Πάντελης έλλειψη σοφίας το σχέδιο "Αθηνά"

Καθώς η τελική πρόταση του σχεδίου ΑΘΗΝΑ κατατίθεται στην επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής είναι απαραίτητο να σημειώσουμε την κάθετη αντίθεση μας, όχι με το ίδιο το πνεύμα της προωθούμενης –υποτιθέμενης- μεταρρύθμισης, αλλά με τη λογική με την... οποία αυτή εκπονήθηκε και τη διαδικασία που ακολουθήθηκε. Παρά κάποιες θετικές αλλαγές της τελευταίας στιγμής, όπως αυτή της πρόβλεψης καθεστώτος μεταβατικότητας για τους φοιτητές δέκα μόνο τμημάτων ανά την επικράτεια, στο σύνολο του μεταρρυθμιστικοφανούς νομοσχεδίου δεν ελήφθησαν υπ’ όψιν σαφή ακαδημαϊκά κριτήρια, δεν απετέλεσαν γνώμονα τα αντίστοιχα κοινωνικά, ενώ ούτε οι εθνικές ιδιαιτερότητες προσμετρήθηκαν, με την εξαίρεση τη διάσωση, έστω και την υστάτη στιγμή, του Τ.Ε.Ι. Οχημάτων Θεσσαλονίκης και του αντιστοίχου Φυτικής Παραγωγής, με την επίθεση πλέον να επικεντρώνεται στα Τ.Ε.Ι. Ζωικής Παραγωγής.

Συγκεκριμένα, οι σπουδές της ζωικής παραγωγής στην Ελλάδα τελούν πλέον και επίσημα υπό διωγμόν, αν κρίνουμε από τις τελευταίες ανακοινώσεις του Υπουργείου επί των αλλαγών στο ΑΘΗΝΑ. Η ουσιαστική κατάργηση του αντικειμένου από περιοχές καθαρά αγροτικού χαρακτήρα, όπως είναι η Άρτα και η Λάρισα, και ο περιορισμός της εκμάθησής του μόνο στην αστική Θεσσαλονίκη αποτελούν ακόμα μία παράξενη λογική των δημιουργών του σχεδίου, καθώς είναι σαφές πως δε στηρίζεται σε κανένα λογικοφανές κριτήριο. Αξίζει να σημειωθεί πως δε διασαφηνίζεται αν πρόκειται τα υπό κατάργηση τμήματα να συγχωνευτούν με κάποιο αντίστοιχο, αφήνοντας ερωτηματικά για το μέλλον τόσο αυτών όσο και των φοιτητών και αποφοίτων τους. Το Τ.Ε.Ι. της Άρτας δέχτηκε και ένα δεύτερο καίριο και ανεξήγητο πλήγμα, καθώς το μοναδικό τμήμα λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής, επιστημονικός εκπρόσωπος της παράδοσης, της ελληνικής λαογραφίας αλλά και του ελληνικού πολιτισμού εν γένει, επίσης καταργείται, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο σχέδιο ΑΘΗΝΑ.

Οι αστοχίες φυσικά δεν τελειώνουν εκεί. Θα περιοριστούμε να αναφέρουμε τις ενδεικτικότερες. Όπως αυτήν της ουσιαστικής κατάργησης του Τ.Ε.Ι. Ιεράπετρας συνολικά, η οποία εντάσσεται στα πλαίσια της προσπάθειας συνολικής απαξίωσης της τοπικής κοινωνίας, που πρόκειται να στερηθεί στο σύντομο μέλλον πολλών βασικών υπηρεσιών και υποδομών. Πιο συγκεκριμένα, η προωθούμενη συγχώνευση-κατάργηση του τμήματος Εμπορίας και Διαφήμισης, τμήμα της συνολικότερης επίθεσης στον εν λόγω κλάδο, καθώς τα μόνα εν λειτουργία θα είναι αυτά των Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης και Λαμίας, και μάλιστα σε καθεστώς μεταβατικό, αποτελεί ένδειξη πως το Υπουργείο δε σέβεται ούτε τη μοναδικότητα του αντικειμένου των τμημάτων, ούτε τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς, ούτε το δικαίωμα των φοιτητών να σπουδάσουν το αντικείμενο της επιλογής τους, ωθώντας τους σε πλείστες περιπτώσεις σε ιδιωτικά κολλέγια. Η ανυπαρξία μάλιστα μεταβατικών ρυθμίσεων για τους φοιτητές όλων των τμημάτων του Τ.Ε.Ι. Ιεράπετρας αποτελεί ακόμα ένα άδικο χτύπημα στην εκεί φοιτητική κοινότητα.

Στα ίδια πλαίσια άγνοιας της ελληνικής πραγματικότητας κινείται και η συγχώνευση των τμημάτων Τουριστικών Επιχειρήσεων και η μετονομασία τους σε τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων Οργανισμών και Συστημάτων, με μεταβατικές διατάξεις να προβλέπονται μόνο για τα τμήματα του Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης και Πάτρας. Είναι αδιανόητο, ειδικά σε περίοδο πρωτοφανούς ανεργίας, να στερείται η ελληνική αγορά γνώστες του τουριστικού αντικειμένου.

Σε διαφορετικό πλαίσιο, αλλά εξίσου άστοχη και αντιεπιστημονική, είναι η συγχώνευση των διαφόρων ξενόγλωσσων τμημάτων της Φιλοσοφικής, σε ένα ενιαίο φερώνυμο Ξένων Γλωσσών και Φιλολογίας. Ενημερώνουμε τόσο τον αξιότιμο κ. Υπουργό όσο και τους συνεργάτες του πως οι σπουδές σε τμήματα ξενόγλωσσης φιλολογίας δεν αποσκοπούν στην εκμάθηση της γλώσσας, αλλά την προϋποθέτουν. Εκφράζουμε την απορία επίσης και για την επιλογή του ειδικού γλωσσικού μαθήματος για τους υποψηφίους προς εισαγωγή στο εν λόγω προωθούμενο τμήμα.

Οι νέοι των Ανεξαρτήτων Ελλήνων δήλωσαν εξ αρχής το σκεπτικισμό τους επί της εν λόγω καταστροφικής «μεταρρυθμιστικής» πρόθεσης της τρικομματικής κυβέρνησης. Οι πρόχειρες λύσεις και οι επικοινωνιακές προσεγγίσεις τελεολογικά δημιουργούν επιπλέον προβλήματα σε σχέση με όσα φιλοδοξούν να αποσβήσουν από την αποτελματωμένη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το σχέδιο ΑΘΗΝΑ παρά τη λογική του στόχευση αποτελεί μία κακομελετημένη προσέγγιση, πρόχειρη στο σχεδιασμό. Η αναδιάρθρωση του χάρτη των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων πρέπει να συνυπολογίζει σταθερά, συμπαγή ακαδημαϊκά κριτήρια. Το παραγόμενο έργο των ιδρυμάτων, οι ερευνητικές επιδόσεις, η πορεία των ερευνητικών προγραμμάτων, η αξιολόγηση των τμημάτων από την Α.ΔΙ.Π., η πορεία και η εκτέλεση του Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. (και η αποφυγή επιστροφής του, αν το έργο, για το οποίο απορροφήθηκε, διακοπεί), η υφιστάμενη αναλογία διδασκόντων διδασκομένων, η υλικοτεχνική υποδομή των προς κατάργηση ή συγχώνευση τμημάτων και η αντίστοιχη δυνατότητα των τμημάτων υποδοχής, η ύπαρξη μονίμου εκπαιδευτικού και ερευνητικού προσωπικού, είναι βασικά κριτήρια που δεν συνυπολογίστηκαν κατά την εκπόνηση του ΑΘΗΝΑ.

Φυσικά δεν αντιλέγουμε πως η αναγκαιότητα μεταρρύθμισης του ακαδημαϊκού χάρτη είναι προφανής. Πρέπει όμως να προηγηθεί ειλικρινής διαβούλευση μεταξύ των θεσμικών οργάνων, των φοιτητών και της πολιτείας, να προσμετρηθούν συνολικά τα ακαδημαϊκά κριτήρια, η πρακτική και επιστημονική συνάφεια των προς συγχώνευση γνωστικών αντικειμένων και του syllabus των μαθημάτων τους, με βάση πάντα τη δυνατότητα απορρόφησης των φοιτητών από την αγορά εργασίας αλλά και την ιδιαίτερη φύση της ελληνικής πραγματικότητας (κάτι που υποτιμήθηκε από την κυβέρνηση, αν κρίνει κανείς από την προωθούμενη ουσιαστική κατάργηση τμημάτων με αντικείμενα αγροτικής φύσεως). Επίσης θεωρούμε αυτονόητη τη διασφάλιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των ήδη αποφοιτησάντων.

Στη βάση αυτού του καταστατικού χάρτη οι νέοι των Ανεξαρτήτων Ελλήνων δηλώνουν είναι έτοιμοι να καταθέσουν τις προτάσεις τους, ενώ η δυναμική διεργασία της ζυμώσεως επί των ακαδημαϊκών ζητημάτων θα μείνει αδιάκοπη. Καλούμε το Υπουργείο να αποσύρει το σχέδιο ΑΘΗΝΑ, ή να το διατηρήσει ως μία βάση παραγωγικής συζήτησης με τους φορείς και την κοινωνία, να παραδεχτεί τα λάθη και τις αστοχίες του και να προχωρήσει στην εκ νέου κατάρτιση μίας ειλικρινούς πρότασης ανανέωσης της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Βασίλης Νάστος
Υπεύυνος Τομέα Παιδείας
Νεολαία Ανεξάρτητων Ελλήνων
06/03/2013