Υποχρεωτική η αναδιάρθρωση εάν το χρέος δεν είναι βιώσιμo

 Κωστα Kαρκαγιαννη
Με τη συμφωνία για τον μόνιμο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) το βράδυ της Δευτέρας, ολοκληρώθηκε ουσιαστικά η δυσκολότερη και κρισιμότερη διαπραγμάτευση στη σύντομη ιστορία της Ευρωζώνης. Το λεγόμενο συνολικό πακέτο για την αντιμετώπιση της κρίσης που εκτός από τους μηχανισμούς βοήθειας περιλαμβάνει το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και το νέο Σύμφωνο για το Ευρώ θα εγκριθεί...
και τυπικά στη σύνοδο κορυφής αύριο και μεθαύριο, ενώ μέχρι τον Ιούνιο τα μέτρα θα εγκριθούν από τα εθνικά Κοινοβούλια και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η σημαντικότερη διαφορά του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, που θα αρχίσει να λειτουργεί τον Ιούλιο του 2013, σε σχέση με το προσωρινό Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και τον ελληνικό μηχανισμό βοήθειας, είναι αναμφίβολα η απαίτηση για αναδιάρθρωση χρέους κράτους-μέλους της Ευρωζώνης και η εμπλοκή των ιδιωτών επενδυτών. Η αναδιάρθρωση χρέους θα απαιτείται μόνο στην περίπτωση που κριθεί ότι δεν είναι δυνατό να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους κράτους-μέλους που ζητάει οικονομική βοήθεια από τον ESM μέσω της εφαρμογής προγράμματος οικονομικής προσαρμογής. Η αξιολόγηση της βιωσιμότητας χρέους θα γίνεται από την Κομισιόν, το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και θα αποτελεί το πρώτο βήμα προκειμένου να χορηγηθεί οικονομική βοήθεια. Χθες ο εκπρόσωπος Τύπου του επιτρόπου κ. Ολι Ρεν διευκρίνισε ότι είναι «ακραίο σενάριο» η περίπτωση να μην υπάρξει συμφωνία μεταξύ οφειλέτη και ιδιωτών πιστωτών για αναδιάρθρωση χρέους. Σε κάθε περίπτωση η εμπλοκή των ιδιωτών μόνο στην έσχατη περίπτωση θα πρέπει να γίνεται μέσω απομείωσης του κεφαλαίου (κούρεμα), αναφέρεται στους όρους λειτουργίας, γεγονός που σημαίνει ότι τα πρώτα βήματα ενδεχόμενης αναδιάρθρωσης θα είναι η επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής και η μείωση του επιτοκίου.
Η δεύτερη σημαντική διαφορά που περιλαμβάνει ο ESM είναι ότι τα δάνεια από τις χώρες της Ευρωζώνης θα έχουν καθεστώς προτιμώμενου πιστωτή έναντι των δανείων από ιδιώτες. Παράλληλα, από τα μέσα του 2013 σε όλα τα νέα ομόλογα που θα εκδίδουν κράτη-μέλη της Ευρωζώνης θα περιλαμβάνονται ρήτρες συλλογικής δράσης (Collective Action Clauses), σκοπός των οποίων θα είναι «να διευκολύνουν συμφωνία μεταξύ κράτους και ιδιωτών πιστωτών στο πλαίσιο της εμπλοκής του ιδιωτικού τομέα». Θα χρησιμοποιούνται πανομοιότυπες και τυποποιημένες ρήτρες, γεγονός που σημαίνει ότι από τη μία οι ρήτρες διευκολύνουν ενδεχόμενη αναδιάρθρωση χρέους, από την άλλη θέτουν κανόνες που δεν θα μπορούν να αλλάζουν κατά τη βούληση ενός κράτους-μέλους. Οι αλλαγές στην αντιμετώπιση των ιδιωτών πιστωτών αυξάνουν τον κίνδυνο, μετά το 2013, να εξαναγκαστούν να υποστούν οικονομικές απώλειες στην περίπτωση που ένα κράτος-μέλος προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους του. Συνεπώς οι ιδιώτες επενδυτές αναμένεται να αυξήσουν το επιτόκιο δανεισμού προς κράτη-μέλη που θεωρούν ότι είναι πιθανό να προσφύγουν στον ESM, ενώ σύντομα θα πρέπει να αναμένεται και υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας.
kathimerini.gr