H Ελλάδα στα χρόνια του ΔΝΤ!Πάνω από 1 εκ. οι άνεργοι

Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία εκτιμά ότι το γενικό ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα ανήλθε το 2011 στο 19,2%, έναντι του 18,2% που ανακοίνωσε πρόσφατα η ΕΛΣΤΑΤ. Πρόκειται για νέο αρνητικό ρεκόρ, ενώ οι προβλέψεις συγκλίνουν στο ότι σύντομα θα σπάσει το «φράγμα» του 20%

«Καλπάζει» η ανεργία στην Ελλάδα και πλέον εκτιμάται πως οι στρατιές των ανέργων ξεπερνούν το 1 εκατ. άτομα. Την ίδια ώρα, ο ένας στους δύο νέους κάτω των...
25 ετών αδυνατεί να βρει εργασία. Χθες η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Γιούροστατ) έδωσε τα στοιχεία για την πορεία της ανεργίας στα κράτη-μέλη για τον Οκτώβριο του 2011. Το εντυπωσιακό είναι ότι οριοθετεί το γενικό ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα στο 19,2%, έναντι 18,2% που είχε ανακοινώσει προ δεκαπενθημέρου η Ελληνική Στατιστική Αρχή για τον ίδιο μήνα.
Πρόκειται για νέο αρνητικό ρεκόρ, με όλες τις εκτιμήσεις των ειδικών να συγκλίνουν ότι πολύ σύντομα η ανεργία θα ξεπεράσει και το... φράγμα του 20%. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα σε έναν χρόνο καταγράφηκε αύξηση έξι ποσοστιαίων μονάδων αφού τον αντίστοιχο μήνα του 2010 είχε κλείσει στο 13,5%.
Στους νέους έως 25 ετών η ανεργία φθάνει πλέον σε δυσθεώρητα ύψη στο 47,2% (έναντι 45,5% που ήταν η εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ), λαμβάνοντας εφιαλτικές διαστάσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Οκτώβριο του 2008, όταν δηλαδή ξεκινούσε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, η ανεργία στους νέους ήταν 21,2%, ποσοστό που εθεωρείτο τότε ιδιαίτερα υψηλό. Αλλά και στις ηλικίες μεταξύ 25 και 34 ετών η εικόνα είναι απογοητευτική με το σκεπτικό ότι ο ένας στους τέσσερις (ποσοστό 25,3% από 18,3% το 2010) παραμένει άνεργος.

Η Ελλάδα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Γιούροστατ, βρίσκεται στη δεύτερη θέση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο πίσω μόνο από την Ισπανία (22,7% γενικό σύνολο και 48,3% στους νέους) και απειλεί να την προσπεράσει σε περίπτωση που και το τρέχον έτος, όπως όλα δείχνουν, η χώρα μας θα παραμείνει σε βαθιά ύφεση. Οι τελευταίες προβλέψεις κάνουν λόγο για ύφεση μεγαλύτερη του 3,5% από 2,8% που είναι η εκτίμηση στον προϋπολογισμό.
Ολοι πλέον συμφωνούν πως η ανεργία έχει εξελιχθεί στο σημαντικότερο κοινωνικό πρόβλημα και το χειρότερο είναι πως δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να ανακοπεί η ανοδική της πορεία. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει διατυπώσει την πρόβλεψη πως τόσο εφέτος όσο και το 2013 θα διαμορφωθεί άνω του 19% σε ετήσια βάση, επίπεδα που τα έφθασε ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο.

Επίσης προβληματισμό προκαλεί και το γεγονός ότι αυξάνεται σταδιακά ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων, όσων δηλαδή αδυνατούν να βρουν δουλειά για πάνω από έναν χρόνο. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός τους πλησιάζει το 50% του συνολικού αριθμού των ανέργων, δηλαδή προσεγγίζουν τα 500.000 άτομα. Ασφαλή στοιχεία για τον ακριβή αριθμό των μακροχρόνια ανέργων θα δοθούν στη δημοσιότητα από την ΕΛΤΣΑΤ με την ανακοίνωση της ανεργίας για το τέταρτο τρίμηνο του 2011.
Οι γυναίκες
Πέρα από τους νέους, η ανεργία δείχνει σαφή προτίμηση και στις γυναίκες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, στις γυναίκες το ποσοστό ανήλθε στο 22,1% και στους άνδρες το 17,2%. Για τον ίδιο μήνα η ΕΛΣΤΑΤ δίνει 15,9% για τους άνδρες και 21,3% για τις γυναίκες.

Σε επίπεδο περιφερειών, από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ «πρωταθλήτρια» αναδεικνύεται η Στερεά Ελλάδα με ποσοστό 23,3%, περίπου δέκα ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο σε σχέση με το 2010. Ακολουθούν η Κεντρική Μακεδονία με 19,7% (από 14,8%), η Αττική με 19,2% (από 14,4%), η Ηπειρος (18,7% από 13,9%) και η Θεσσαλία (18,5% από 10,6%). Μονοψήφια ποσοστά ανεργίας καταγράφηκαν στα Ιόνια Νησιά (9,1% από 11,3%) και στο Νότιο Αιγαίο (9,7% από 14,5%).
ΕΛΣΤΑΤ
Δύο λόγοι για τις αποκλίσεις στα ποσοστά
Σε δύο λόγους οφείλονται, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, οι διαφορές στα ποσοστά της ανεργίας που προκύπτουν μεταξύ των δικών της ανακοινώσεων και των αντίστοιχων της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας. Ειδικότερα, οι μηνιαίες εκτιμήσεις για την ανεργία διαφέρουν καθώς:

• Τα στοιχεία που δημοσιεύει η Γιούροστατ υποβάλλονται σε εποχική διόρθωση, ενώ τα στοιχεία που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ δεν είναι εποχικά διορθωμένα,
• Τα στοιχεία που ανακοινώνει η Γιούροστατ αναφέρονται σε άτομα ηλικίας 15 έως 74 ετών, ενώ τα στοιχεία που ανακοινώνει η ΕΛΣΤΑΤ περιλαμβάνουν και εργαζόμενα άτομα ηλικίας άνω των 74 ετών.

Κομισιόν
Πρόγραμμα στήριξης της απασχόλησης των νέων
Το φλέγον ζήτημα της ολοένα υψηλότερης ανεργίας, που απειλεί να τινάξει στον αέρα την όποια προοπτική ανάπτυξης στην Ευρώπη, δεν θα μπορούσε παρά να βρεθεί στο επίκεντρο της προχθεσινής Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες.
Εξερχόμενοι από τις αίθουσες των συνεδριάσεων οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανακοίνωσαν ένα πρόγραμμα (ή μάλλον μια πρόθεση) στήριξης της απασχόλησης, μέσα από τη συγχρηματοδότηση έργων από διαθέσιμους πόρους (συνολικού ύψους περίπου 82 δισ. ευρώ) των διαρθρωτικών ταμείων που παραμένουν ανεκμετάλλευτοι.
«Προτείνουμε την ανακατανομή των διαρθρωτικών ταμείων που δεν χρησιμοποιούνται» δήλωσε ο πρόεδρος Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, για τον οποίο «είναι απαράδεκτο ένας στους τέσσερις νέους ηλικίας κάτω των 25 ετών να είναι άνεργος». Πιο συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να προχωρήσει στη δημιουργία ειδικών «ομάδων δράσης» στα οκτώ κράτη-μέλη της ΕΕ, όπου η ανεργία των νέων έως 25 ετών υπερβαίνει το 30%, δηλαδή σε: Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Πορτογαλία και Σλοβακία.
Οπως διευκρίνισε εκπρόσωπος της Επιτροπής, οι εν λόγω ομάδες θα αποτελούνται από εκπροσώπους των εθνικών αρχών, των κοινωνικών εταίρων, καθώς και από εμπειρογνώμονες της Επιτροπής. Η αποστολή τους θα είναι να εντοπίσουν έως τα μέσα Απριλίου, τους τομείς εκείνους όπου μπορεί να υπάρξει επαναπρογραμματισμός στη διάθεση των πόρων που δεν έχουν ακόμη απορροφηθεί από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ (ο λόγος για τα 82 δισ. ευρώ που αναφέρονται παραπάνω).
Ο στόχος είναι με αυτά τα χρήματα να εκπονηθούν συγκεκριμένα προγράμματα κατάρτισης των νέων και στήριξης της απασχόλησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τα οποία εν συνεχεία θα ενσωματωθούν στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων των κρατών-μελών. Γι' αυτόν τον σκοπό εμπειρογνώμονες της Επιτροπής προβλέπεται να καταφθάσουν στα οκτώ κράτη-μέλη μέσα στον Φεβρουάριο.
ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΑΧΑΚΗΣ

Η συνολική εικόνα της ανεργίας στην Ευρώπη
Τραγικές ανισορροπίες εντός της Eυρωζώνης
Η Ευρώπη των δύο ταχυτήτων δεν αποτελεί μελλοντικό ενδεχόμενο, αλλά σκληρή πραγματικότητα. Οι δύο ταχύτητες είναι ήδη εδώ, να μας υπενθυμίζουν πως εντός της Ευρωζώνης «όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά κάποια ζώα είναι περισσότερο ίσα από τα άλλα». Δεν είναι μόνο οι ανισορροπίες των εμπορικών ισοζυγίων που το επιβεβαιώνουν. Πλέον έρχονται να το επιβεβαιώσουν και οι μεγάλες διαφορές στα ποσοστά ανεργίας, διαφορές οι οποίες αφήνουν να διαφανεί πως κάποιοι (βλέπε Γερμανία) προφανώς έχουν αναπτυχθεί σε βάρος κάποιων άλλων.
Εντονες αντιθέσεις
Διαμετρικά αντίθετη είναι, για παράδειγμα, η κατάσταση ανάμεσα στη Γερμανία, όπου η ανεργία ακολουθεί πτωτική πορεία τους τελευταίους τρεις μήνες και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Ιταλία, Ισπανία, Κύπρος, Ελλάδα) καθώς και συνολικά στην Ευρωζώνη, όπου οι αριθμοί των ανέργων πλέον δεν σταματούν να ανεβαίνουν σε ολοένα υψηλότερα επίπεδα σημειώνοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.
Πιο συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο το ποσοστό ανεργίας στη Γερμανία υποχώρησε στο 5,5% (οι άνεργοι μειώθηκαν κατά 34.000 το διάστημα Δεκεμβρίου - Ιανουαρίου), ποσοστό που αντιστοιχεί σε 2,85 εκατ. άτομα και αποτελεί χαμηλό 20ετίας.
Στον αντίποδα, ακριβώς την ίδια περίοδο, η Ιταλία, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομίας της Ευρωζώνης, είδε το αντίστοιχο ποσοστό να εκτοξεύεται στο 8,9%, στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας οκταετίας (από τον Ιανουάριο του 2004 και μετά), πράγμα που αν μη τι άλλο καταδεικνύει πως η συνταγή λιτότητας που ακολουθεί η κυβέρνηση Μόντι μπορεί να έχει ρίξει τα επιτόκια του κρατικού δανεισμού, αλλά ταυτόχρονα έχει επιδεινώσει σημαντικά τα δεδομένα στην αγορά εργασίας. Μάλιστα, ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση μεταξύ των Ιταλών νέων (ηλικίας έως 24 ετών), καθώς το 31% αυτών πλέον δεν έχει δουλειά, ποσοστό το οποίο συνιστά ιστορικό υψηλό και χαρακτηρίζεται από τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι ως «πραγματική πληγή για τη χώρα».
Ρεκόρ, ωστόσο, δεν έχουμε μόνο στην Ιταλία αλλά και συνολικά στην Ευρωζώνη, στην οποία η ανεργία τον περασμένο Δεκέμβριο άγγιξε το 10,4% (υψηλό 14ετίας). Τούτο σημαίνει πως στα τέλη του 2011, στις 17 χώρες του ευρώ υπήρχαν συνολικά 16,5 εκατ. καταγεγραμμένοι άνεργοι, κοινώς 751.000 περισσότεροι σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010.
Στην Κύπρο
Παρόμοια η κατάσταση και στη γειτονική μας Κύπρο, όπου το ποσοστό ανεργίας ανήλθε τον Δεκέμβριο στο 9,3% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού (από 6,1% που ήταν τον Δεκέμβριο του 2010) και το αντίστοιχο ποσοστό μεταξύ των νέων (έως 25 ετών) στο 25,8%. Αξίζει να σημειωθεί πως πρόκειται για τα υψηλότερα νούμερα των τελευταίων... 38 ετών, από το 1974 και μετά.
Οσο για την ευρωπαϊκή πρωταθλήτρια στην ανεργία, αυτή δεν είναι άλλη από την Ισπανία η οποία βρίσκεται στην υψηλότερη θέση του βάθρου, με ποσοστό 22,9% και συνολικά 5,27 εκατ. ανθρώπους χωρίς δουλειά.
Και να σκεφτεί κανείς πως τα χειρότερα δεν βρίσκονται πίσω μας αλλά... έπονται. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν με δηλώσεις τους στα δίκτυα BBC και Bloomberg ουκ ολίγοι οικονομικοί αναλυτές (ING Group, Citigroup κ.ά.).
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ
gskafidas@pegasus.gr
www.ethnos.gr