Η «συντεταγμένη χρεοκοπία» αναπότρεπτη πριν από το 2013

 

Γιώργος Δελαστίκ

 Γιώργος δελαστίκ
Ανατριχιαστική η εκτίμηση του εκ των κορυφαίων Γερμανών οικονομολόγων Χανς Βέρνερ Ζιν, διευθυντή του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (IFO) του Μονάχου, για το πού οδηγεί η ακολουθούμενη από την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου οικονομική πολιτική σε συνεργασία με την ΕΕ και το ΔΝΤ:
«Τα σκληρά οικονομικά μέτρα, παράλληλα με μείωση των μισθών και των τιμών, οδηγούν στην ύφεση. Κάτι τέτοιο θα έφερνε τη χώρα στα πρόθυρα...
ενός εμφυλίου πολέμου!» δήλωσε σε συνέντευξή του στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία. Και ναι μεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι οι εκτιμήσεις του Ζιν είναι υπερβολικές, γιατί πρόκειται για έναν συντηρητικό οικονομολόγο που υποστηρίζει την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, αλλά και μόνο που ακούει η γερμανική κοινή γνώμη έναν τεράστιας επιρροής οικονομολόγο να λέει τέτοια πράγματα, αντιλαμβάνεται κανείς τι γνώμη σχηματίζει για το μέλλον της Ελλάδας.

«Η σημερινή λύση που ακολουθείται φαίνεται να έχει αποτέλεσμα μέχρι το 2013», προσθέτει ο Ζιν. «Είναι πολύ πιθανόν, μετά την ημερομηνία αυτή, η Ελλάδα να χρειαστεί πρόσθετη οικονομική βοήθεια», επισημαίνει χωρίς να συνεχίσει το συλλογισμό του επ’ αυτού του θέματος.
Το «μοιραίο» 2013

Το καλοκαίρι του 2013 θα αρχίσει να ισχύει ο μόνιμος μηχανισμός στήριξης της ΕΕ. Το πλήρες πλαίσιο λειτουργίας δεν έχει διαμορφωθεί ακόμη, αλλά ήδη έχουν συμπεριληφθεί στο Σύμφωνο για το Ευρώ οι πρώτες διατάξεις για τη «συντεταγμένη χρεοκοπία κρατών» που απαιτούσαν και επέβαλαν οι Γερμανοί.
Οι πάντες θεωρούν βέβαιο ότι η Ελλάδα, όπως άλλωστε τουλάχιστον και η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, θα υπαχθεί οπωσδήποτε στο καθεστώς αυτό. Οι απανωτές υποβαθμίσεις των κρατικών ομολόγων των χωρών από τους οίκους αξιολόγησης των απατεώνων διεθνών κερδοσκόπων δεν αφήνει πια καμιά απολύτως αμφιβολία επ’ αυτού.
Το αργότερο, λοιπόν, μέσα στο 2013 –δηλαδή σε δύο χρόνια από τώρα–, η χώρα μας θα έχει υπαχθεί στο καθεστώς της «συντεταγμένης χρεοκοπίας» μαζί με τις δύο άλλες. Το ζήτημα που συζητιέται είναι αν η τεχνοκρατικά αποκαλούμενη «αναδιάρθρωση του χρέους» –για να μην τρομάζει ο κόσμος από τον όρο «χρεοκοπία του κράτους»– θα λάβει χώρα σύντομα ή αν θα αναβληθεί μέχρι το καλοκαίρι του 2013.
Η απόφαση για το χρόνο της χρεοκοπίας είναι σύνθετη. Δεν βασίζεται μόνο σε οικονομικά στοιχεία, αλλά κυρίως σε πολιτικά κριτήρια. Άλλο πράγμα, π.χ., να υπάρχει στην Ελλάδα μια εθελόδουλη κυβέρνηση σαν αυτή του Γ. Παπανδρέου που θα αποδεχθεί ασυζητητί τους όρους που θα καθορίσουν οι Γερμανοί για τη «συντεταγμένη χρεοκοπία» της χώρας μας και εντελώς άλλο πράγμα να υπάρχει μια άλλη κυβέρνηση, η οποία –θεωρητικά μιλώντας– θα κηρύξει μόνη της στάση πληρωμών, θα αρνηθεί τους όρους της «συντεταγμένης χρεοκοπίας», θα επιβάλει τους δικούς της όρους και θα κάνει άνω κάτω την Ευρωζώνη, μη πληρώνοντας τίποτα και επιστρέφοντας στη δραχμή.
«Χρεοκοπία τώρα!»

Η γερμανική ηγεσία τάσσεται μέχρι στιγμής υπέρ της χρεοκοπίας της Ελλάδας, όπως και της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, λίγο πριν από το καλοκαίρι του 2013, ώστε να μπουν «τακτοποιημένες» στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης της ΕΕ, σε ένα αέναο Μνημόνιο δηλαδή, το οποίο υπηρετεί άριστα τα συμφέροντα του γερμανικού κεφαλαίου συνολικά. Οι διεθνείς και πρωτίστως οι ευρωπαϊκοί χρηματοπιστωτικοί κύκλοι αντιθέτως προτιμούν την άμεση κήρυξη αυτών των χωρών σε κατάσταση χρεοκοπίας. Ο λόγος είναι ότι τώρα θα είναι σαφώς μικρότερες οι ζημιές των τραπεζών σε περίπτωση αναδιάρθρωσης των χρεών των τριών χωρών. Πρώτον, επειδή δεν υπάρχουν ακόμη σαφείς και αυστηροί κανόνες συμμετοχής των ιδιωτικών τραπεζών στις απώλειες κεφαλαίων κατά τη μείωση του χρέους και, δεύτερον, επειδή, λόγω της κρίσης του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα διστάσουν να φορτώσουν στις τράπεζες μεγάλο κομμάτι των ζημιών.
Με άλλα λόγια, το χρηματοπιστωτικό σύστημα πιέζει για άμεση χρεοκοπία, επειδή εκτιμά πως τώρα, σε αυτές τις συνθήκες, θα κατορθώσει να φορτώσει σχεδόν όλο το κόστος της αναδιάρθρωσης των χρεών στα… κράτη!
Ανακατατάξεις στις τράπεζες

Πρέπει επίσης να λάβει κανείς υπόψη του ότι, επειδή τα χρέη των χωρών που απειλούνται άμεσα με χρεοκοπία είναι άνισα κατανεμημένα σε ξένες τράπεζες, ενώ παράλληλα οι εγχώριες τράπεζες κατέχουν μεγάλο μέρος των αντίστοιχων κρατικών ομολόγων, η αναδιάρθρωση του χρέους θα επιφέρει σοβαρότατες ανακατατάξεις στο συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών.
Οι γαλλικές και οι γερμανικές τράπεζες, π.χ., θα πληγούν περισσότερο από τις βρετανικές, οι οποίες έτσι θα βγουν συγκριτικά ενισχυμένες σε περίπτωση χρεοκοπίας της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας.
Αυτό εξηγεί επίσης –τουλάχιστον εν μέρει– και τα ανομολόγητα κίνητρα της επιθετικότητας, π.χ., του βρετανικού περιοδικού Economist, το οποίο ήταν σαφέστατο ακόμη και από τους τίτλους κύριου άρθρου του στο τεύχος που κυκλοφορεί αυτή την εβδομάδα: «Είναι χρεοκοπημένες. Παραδεχτείτε το – η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία πρέπει να αναδιαρθρώσουν τα χρέη τους τώρα».
«Στα παρασκήνια, ειδικοί επί του δημόσιου χρέους εφευρίσκουν τρόπους για να ελαχιστοποιήσουν τις επιπτώσεις μιας “συντεταγμένης αναδιάρθρωσης” επί των τραπεζών. Οι περισσότερες τράπεζες στον πυρήνα της Ευρωζώνης μπορούν να αντέξουν ένα πλήγμα από τις τρεις μικρές περιφερειακές χώρες», αναφέρει το κύριο άρθρο του περιοδικού.
Προς αφελληνισμό των τραπεζών

Σε περίπτωση «συντεταγμένης χρεοκοπίας» μεταξύ των «θυμάτων» θα συμπεριληφθούν όλες οι ελληνικές τράπεζες. «Κούρεμα» του χρέους σε ποσοστό από 30% και πάνω δεν μπορεί να το αντέξει ούτε καν η Εθνική. Με δεδομένη, δε, την οικονομική κρίση και την εξαιρετικά μικρή πιθανότητα να βρεθεί Έλληνας Κροίσος που θα ρίξει δισεκατομμύρια ευρώ στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, είναι σχεδόν βέβαιο πως ξένες τράπεζες θα αποκτήσουν σε εξευτελιστικά χαμηλές τιμές τον πλήρη έλεγχο των ελληνικών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένης ακόμη και της Εθνικής.
Δεν μας έπιασε κανένας πόνος για τις ελληνικές τράπεζες ούτε, φυσικά, νομίζουμε ότι χαρακτηρίζει την πολιτική τους ο… πατριωτισμός! Ο αφελληνισμός τους, άλλωστε, προωθείται συστηματικά από τις ίδιες τις διοικήσεις τους και σήμερα, χωρίς καμιά αναστολή. Δεν μπορούμε, όμως, να χαρακτηρίσουμε και θετική εξέλιξη τον πλήρη έλεγχο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος από τους Γερμανούς, τους Γάλλους και τους Άγγλους ή τους Αμερικανούς.
Προς τα εκεί, όμως, οδηγούν συνειδητά και μεθοδικά το Μνημόνιο και η πολιτική της κυβέρνησης Παπανδρέου.
Μοχλός εκβιασμού το ΔΝΤ

Στην προσπάθεια επιβολής της γραμμής «χρεο κοπία τώρα!», οι κύκλοι που την υποστηρίζουν προσδοκούν στη βοήθεια του ΔΝΤ.
«Η μεγαλύτερη ελπίδα βρίσκεται στο ΔΝΤ», γράφει χαρακτηριστικά ο Economist και εξηγεί γιατί: «Μερικοί από τους οικονομολόγους του παραδέχονται κατ’ ιδίαν ότι η αναδιάρθρωση του χρέους είναι τελικά αναπότρεπτη. Είναι καιρός να το πουν αυτό δημοσίως και οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ και, αρνούμενοι να δανείσουν περισσότερα χωρίς συμφωνία για το χρέος, να σπρώξουν τους ψοφοδεείς πολιτικούς της Ευρώπης να κάνουν το σωστό πράγμα», κατέληγε με ωμότητα στο κύριο άρθρο του, στο τεύχος που κυκλοφόρησε την Παρασκευή.
Δύο 24ωρα αργότερα, ήταν η σειρά του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel να γράψει ότι «το ΔΝΤ αμφιβάλλει για την επιτυχία των προσπαθειών διάσωσης της Ελλάδας και πιέζει για ταχεία αναδιάρθρωση του χρέους της χώρας», ισχυριζόμενο ότι «αυτή την απαίτηση εξέφρασαν υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι του ΔΝΤ τις προηγούμενες ημέρες σε συνομιλίες με αξιωματούχους ευρωπαϊκών κυβερνήσεων».
Το ΔΝΤ δεν μπορούσε, φυσικά, παρά να διαψεύσει το δημοσίευμα, πείθοντας ελάχιστους. Η δημοσίευση, όμως, τέτοιων πληροφοριών, γνήσιων ή χαλκευμένων, αποκαλύπτει τις διαθέσεις του χρηματοπιστωτικού συστήματος απέναντι στην Ελλάδα – προωθεί και προεξοφλεί τη χρεοκοπία της.
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Επίκαιρα” στις 7/4/11