Κόκκινος συναγερμός στην Αθήνα από το ντόμινο της κρίσης

Από τον Χέρμαν Βαν Ρομπάι, τον Γιούνκερ, τον Τρισέ, μέχρι όλους τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης, ο Eυ. Βενιζέλος επιχειρεί τα τελευταία εικοσιτετράωρα το ίδιο πράγμα. Να πείσει για την άμεση και πλήρη εφαρμογή του "πακέτου" προς την Ελλάδα, που συμφωνήθηκε στις 21 Ιουλίου, δηλαδή στην τελευταία άκρως κρίσιμη για τη χώρα Σύνοδο Κορυφής. Τότε, η ελληνική κυβέρνηση είχε προσέλθει...
στη Σύνοδο με τη στρατηγική "τώρα αποφάσεις και όχι αργότερα για την Ελλάδα". Ο πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου και ο υπουργός Οικονομικών, Ευ. Βενιζέλος έδωσαν σκληρή μάχη διαπραγματεύσεων και κατάφεραν να επιστρέψουν στην Αθήνα με σημαντικά "όπλα". Παπανδρέου-Βενιζέλος εξακολουθούν να βρίσκονται σε "ανοιχτή γραμμή" τα τελευταία εικοσιτετράωρα, με τον υπουργό Οικονομικών να επικοινωνεί με όλους τους ανθρώπους-κλειδί στην Ευρώπη, ενώ ο πρωθυπουργός έχει επικοινωνία ταυτόχρονα με τους Ευρωπαίους "πρωταγωνιστές".

• Σε "ανοιχτή γραμμή", για να διαχειριστούν εγκαίρως και όλες τις κρίσιμες οικονομικές "λεπτομέρειες", είναι, από την πρώτη στιγμή που ξεπρόβαλε ο κίνδυνος του ντόμινο της κρίσης, η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας με την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Προβόπουλος-Τρισέ). Aλλωστε το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ βρίσκεται σε διαρκή συνεδρίαση για να "προλάβει" κινδύνους και να οργανώσει τα επόμενα βήματα.
  
  

Τις ιστορικές αποφάσεις, που καλείται να λάβει η ηγεσία της Ευρωζώνης, έχει ήδη βάλει στο "μικροσκόπιο" η ελληνική κυβέρνηση.
Ο "κόκκινος συναγερμός" έφτασε εγκαίρως στην Αθήνα - άλλωστε ήταν ο Γ. Παπανδρέου αυτός που καλούσε πρώτος (από τον Δεκέμβριο του '09) τους Ευρωπαίους ηγέτες για την αντιμετώπιση του ευρωπαϊκού και όχι μόνο του ελληνικού δημόσιου χρέους. Οι τελευταίες μέρες όμως άρχισαν, με "φορτικό" τρόπο, να δείχνουν στην ηγεσία της Ευρώπης τα "τελεσίγραφα" και τον τεράστιο κίνδυνο από ένα ενδεχόμενο ντόμινο της κρίσης. Οι κερδοσκόποι, σε μια ανεξέλεγκτη κούρσα που δοκιμάζει την αξιοπιστία του ευρωπαϊκού οικονομικού οικοδομήματος, έφεραν απανωτά "χτυπήματα" και ανάγκασαν τους κορυφαίους, Μέρκελ και Σαρκοζί, αλλά και τους ηγέτες των αίφνις (!) "ευάλωτων χωρών", Θαπατέρο και Μπερλουσκόνι, να ξεκινήσουν από τις διακοπές τους κρίσιμες επαφές για την "αυριανή ημέρα".
Τα διλήμματα κάτι παραπάνω από κρίσιμα. Στην Αθήνα, το ίδιο έντονος ο προβληματισμός και ιλιγγιώδεις οι ρυθμοί αναζήτησης από κοινού με τους εταίρους μιας οριστικής λύσης προς την έξοδο της κρίσης. Εγκυροι αναλυτές υποστηρίζουν ότι φαίνεται πως... ξυπνά και πάλι το τέρας της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης, με απρόβλεπτες συνέπειες αν δεν ληφθούν άμεσα γενναίες αποφάσεις.
Ο κ. Παπανδρέου έχει, σύμφωνα με εγκυρότατες πληροφορίες, συμβάλει καθοριστικά στο να ληφθούν συντομότατα οι αναγκαίες αποφάσεις και στην κατεύθυνση που έδειχνε, με τις δημόσιες παρεμβάσεις του, εντός και εκτός Ελλάδας.
Προσπάθεια
Δεν είναι άλλωστε τυχαία διατυπωμένες οι φράσεις που χρησιμοποίησε στην απαντητική του επιστολή προχθές προς τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μαρόζο, όπου χτυπά το καμπανάκι του κινδύνου από τυχόν καθυστερήσεις, λέγοντας χαρακτηριστικά: Πιστεύω ότι, εκτός από την εφαρμογή των αποφάσεων που ελήφθησαν στις 21 Ιουλίου, θα χρειαστεί συνεχής προσπάθεια για περαιτέρω θεσμική αναβάθμιση, έτσι ώστε να είμαστε πάντα μπροστά από τις εξελίξεις και όχι πίσω από αυτές".
Είναι πασιφανές ότι μέσω αυτής της φράσης ο κ. Παπανδρέου επιχειρεί να "υπενθυμίσει" τη δυνατότητα άμεσης εξειδίκευσης και εφαρμογής αποφάσεων που αφορούν την Ελλάδα, καλώντας τους Ευρωπάιους να προχωρήσουν άμεσα στην πράξη: να κινήσουν πρωτοβουλίες από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα, από τα κράτη-μέλη και προπαντός από τα εθνικά Κοινοβούλια. Τα πρώτα "όπλα" για το δημόσιο χρέος η χώρα τα απέκτησε την 21η Ιουλίου, αλλά επιδιώκει γοργές και κεντρικές ευρωπαϊκές επιλογές.
Σύνοδος
Αυτό που πέτυχε η ελληνική κυβέρνηση στην πρόσφατη Σύνοδο είναι η παραμονή στον κεντρικό πυρήνα του ευρώ και η ασφάλεια των τραπεζικών καταθέσεων. Τώρα υπεραμύνεται της λογικής, οι Ευρωπάιοι να λάβουν όχι ασθμαίνοντας συγκεκριμένες αποφάσεις που θα θωρακίσουν περαιτέρω -και- την ελληνική προσπάθεια.
Εγκυρες πληροφορίες λένε άλλωστε ότι υπάρχει σχεδόν συμφωνία για τη σύγκληση ταχύτατα έκτακτης Συνόδου Κορυφής (εκτός από συνεδρίαση του Eurogroup) - και μάλιστα δεν αποκλείεται αυτό να γίνει προς το τέλος της εβδομάδας και με στόχο την απόφαση για την έκδοση ευρωομολόγου. Ετερο σενάριο είναι η ενίσχυση του νέου μηχανισμού (περίπου κατά ένα τρισ. ευρώ), ενώ παραμένει ως βασική παράμετρος (ειδικά για την Ελλάδα) η επικύρωση της "Χάρτας" της τελευταίας Συνόδου Κορυφής, από τα εθνικά Κοινοβούλια συντομότατα. Οι καλά γνωρίζοντες τονίζουν ότι στόχος (και φόβος) της κυβέρνησης είναι η δόση του Σεπτέμβρη να είναι η πρώτη του νέου δανείου και όχι η έκτη του πρώτου - και αυτό γιατί το υπάρχον δάνειο είναι πιο "ακριβό" και κινείται με επιτόκιο 4,2%, ενώ το νέο με 3,2%.
Εχοντας ξεπεράσει πάντως την εφιαλτική σκέψη για το ενδεχόμενο μη λήψης απόφασης στις 21 Ιουλίου, το Μέγαρο Μαξίμου "βλέπει" ότι αν δεν υπάρξουν αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, οι ραγδαίες εξελίξεις στην Ευρώπη θα συμπαρασύρουν την Ελλάδα προς ακόμη καλύτερο σενάριο.
Το ερώτημα εντούτοις που ταλανίζει την κυβέρνηση είναι αν το νέο "τσουνάμι" και οι ιστορικές πρωτοβουλίες που θα ακολουθήσουν από την Ευρώπη, αντί να ευνοήσουν και να αποδειχθούν σωτηρία, καταλήξουν σε συμπίεση των δυνατοτήτων των χωρών του Νότου και δη της Ελλάδας. "Στραγγαλίζοντας" έτσι, σε πρώτη φάση, το σχέδιο των ιδιωτικοποιήσεων και του ΕΣΠΑ - δηλαδή της ανάπτυξης...
Ευρωομόλογο
Πλέον, δεδομένων των κερδοσκοπικών πιέσεων σε Ιταλία και Ισπανία, η κατάρτιση ενός ευρύτερου σχεδίου θωράκισης της ευρωπαϊκής οικονομίας είναι "θέμα εβδομάδων". Αυτό υποστήριξε την Παρασκευή από τις Βρυξέλλες ο Oλι Ρεν, ο οποίος μάλιστα επανέφερε στο τραπέζι και το θέμα του ευρωομολόγου. Νωρίτερα, είχε ανακοινώσει πως η Κομισιόν ετοιμάζεται να παρουσιάσει τον Σεπτέμβριο έκθεση για τη σκοπιμότητα της έκδοσης ευρωομολόγου.
Προσφορά και αναλυτές
Μετρούν τώρα τους νέους κινδύνους
Την ανησυχία τους για ντόμινο κλυδωνισμών με απρόβλεπτες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από τη διάχυση της κρίσης στην Ευρωζώνη εκφράζουν παράγοντες της αγοράς και αναλυτές, και επισημαίνουν την ανάγκη άμεσων και δραστικών παρεμβάσεων από τις Βρυξέλλες για κατάσβεση της πυρκαγιάς.
Σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες, το νέο κύμα αναταράξεων στην Ευρώπη βρίσκει τη χώρα μας στην πλέον κρίσιμη και ευαίσθητη φάση, καθώς είναι σε κομβικό σημείο η εφαρμογή του προγράμματος ανταλλαγής των ομολόγων, αλλά και η υλοποίηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.
"Δύναμη πυρός"
Θεωρούν ως μόνη αποτελεσματική "δύναμη πυρός" ενάντια στις κερδοσκοπικές επιθέσεις των αγορών την ενίσχυση και τον εμπλουτισμό των εργαλείων αντιμετώπισης της κρίσης από την Ευρωπαϊκή Ενωση και κυρίως την έκδοση ευρωομολόγου. Εκτιμούν ότι οι αγορές πιέζουν την Ευρώπη να προχωρήσει στην έκδοση ευρωομολόγου, μετατρέποντας μέρος του χρέους των κρατών- μελών σε χρέος της Ευρωζώνης.
Σημειώνουν πάντως με νόημα ότι σε μια τέτοια περίπτωση τα οφέλη που θα έχει η χώρα μας δεν θα είναι χωρίς αντάλλαγμα από τους Ευρωπαίους, οι οποίοι πιθανότατα θα επιβάλουν νέους σκληρούς όρους και πρόσθετα επώδυνα μέτρα, με βαρύ πολιτικό και κοινωνικό κόστος. Ορισμένοι εκφράζουν φόβους ότι η ενεργοποίηση νέων μηχανισμών για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στον σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης μπορεί να περάσει σε δεύτερη μοίρα τη στήριξη της Ελλάδας.
Η μεγάλη ανησυχία τους πηγάζει από το γεγονός ότι η νέα αναταραχή βρίσκει το ελληνικό Δημόσιο εν μέσω πολύπλοκων διαπραγματεύσεων με τους ιδιώτες πιστωτές για τη μερική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, δυσχεραίνοντας την επιτυχία του εγχειρήματος, καθώς δημιουργεί κλίμα ανασφάλειας στην αγορά.
Παρενέργειες
Αποκρατικοποιήσεις στην κόψη του ξυραφιού
Η άλλη παρενέργεια έχει να κάνει με την εφαρμογή του δημοσιονομικού προγράμματος, καθώς η κρίση εγκυμονεί κινδύνους βαθύτερης ύφεσης, πράγμα που θα αυξήσει τον βαθμό επισφάλειας στην επίτευξη του στόχου για τη μείωση του ελλείμματος και την αποκλιμάκωση του χρέους, αφού και τα δύο αυτά βασικά μεγέθη μετριούνται ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Οπως τόνιζε παράγοντας της αγοράς, με τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η ευρωπαϊκή κρίση χρέους θα πρέπει η δημοσιονομική προσαρμογή να αντιμετωπιστεί πλέον σε περιβάλλον οικονομικής στασιμότητας ή και βαθιάς ύφεσης, και αυτό σημαίνει ότι θα αυξηθεί το έλλειμμα και το χρέος ως προς το ΑΕΠ και θα απαιτηθούν μεγαλύτερες θυσίες από την κοινωνία για να τιθασευτεί.
Αιχμές
Σύμφωνα με τους παράγοντες, η διάχυση της κρίσης υπονομεύει ταυτόχρονα και το κυβερνητικό πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων μέσω της καθίζησης των τιμών των μετοχών.
Αιχμές για τη στάση των πολιτικών ηγετών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας διατυπώνουν στελέχη της χρηματαγοράς, κάνοντας λόγο για πολιτικούς που για ακόμη μία φορά τρέχουν ασθμαίνοντας πίσω από τα γεγονότα, και για απροθυμία της κεντρικής τράπεζας να παρέμβει άμεσα και αποτελεσματικά για να αποσυμφορήσει τις πιέσεις στις αγορές ομολόγων και να βάλει φραγμό στην εξάπλωση της κρίσης. Αναφορές ξένων τραπεζών καυτηριάζουν το γεγονός ότι η κεντρική τράπεζα παρακολουθεί με αδικαιολόγητη "ψυχραιμία" την κλιμάκωση των πιέσεων στις αγορές, θέτοντας το ερώτημα γιατί δεν παρενέβη στο ξεκίνημα της κρίσης, αφού η Ευρωπαϊκή Ενωση θεωρεί ότι η εκτίναξη των spreads δεν αντικατοπτρίζει τα πραγματικά οικονομικά δεδομένα.
ΦΩΦΗ ΓΙΩΤΑΚΗ

www.ethnos.gr