Λεφτά δεν υπάρχουν ούτε στην ευρωζώνη!

Του ΔΗΜ. ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ dkgianis@enet.gr

ΣΤΟ ΑΕΡΑ βρίσκονται οι αποφάσεις της 26ης Οκτωβρίου που αφορούν την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στη ευρωζώνη, καθώς ο ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοπιστωτικής στήριξης (EFSF) δεν είναι...

ακόμη σε θέση να παίξει τον ρόλο για τον οποίο προοριζόταν από τους ηγέτες της Ε.Ε.
Η καθυστέρηση που υπάρχει στην ενίσχυση και ενεργοποίηση του EFSF προκάλεσε την παρέμβαση του νέου προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι την Παρασκευή, ο οποίος μιλώντας σε τραπεζικό συνέδριο στη Φραγκφούρτη αναρωτήθηκε γιατί δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμη οι αποφάσεις της συνόδου κορυφής της Ε.Ε.
Ο κ. Ντράγκι έχει κάθε λόγο να ανησυχεί γιατί το EFSF επρόκειτο ουσιαστικά να αντικαταστήσει την ΕΚΤ σε ρόλο πυροσβέστη στη δευτερογενή αγορά ομολόγων, με στόχο την εξομάλυνση των αποδόσεων των ιταλικών, ισπανικών και άλλων χρεογράφων που έχουν πάρει την ανηφόρα.
Σημειώνεται ότι το EFSF έχει επιπλέον τη δυνατότητα να δανείζει προληπτικά χώρες που δεν συμμετέχουν σε προγράμματα στήριξης από το ΔΝΤ. Μέρος ή όλα τα χρήματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Φρούδες ελπίδες
Οι ηγέτες της Ε.Ε. ευελπιστούσαν ότι θα μπορούσαν να προσελκύσουν κρατικά κεφάλαια από αναδυόμενες χώρες όπως η Κίνα για να αβγατίσουν τη δύναμη πυρός του μηχανισμού, αλλά οι προσδοκίες τους έχουν διαψευσθεί μέχρι στιγμής.
Σαν να μην έφθανε αυτό, το EFSF δυσκολεύθηκε να αντλήσει 3 δισ. ευρώ μέσω πώλησης 10ετών ομολόγων στις 7 Νοεμβρίου που προορίζονταν για την Ιρλανδία. Το EFSF αναγκάσθηκε να πληρώσει 177 μονάδες βάσης πάνω από το 10ετές γερμανικό κρατικό ομόλογο έναντι 51 μονάδων βάσης για ίδιο ομόλογο τον περασμένο Ιούνιο.
Γι' αυτό πολλοί εκφράζουν αμφιβολίες κατά πόσο ο μηχανισμός θα μπορέσει να συγκεντρώσει τα ποσά που χρειάζεται για τα πακέτα στήριξης των προβληματικών χωρών-μελών και τις παρεμβάσεις του στις αγορές ομολόγων στο μέλλον.
Πολύ περισσότερο που η EFSF πρέπει να χρηματοδοτήσει επιπλέον το 2ο πακέτο στήριξης της Ελλάδας ύψους 130 δισ. ευρώ, συν τα υπόλοιπα λεφτά του 1ου πακέτου των 110 δισ. που θα προέρχονταν από χώρες-μέλη της ευρωζώνης. Τα υπόλοιπα των δανείων ανέρχονται σε 32,9 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των 5,8 δισ. της 6ης δόσης.
Ακόμη κι αν το EFSF κατόρθωνε να βρει κεφάλαια από την αγορά για να χρηματοδοτήσει το 2ο πακέτο στήριξης των 130 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα, υπάρχει πιθανότητα να μην μπορεί να διαθέσει τα χρήματα γιατί το συμφωνηθέν επιτόκιο δανεισμού της χώρας δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από το κόστος δανεισμού του ευρωπαϊκού μηχανισμού στην αγορά.
Σημειώνεται ότι η συμφωνία προβλέπει ότι τα δάνεια του EFSF προς την Ελλάδα θα έχουν διάρκεια από 15 μέχρι 30 χρόνια με 10 χρόνια περίοδο χάριτος. Το επιτόκιο διαμορφώνεται κοντά στο 3,5% και επομένως αν το επιτόκιο δανεισμού του EFSF ήταν μεγαλύτερο, π.χ. 3,8%, δεν θα μπορούσε να δανείσει τη χώρα.
Να σημειώσουμε ότι το EFSF, μια εταιρεία με έδρα το Λουξεμβούργο, μπορεί να εκδίδει χρεόγραφα και να δανείζεται στις αγορές με βάση τις συνολικές εγγυήσεις των χωρών-μελών, εκτός Ελλάδας, Πορτογαλίας και Ιρλανδίας, ύψους 726 δισ. ευρώ από τις χώρες-μέλη της ευρωζώνης. Η μέγιστη δυνατότητα δανεισμού του EFSF από την αγορά υπολογίζεται σε 440 δισ. ευρώ.
Οποιαδήποτε συμφωνία, πάντως, κι αν υπάρξει μεταξύ των τραπεζών και της κυβέρνησης και της Ε.Ε. στο θέμα του «κουρέματος» των ελληνικών ομολόγων, ο ρόλος του EFSF είναι σημαντικός για δύο λόγους.
*Πρώτον, θα παράσχει τις εγγυήσεις, είτε χρηματικές είτε σε είδος δηλαδή ομόλογα, με τις οποίες θα πεισθούν να συμμετάσχουν οι ιδιώτες-κάτοχοι ελληνικών ομολόγων.
*Δεύτερον, θα δώσει τα δάνεια με βάση τα οποία θα αναχρηματοδοτηθούν οι ελληνικές τράπεζες για τις ζημιές που υπέστησαν από το κούρεμα των ομολόγων.
Μια από τις επικρατέστερες προτάσεις θέλει τα νέα ομόλογα να έχουν το μισό της ονομαστικής αξίας των παλιών, να είναι 30ετή με εγγυημένο το κεφάλαιο στη λήξη και το ετήσιο κουπόνι στο 6%.
Τραπεζίτες σημειώνουν ότι η παρούσα αξία των νέων ομολόγων θα ήταν κοντά στο 55%, αν το προεξοφλητικό επιτόκιο των μελλοντικών ροών από τοκομερίδια ήταν 9%, όπως προβλεπόταν στο αρχικό πρόγραμμα ανταλλαγής του Ιουλίου. Οι ζημιές των τραπεζών σε όρους παρούσας τωρινής αξίας θα είναι 45% σε μια τέτοια περίπτωση.
Το 9% βασίζεται στην υπόθεση ότι το χρέος της Ελλάδας που θα προκύψει μετά το «κούρεμα» των υφιστάμενων ομολόγων θα θεωρηθεί πιο διαχειρίσιμο οπότε οι αποδόσεις των νέων ελληνικών ομολόγων θα υποχωρήσουν στο 9% στη δευτερογενή αγορά.
Η τρέχουσα παρούσα αξία των ομολόγων διαμορφώνεται κοντά στο 60%, αν το προεξοφλητικό επιτόκιο ανέρχεται στο 12%. Σ' αυτή την περίπτωση, οι απώλειες των τραπεζών που συμμετέχουν σε τρέχουσα παρούσα αξία (NPV) ανέρχονται σε 40%.

www.enet.gr