκα σημείων», την οποία υπέβαλε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ σε μια προσπάθεια να πείσει ότι... διαπραγματεύεται με την τρό­ικα.
Η εν λόγω πρόταση εξειδικεύει την τοποθέτηση Βενιζέλου για επιμήκυν­ση των μέτρων του μεσοπρόθεσμου, τεμαχισμό τους σε διαρθρωτικά και αναπτυξιακά σε πρώτη φάση και δημοσιονομικά σε δεύτερη, ώστε, όπως ο ίδιος διατείνεται, η ανάπτυξη να πληρώσει μέρος του μεσοπρόθε­σμου και να αποφευχθεί νέα περαι­τέρω μείωση μισθών, συντάξεων και βαρύτερη φορολόγηση των συνήθων θυμάτων των μνημονίων.
Όμως οι απεσταλμένοι της τρόικας ξεκαθαρίζουν σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να κάνουν ούτε βή­μα πίσω σε ό,τι αφορά την απαίτησή τους για εφαρμογή των συμφωνηθέ­ντων – και ψηφισθέντων από τη Βου­λή επί της συγκυβέρνησης Παπαδήμου, για να μην ξεχνιόμαστε.
Γι’ αυτό άλλωστε οι τροϊκανοί απά­ντησαν στον Βενιζέλο (βλ. ρεπορτάζ στη σελίδα 16) ότι αυτό που ζητάει συνιστά πολιτική διαπραγμάτευση, την οποία οφείλει να κάνει η κυβέρ­νηση με τους προϊσταμένους τους και όχι οι πολιτικοί αρχηγοί μαζί τους.
«Εμείς είμαστε απλώς φούφουτοι», φέρεται ειπών ένας εκ των τρι­ών εκπροσώπων της τρόικας στην Ελλάδα, αλλά δυστυχώς αυτή η πλη­ροφορία δεν κατέστη δυνατόν να δι­ασταυρωθεί...

Μετά φόβου τρόικας
Πέραν όμως των επικοινωνιακών παιχνιδιών που αποσκοπούν στη μείωση του πολιτικού κόστους από τη βαρβαρότητα των μέτρων, υπάρ­χει μείζον πρόβλημα κυβερνητικής στρατηγικής και συναντίληψης, το οποίο αναδεικνύεται ανάγλυφο όχι μόνο στις πολιτικές καντρίλιες, αλλά και στις σχέσεις μεταξύ των τριών πο­λιτικών αρχηγών.
Ήδη άλλωστε τον Σαμαρά τον κό­βουν ξυράφια για τη στάση των δυο εταίρων του στην κυβέρνηση, αφού:
♦ ο μεν Βενιζέλος διαφοροποιείται από την κυβερνητική γραμμή, κα­ταθέτοντας δικές του προτάσεις, τις οποίες μάλιστα υποβάλλει ο ίδιος στην αντιπροσωπεία της τρόικας,
♦ ο δε Κουβέλης αντιδρά στις περι­κοπές μισθών και συντάξεων κυρίως διότι αντιμετωπίζει σοβαρά – αν και προς το παρόν ελεγχόμενα – προ­βλήματα στο εσωτερικό του κόμματός του και παράλληλα ανησυχεί για την αναμενόμενη αύξηση της πολιτι­κής πίεσης του ΣΥΡΙΖΑ.
Όπως έλεγαν στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού, ο Σαμαράς πι­στεύει ότι θα πρέπει πάση θυσία να οριστικοποιηθούν τα μέτρα των 11,5 δισ. ευρώ, προκειμένου οι δανειστές να πειστούν ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει με κάθε κόστος την εφαρμογή των μνη­μονίων και της δανειακής σύμβασης.
Μάλιστα, γνωρίζουν άριστα στο Μαξίμου ότι τα στοιχεία και οι εκτι­μήσεις που δίνουν οι υπουργοί στην τρόικα μπορούν εύκολα να αμφισβητηθούν αν αυτή η αμφισβήτηση αποτελεί πολιτική επιλογή των τροϊκανών. Γνωρίζουν άριστα επίσης ότι επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των τροϊκανών υπαλλήλων και των προϊσταμένων τους να ζητήσουν πλή­ρη επιβεβαίωση για τη δυνατότητα υλοποίησης των περικοπών που εμ­φανίζει η κυβέρνηση.
Ένα άλλο στοιχείο το οποίο γνωρί­ζει άριστα το Μέγαρο Μαξίμου είναι ότι, αφού οριστικοποιηθούν τα μέτρα του μεσοπρόθεσμου πλαισίου, θα έρ­θουν τα συμπληρωματικά για την κά­λυψη των αποκλίσεων του προϋπολο­γισμού.
Εκεί λοιπόν που ενδέχεται οι τροϊκανοί να αποδεχθούν τελικά την ανα­βολή απολύσεων από το Δημόσιο έναντι των περικοπών στις συντάξεις, αν ο έλεγχος γίνει σοβαρότερος, μπο­ρεί αυτό το επικοινωνιακό αποκούμπι της κυβέρνησης να γίνει στάχτη και μπούρμπερη.
Ακόμη χειρότερα, αν ζητηθεί πλή­ρης επιβεβαίωση των στοιχείων και των προβλέψεων, υπάρχει σοβαρότα­τος κίνδυνος να προκύψει (κλιμακω­τή) μείωση όλων των συντάξεων ακό­μη και από τώρα.
Κατά συνέπεια, η κυβέρνηση προ­σπαθεί να παίξει τον ρόλο του «καλού παιδιού» παρά να αμφισβητήσει τις βουλές των δανειστών, με αποκλει­στικό στόχο να κερδίσει χρόνο, παρό­τι είναι άγνωστο αν έχει οποιοδήποτε σχέδιο προκειμένου να τον αξιοποιή­σει. Άλλωστε, ως γνωστόν, έχει πλή­ρως αρνηθεί ήδη το ενδεχόμενο να
προχωρήσει σε κάποιου είδους δια­πραγμάτευση.
Οι πιο «αισιόδοξοι» στην κυβέρ­νηση θεωρούν ότι η τρόικα, αν τηρη­θούν οι «τύποι», ενδέχεται να κάνει ένα σκόντο στην ουσία. Ελπίζουν δε ότι, αν οριστικοποιηθούν τα μέτρα του μεσοπρόθεσμου πλαισίου, ίσως οι δανειστές κάνουν τα στραβά μάτια στις αποκλίσεις του προϋπολογισμού. Φρούδες ελπίδες, αλλά μην τους το πείτε και τους ξυπνήσετε από τον πο­λιτικό λήθαργό τους...

Τρέμουν...
Στο πλαίσιο που ορίζουν όλα τα πα­ραπάνω στοιχεία, στην κυβέρνηση και ειδικότερα στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν – για την ακρίβεια... τρέ­μουν – πως η πρόταση Βενιζέλου για «τεμαχισμό» των μέτρων θα περιπλέ­ξει περισσότερο τα πράγματα, αφού πάλι η ελληνική κυβέρνηση θα εμφα­νιστεί απέναντι στους Ευρωπαίους ως αφερέγγυα, που άλλα υπόσχεται και τελικά άλλα κάνει.
Ωστόσο, έναντι των επικοινωνιακών παιχνιδιών των Βενιζέλου και Κουβέλη η κυβερνητική αντίληψη και η πο­λιτική διαχείριση δεν είναι ενιαίες:
1 Ο Σαμαράς εμφανίζεται ιδιαίτερα ενοχλημένος από τη στάση του Ευάγγελου Βενιζέλου, αφού θεωρεί ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ «δεν μπο­ρεί να πατά σε δύο βάρκες», όπως λένε χαρακτηριστικά στενοί συνεργά­τες του πρωθυπουργού. Κοινώς «δεν μπορεί από τη μία να θέλει να εμφα­νίζεται στην Ευρώπη ως ισότιμος και συνεπής συνομιλητής και από την άλλη στο εσωτερικό της χώρας να το παίζει... αντιστασιακός».
2 Όμως η ενόχλησή του δεν εί­ναι ίδια για τον Κουβέλη, με τον οποίο είναι συγκαταβατικός, αφού ο Σαμαράς πιστεύει ότι ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ έχει ξεπεράσει τον εαυτό του και έχει έρθει σε πολλές αντιπαραθέ­σεις μέσα στο κόμμα του ιδιαιτέρως δύσκολη θέση, αφού πολλά στελέχη του κόμματός του αντιδρούν με τα μέ­τρα και απειλούν με αποχώρηση.
Όπως έλεγε, μάλιστα, συνεργάτης του πρωθυπουργού, «είναι άλλο κά­ποιος που έχει παίξει ρόλο στη δια­πραγμάτευση και την υπογραφή των μνημονίων, όπως ο Βενιζέλος, σήμερα να εμφανίζεται ως... αντιμνημονιακός και άλλο να κάποιος να καλείται να αποφασίσει και να εφαρμόσει μέτρα με τα οποία εξαρχής διαφωνούσε».

Παίρνει τις ρούγες ο πρωθυπουργός
Ο πρωθυπουργός πάντως συνδέει το θέμα της επαναδιαπραγμάτευσης με την εφαρμογή των μέτρων. «Δεν μπορούμε να πάμε και να ζητήσουμε κάτι τέτοιο εάν έχουμε εμφανιστεί αφερέγγυοι και ανυπόληπτοι απέναντι στους εταίρους μας», έλεγαν οι συνεργάτες του εξηγώντας τη λογική Σα­μαρά. «Είναι σίγουρο ότι θα εισπράξουμε αρνητική απάντηση». Και επικαλούνταν την άρνηση που εισέπραξε ο Βενιζέλος στην πε­ρίφημη πρόταση δέκα σημείων.
Σύμφωνα πάντα με τους συνεργάτες του πρωθυπουργού, ο Σαμαράς, παρά τα όποια προβλήματα έχουν προκύψει, εμφανίζε­ται... αισιόδοξος, αφού θεωρεί ότι, μετά τη συνάντηση με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, αλλά και τις πρόσφατες δηλώσεις Γιούνκερ, κάτι αλλάζει στην Ευρώπη και ότι αυτό είναι καλό για τη χώρα μας.
«Η κυβέρνηση πρέπει να δείξει ότι είναι αποφασισμένη και δεν υπολογίζει το πολιτικό κόστος», έλεγαν οι συνεργάτες του. «Κάτι πάει να αλλάξει στην Ευρώπη και εμείς πρέπει να βοηθήσουμε με τις πράξεις μας».
Φυσικά όλη αυτή η συζήτηση δεν είναι παρά μια έκφραση... υποχρεωτικής αισιοδοξίας, αφού όλοι γνωρίζουν ότι ούτε τα νούμερα του μεσοπρόθεσμου μπορούν να βγουν χωρίς δραματικές αναταράξεις και απώλεια πολιτικής πίστωσης στο εσωτερικό ούτε το κλίμα στην Ευρώπη έχει αλλάξει.
Ο Σαμαράς, πάντως, το επόμενο διάστη­μα θα αρχίσει μια σειρά ταξίδια στο εξωτερικό προκειμένου να ενημερώσει ο ίδιος τους Ευρωπαίους ηγέτες για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα, ενώ θα κάνει και κάποιες πρώτες συζητήσεις για το θέμα της επαναδιαπραγμάτευσης. Αν βρει ευή­κοα ώτα...
♦  Πρώτος του σταθμός θα είναι η Γαλλία, όπου θα συναντήσει τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ.
♦  Στη συνέχεια θα μεταβεί στη Γερμανία και τις Βρυξέλλες προκειμένου να κερδίσει το χαμένο έδαφος εξαιτίας της αιφνίδιας ασθένειάς του.
♦ Αμέσως μετά θα πάει στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου επιθυμεί να συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Στο στρατόπεδο της Ν.Δ. θεωρούν ότι έχουν βρει έναν καλό σύμμαχο, τον οποίο θα πρέ­πει να εκμεταλλευτούν με τον καλύτερο τρόπο.
Ωστόσο,  μάλλον ξεχνούν στη συνάντηση Σόιμπλε και Γκάιτνερ (υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ) ειπώθηκαν καλά λό­για για όλες τις ευρω­παϊκές χώρες σε κρίση και για τις προσπάθειές τους να τη διαχειριστούν, με μόνη εξαίρεση την... Ελλάδα, για την οποία υπήρξε απόλυτη σιω­πή όχι μόνο από τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, αλλά και από τον Αμερικανό υφυπουργό.
Επιπλέον ξεχνούν ότι ήδη ο αγγλο­σαξονικός Τύπος (βλ. ρεπορτάζ στη σελίδα 58 για το καυτό δημοσίευμα «γραμμής» των «Financial Times») παροτρύνει το ΔΝΤ να εγκαταλείψει την Ελλά­δα προκειμένου να μη βγει ζημιωμένο από τη θεωρούμενη ως βέβαιη δεύτερη ελεγ­χόμενη χρεοκοπία (αναδιάρθρωση χρέους) της Ελλάδας.
Αλλά τι σημασία έχουν όλα αυτά; Με τό­σες παραφωνίες η κυβέρνηση αυτή κινδυνεύει να μπει σε μια τεράστια κρί­ση, από την οποία θα βγει μόνο οδεύοντας,  ακόμη  μια  φορά, στην κάλπη.
Τη χώρα θα κοιτάξουν όλα αυτά τα καλόπαιδα ή την πολιτι­κή τους επιβίωση; Κάθε απάντηση δεκτή...

topontiki.gr