Ο Ελληνας που έβγαλε τη Φεράρι από... τα πιτς

Ο αεροδυναμιστής κορυφαίων ομάδων της Formula 1 τα τελευταία είκοσι χρόνια μιλά για την περίφημη δήλωση του Φερνάντο Αλόνσο στο βάθρο της Γερμανίας και παραλληλίζει την ελληνική κρίση με εκείνη που αντιμετώπισε -και κατάφερε να νικήσει- η Σκουντερία

Ολα έρχονται στο φως από ένα περίεργο παιχνίδισμα της τύχης, έτσι φαίνεται να συμβαίνει εδώ γύρω. Ο Νικόλας Τομπάζης -ένας από τους κορυφαίους αεροδυναμιστές της Formula 1, αυτής της παγκόσμιας αυτοκινητικής silicon valley και ηγέτης...
του σχεδιαστικού τμήματος της Ferrari F1- δεν έκανε τίποτα λιγότερο τα προηγούμενα είκοσι χρόνια στο σπορ από όσα κάνει τώρα, που ο Φερνάντο Αλόνσο εξέφρασε στο βάθρο του Γερμανικού Γκραν Πρι πριν από επτά μέρες κάτι ασυνήθιστο, κάτι πολιτικό.
«Εντάξει, δεν είμαι και τόσο μεγάλος οπαδός της πολιτικής, όμως είναι αλήθεια ότι η κατάσταση δεν είναι σπουδαία στην Ισπανία κι είναι διασκεδαστικό να οδηγείς ένα ιταλικό αυτοκίνητο -σχεδιασμένο από έναν Ελληνα- και ωραία να κερδίζεις εδώ», απάντησε ο Ισπανός στην -καυστική για τους Γερμανούς και αμυδρώς ηδονική για τον Νότο- ερώτηση του Νίκι Λάουντα, του οποίου το επίτευγμα των τριών παγκοσμίων πρωταθλημάτων φιλοδοξεί με αξιώσεις να ισοφαρίσει φέτος ο Αλόνσο.
«Με τιμά ιδιαίτερα που ο Φερνάντο με σκέφτηκε στη στιγμή χαράς στο βάθρο του Χόκενχαϊμ και τον ευχαριστώ πολύ γι' αυτό. Οδήγησε και ο ίδιος έναν εξαίσιο αγώνα και έδειξε την κλάση του», δήλωσε ο Νικόλας Τομπάζης στο «Εθνος». «Στα αλήθεια, όμως, οφείλω να πω ότι η προσπάθεια που μας επέτρεψε να νικήσουμε σε αυτή την πίστα είναι μια ομαδική προσπάθεια πολλών ανθρώπων από διαφορετικά κράτη, που όλοι έχουν την τύχη να εργάζονται σε αυτή τη μεγάλη ιταλική εταιρεία», συνέχισε.

Πέντε μήνες νωρίτερα η Scuderia βρισκόταν σε ένα παγερό σοκ: στις χειμερινές δοκιμές εν όψει του νέου πρωταθλήματος το καινούργιο μονοθέσιο F2012 εμφάνισε τόσο φτωχή απόδοση, που η ομάδα αμφέβαλλε αν στο εναρκτήριο GP Αυστραλίας θα ήταν καν στην πρώτη δεκάδα - κάτι φρικτό για την πίεση που γεννά στη Scuderia η ίδια η ιστορία και δημοτικότητά της.
Eλευθερία έκφρασης
 Η Ferrari έναν χρόνο νωρίτερα είχε προχωρήσει σε διοικητικές αλλαγές και είχε αποφασίσει, εν όψει του 2012, να αποτινάξει τη φιλοσοφία συντηρητισμού των τεχνικών επιλογών των προηγούμενων ετών. Ετσι χάρισε στο τεχνικό της τμήμα την ελευθερία της σχεδιαστικής τόλμης, του ρίσκου. Ομως, τώρα, το -βαθύτατα ανασχεδιασμένο σχεδόν σε κάθε τομέα- μονοθέσιο F2012 έμοιαζε με σκύλο που γύρισε και τη δάγκωσε μεμιάς, απέναντι στη βασική αντίπαλο Red Bull Racing που είχε την πολυτέλεια να εξελίξει ένα ήδη γνωστό και ταχύ μονοθέσιο, το περσινό της.
Ο,τι ακολούθησε στο Μαρανέλο ήταν καταιγιστικού ρυθμού: ο τεχνικός διευθυντής Πατ Φράι και ο Νικόλας Τομπάζης, ο ειδήμων των ελαστικών Χιροχίντε Χαμασίμα, και ο τετραπέρατος Αλόνσο έβρισκαν όλο και πιο αποδοτικές λύσεις μηχανικής ή αεροδυναμικής φόρτισης των ελαστικών για την (απολύτως κρίσιμη φέτος) βέλτιστη χρήση τους στους αγώνες.

Κι όσο για την απόλυτη ταχύτητα της F2012, όταν ο Αλόνσο παρατάχθηκε τρίτος στη Βαρκελώνη και πρώτος στο Σίλβερστοουν της Βρετανίας -σε δύο σιρκουί που κατ' εξοχήν αναδεικνύουν την αεροδυναμική απόδοση- το σχεδιαστικό έργο του Νικόλα Τομπάζη αναδείχθηκε, δικαιώθηκε. Ισως ποτέ μια ομάδα της F1 δεν κατάλαβε ένα εντελώς νέο μονοθέσιο τόσο γρήγορα.
Ο Νικόλας Τομπάζης είπε σχετικά με τα παραπάνω: «Βεβαίως η νίκη στη Γερμανία περιέχει και κάποιους συμβολισμούς, όπως είπε και ο Φερνάντο - αλλά ως Ελληνας, με τη χώρα μου να περνά αυτή τη δύσκολη στιγμή, αν πρέπει να δω κάποιο νόημα σε αυτή τη νίκη θα έλεγα το εξής: μόλις πριν από μερικούς μήνες και εδώ στη Ferrari περνούσαμε πολύ δύσκολες στιγμές, καθώς το αυτοκίνητό μας δεν ήταν στο επίπεδο που θέλαμε και τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά.

Με ενότητα, σκληρή δουλειά και επιμονή καταφέραμε να βγούμε από αυτή την κρίση και να πετύχουμε αυτό που φάνταζε αδύνατο πριν από μερικούς μήνες. Είμαι λοιπόν σίγουρος ότι αυτό θα είναι δυνατό και σε άλλες περιστάσεις (βλ. κρίση) και οι σκέψεις μου και η καρδιά μου είναι με τη χώρα μου σε αυτή τη δύσκολη στιγμή». Ολα έρχονται στο φως από ένα περίεργο παιχνίδισμα της τύχης -ίσως κάποια στιγμή κι ο Στίβεν Χόκινγκ να μιλήσει για έναν Ελληνα επιστήμονα-, αλλά τουλάχιστον έρχονται.
ΑΠΟ 24 ΕΤΩΝ ΣΤΗ F1
Δύο δεκαετίες, τρεις κορυφαίες ομάδες
Ο Νικόλας Τομπάζης ήταν μόλις στα 24 του χρόνια όταν μπήκε στη Formula 1, στο τελείωμα του 1992. Αυτό συνέβη ελάχιστες εβδομάδες μετά την πρώτη μεγάλη λάμψη, την πρώτη νίκη του (κατά ελάχιστους μήνες μικρότερου του Τομπάζη) Μίχαελ Σουμάχερ στο σπορ.
Για τα πρώτα τους έντεκα χρόνια στο σπορ οι δύο άνδρες συμπορεύονταν, καθώς άνηκαν σε εκείνη την εμπνευσμένη και ευφυή ομάδα ανθρώπων -μαζί με διάσημους τεχνικούς, όπως ο Ρος Μπρον και ο Ρόρι Μπιρν- που χάρισαν στα 1994-'95 στον «Σούμι» τα πρώτα δύο του παγκόσμια πρωταθλήματα πριν κάνουν -το 1997- τη φημισμένη τους διάσημη ομαδική μεταγραφή στη Ferrari.
Στο Μαρανέλο οι διαλεχτοί συνεργάτες του Σουμάχερ -με τον Νικόλα Τομπάζη να αναλαμβάνει άμεσα ρόλο πρωταγωνιστικό, τη θέση του επικεφαλής αεροδυναμιστή, στα 30 του- οικοδόμησαν μία εκ των πιο επιτυχημένων «αυτοκρατοριών» της ιστορίας της F1: την ολοκληρωτικά κυρίαρχη Ferrari της πενταετίας 2000-2004, που χάρισε στον Σουμάχερ ακόμα πέντε -συναπτούς, μάλιστα- τίτλους.
Στο τέλος του 2003, αφότου εκπλήρωσε το στρατιωτικό του καθήκον στην Ελλάδα, ο Νικόλας Τομπάζης αποφάσισε να βάλει την καριέρα του σε διαφορετική τροχιά και την εργασία του σε εντελώς διαφορετική φιλοσοφία αποδεχόμενος την πρόταση της McLaren. Εκεί συνεργάστηκε με τον διακεκριμένο αεροδυναμιστή Αντριαν Νιούι και συνυπέγραψε δύο από τα ταχύτερα μονοθέσια της εποχής, πριν αποφασίσει να επιστρέψει στο Μαρανέλο - όπου μετά την αποχώρηση των Μπρον και Μπιρν απέκτησε ηγετικό ρόλο στον σχεδιασμό των ιταλικών μονοθεσίων.
Ο Νικόλας Τομπάζης, που έχει αποκτήσει τέσσερα παιδιά με τη σύζυγό του Μαριάννα, συμμετείχε από το 1992 μέχρι σήμερα στον σχεδιασμό μονοθεσίων που κέρδισαν έξι παγκόσμια πρωταθλήματα οδηγών και οκτώ κατασκευαστών.
ΔΥΟ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΔΥΟ ΣΤΑΘΜΑ
Η «ελαστική» πολιτική ισορροπία της Formula 1
Σήκωσαν τους ώμους και κούνησαν το κεφάλι, έξι οδηγοί της Formula 1 πριν από λίγα χρόνια, καθισμένοι μπροστά σε μια γεμάτη αίθουσα Τύπου, σε μια ερώτηση για κάποια -επίκαιρη τότε- πτυχή του λεγόμενου «πολέμου κατά της τρομοκρατίας». «Οι χορηγοί όλοι είναι πολυεθνικοί, για την ακρίβεια Δυτικοί, δεν είναι;», ίσως σκέφτηκαν.
Οσα ειπώθηκαν στο βάθρο του GP Γερμανίας τώρα ήταν ασυνήθιστα. Βέβαια, η αποχή των οδηγών είναι μια κάποια στάση, σε αντίθεση με τους κατά το συμφέρον ελιγμούς που κάνει η κεφαλή της F1 (ο πρώην πρόεδρος της FIA, Μαξ Μόσλεϊ, ο νυν Ζαν Τοντ και ο εμπορικός διευθυντής Μπέρνι Εκλεστοουν) κάθε που η δημοτικότητα του σπορ χρησιμοποιείται για τη μετάδοση πολιτικών μηνυμάτων.
Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει μισό αιώνα τώρα: από την απαγωγή του μυθικού Χουάν Μανουέλ Φάντζιο από αντάρτες του Κάστρο στη μάχη κατά του δικτάτορα Μπατίστα στην Κούβα το 1958 μέχρι την ακύρωση του GP Μπαχρέιν 2011 υπό τον φόβο στοχοποίησής του στη φλεγόμενη Μανάμα.
Η Formula 1 στο σύνολό της θρήνησε -ακόμα και αφαιρώντας τα αυτοκόλλητα των χορηγών από τα μονοθέσια- την τραγωδία της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, αλλά ουδέποτε ασχολήθηκε, ούτε καν στο ελάχιστο, π.χ. με τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα ή τον βομβαρδισμό της Βαγδάτης.
Η Formula 1 επέβαλε διά παντός αποκλεισμό από το πρόγραμμα της ισπανικής πίστας της Χερέθ, διότι ο τοπικός δήμαρχος θέλησε ανεβαίνοντας στο βάθρο να λάβει δημοσιότητα εν όψει των επερχόμενων εκλογών, αλλά απέτεινε μονάχα ένα φιλικό χάδι ελάχιστων εκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία όταν ανέβασε στο βάθρο του GP Κωνσταντινούπολης 2006 τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, λες και το ψευδοκράτος που διοικούσε ήταν νόμιμο και αναγνωρισμένο.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Ο Νικόλαος Τομπάζης, γιος του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη, γεννήθηκε στις 22 Απριλίου 1968 στην Αθήνα.
1992. Αποφοιτά από το τμήμα Αεροναυπηγικής του Κολεγίου Imperial του Λονδίνου και εξασφαλίζει το διδακτορικό του. Το Νοέμβριο του '92 προσλαμβάνεται από τη Benetton F1.
1994. Αναβαθμίζεται στη θέση του Επικεφαλής Αεροδυναμιστή.
1997. Είναι μέλος της ομάδας των κορυφαίων τ εχνικών της Benetton που αφήνουν την αγγλική ομάδα για να ακολουθήσουν τον Μίχαελ Σουμάχερ στη Ferrari.
1998. Ανελίσσεται στη θέση του Επικεφαλής Αεροδυναμιστή της Scuderia Ferrari.
2004. Προσλαμβάνεται από τη McLaren ως Επικεφαλής Αεροδυναμιστής και το 2005 μετά αποκτά τον τίτλο «Vehicle Project Director» (στην ουσία Επικεφαλής Σχεδιαστής).
2006. Επιστρέφει στη Ferrari, στη θέση του Επικεφαλής Σχεδιαστή που κατέχει μέχρι σήμερα - αλλά με αναβαθμισμένες αρμοδιότητες από το Μάρτιο του 2011.

ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ Ν. ΔΙΑΜΑΝΤΗ
Φωτογραφίες: Ferrari F1
www.ethnos.gr