Homo Consumer: Η μετάλλαξη του ανθρώπου σε καταναλωτή

Ο Homo Consumer μοιάζει να είναι ένα πλάσμα που βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο με τον εαυτό του, με τα ζωντανά οικοσυστήματα και τους πόρους που τον συντηρούν.

Κατοικεί συνήθως σε τεράστιες γκρίζες και ακαλαίσθητες τσιμεντουπόλεις με εκατομμύρια άλλους, πολύ θόρυβο και μόλυνση των σημαντικών του πόρων, του αέρα, του νερού, της αρδεύσιμης γης...

Και ένα τέτοιο περιβάλλον, λόγω του υπερπληθυσμού, αναπαράγει και καλλιεργεί ένα σωρό προβλήματα σε όλους.
Ο Homo Consumer ενδιαφέρεται πολύ για την εξωτερική του εμφάνιση, την εικόνα που δείχνει, αλλά συνήθως είναι υπέρβαρος λόγω των διατροφικών του συνηθειών και του στατικού τρόπου ζωής του.
Η τροφή του είναι έτοιμη, βιομηχανική και πολύ κακής ποιότητας με αποτέλεσμα να έχει πολύ κακή διάθεση και μελαγχολία και να υποφέρει πρόωρα από πολύ σοβαρές ασθένειες.
Ο Homo Consumer προτιμά να ξοδεύει ένα σωρό χρήματα για τελείως, πολλές φορές, περιττά καταναλωτικά πράγματα ενώ για τη διατροφή του επιλέγει τα φτηνότερα και χαμηλής ποιότητας τρόφιμα…
Το πνευματικό του επίπεδο είναι εξαιρετικά χαμηλό, με ελάχιστες εξαιρέσεις, καθώς ο τρόπος ζωής του και ο ελάχιστος ελεύθερος χρόνος του δεν τον βοηθά καθόλου να το αναπτύξει…και φυσικά δεν είναι τυχαίο το γεγονός αυτό.
Σχεδόν ολόκληρη η ζωή του κυριαρχείται από αριθμούς, ποσά, οικονομικούς υπολογισμούς, δείκτες, επιτόκια, στατιστικές, προσθέσεις και αφαιρέσεις…
η ίδια του η ύπαρξη είναι άλλος ένας αριθμός…
Η επιστημονική και τεχνολογική του ανάπτυξη είναι πολύ υψηλή, χρησιμοποιείται όμως για τα κέρδη και τα οφέλη πολύ λίγων και όχι για το σύνολο του πληθυσμού.
Είναι αρκετά βίαιος στις συναναστροφές του, εγωκεντρικός, ανταγωνιστικός και φοβισμένος, ενώ δεν δείχνει σχεδόν ποτέ και σε κανέναν το τι αληθινά είναι καθώς η έλλειψη αυτογνωσίας του δημιουργεί ενοχές.
Η σχέση του με τη ζωή και τους άλλους είναι πιο πολύ εικονική…έχει εικονικούς «φίλους», εικονικό σεξ, εικονικά ταξίδια, εικονική διασκέδαση…
Ενδιαφέρεται να ακολουθεί άλλους παρά να ανακαλύπτει νέους δρόμους μόνος του. Για το λόγο αυτό είναι ευκολόπιστος και εύκολα διαχειρίσιμος.
Από μικρός πηγαίνει σε σχολεία μαζικής παραγωγής ανθρώπινης συμπεριφοράς στα οποία εκπαιδεύεται αφ ενός να προσαρμοστεί και να αφομοιώσει τα υπαρκτά κοινωνικά πρότυπα και αφ εταίρου να γίνει άλλο ένα άβουλο γρανάζι στην διαδικασία παραγωγής.
Εργάζεται σκληρά και πολλές ώρες μέχρι τα βαθειά του γεράματα, σε ανούσιες και μηχανικές δουλειές, που δεν διαλέγει με την καρδιά του, αλλά που απλά του δίνουν τη δυνατότητα να έχει πρόσβαση στα καταναλωτικά αγαθά…
Ο βαθμός της κοινωνικής του ελευθερίας είναι τόσος όση η αγοραστική του δύναμη.
Η εργασία τον καταπονεί πολύ άσχημα ψυχοσωματικά, φθείρει πάρα πολύ την υγεία του και του αφαιρεί πολύτιμο ελεύθερο χρόνο, αλλά αυτός έχει πειστεί ότι η εργασία είναι ακόμα δικαίωμα…
Η αλήθεια είναι ότι εργάζεται για να έχει χρήματα κ ιδιοκτησία ώστε από τη μια μεριά να καταναλώνει τα πάντα ασταμάτητα, ώστε να συντηρείται το ήδη υπάρχον κατεστημένο μοντέλο και από την άλλη να στηρίζει την εξουσία με τους φόρους που πληρώνει.
Οι δουλειές που κάνει είναι πολύ μακριά από τα πραγματικά του ενδιαφέροντα και την έμφυτη δημιουργικότητά του.
Το περιβάλλον, οι φυσικοί πόροι και τα υπόλοιπα πλάσματα της φύσης δεν τον ενδιαφέρουν σοβαρά παρά μόνο για τουριστικούς και ενημερωτικούς λόγους.
Η καθημερινή ζωή του είναι συνήθως αφόρητη και κοπιαστική, οι σχέσεις του με τους οικείους και τους φίλους του ελάχιστη, προτιμά να «χαλαρώνει» μπροστά σε οθόνες οι οποίες «φροντίζουν» να συντηρούν αυτό που ήδη είναι, να τον παραπλανούν, καθοδηγούν και αποκοιμίζουν, χωρίς φυσικά να το αντιλαμβάνεται σοβαρά…
Δεν ψυχαγωγείται ο Homo Consumer…αναζητά μονάχα διαφυγές και εκτόνωση.
Ονειρεύεται διακοπές, αποδράσεις και υλικά αγαθά…
Αναζητά απεγνωσμένα κάθε λογής απολαύσεις και δεν αντέχει να είναι μόνος.
Γι αυτό έχει ανάγκη να ανήκει σε ομάδες.
Και το βασικότερο ίσως όλων από τα παραπάνω είναι το ότι δεν μαθαίνει από τα παιδικά του χρόνια και δεν αναπτύσσει την αίσθηση της ευθύνης απέναντι στον εαυτό του και τον κόσμο στον οποίο ανήκει…
Ο Homo Consumer είναι προϊόν τεράστιας άγνοιας…κατασκευασμένος απλά να καταναλώνει.
Ιστορική αναδρομή, εξέλιξη
Ο Homo Consumer έχει σήμερα εξαπλωθεί σε ολόκληρο σχεδόν τον πλανήτη…
…η εμφάνισή του ξεκίνησε από τον λεγόμενο Δυτικό κόσμο και χρονικά τοποθετείτε κάπου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, εκεί γύρω στην βιομηχανική επανάσταση, όπου η παραγωγή βιομηχανικών αγαθών εκτοξεύτηκε με τη χρήση των νέων τεχνολογιών και ο κόσμος άρχισε να κατακλύζεται από κάθε λογής προϊόντα…
Το καπιταλιστικό μοντέλο και οι μπαλονένιοι «παράδεισοι» που υποσχότανε ήταν αρκετοί για να παραπλανηθούν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης.
…μέχρι τότε είχαν βιώσει πολύ μεγάλες περιόδους στέρησης και φτώχειας, πολέμους και δυστυχία…
…κάτι το Αμερικάνικο όνειρο, κάτι η ανθρώπινη ματαιότητα, κάτι τα στερητικά σύνδρομα τόσων χρόνων απ τους πολέμους, οι ελπίδες που είχαν ανάγκη να εκφραστούν, κάτι η απληστία που γεννήθηκε, η αίσθηση υπεροχής κλπ ταρακούνησαν συθέμελα τον μέχρι εκείνη τη δεδομένη στιγμή ανθρώπινο πολιτισμό…
Οι ανθρώπινες αξίες και οι πολιτισμοί που είχαν αναπτυχθεί αιώνες πριν, πήγαν σχεδόν περίπατο μπροστά στο φανταχτερό περιτύλιγμα του νέου υλιστικού μοντέλου…
Οι άνθρωποι άρχισαν να αποκόπτονται όλο και πιο πολύ, όλο και πιο γοργά από το φυσικό τους περιβάλλον, από εκεί δηλαδή απ όπου αντλούσαν την πραγματική τους γνώση και κάλυπταν τις πραγματικές τους ανάγκες με όσα μέσα διέθεταν.
Τα ήδη μεγάλα κοινωνικά προβλήματα που υπήρχαν, διογκώθηκαν ακόμη περισσότερο γιατί οι άνθρωποι δεν κατάφεραν να ενσωματώσουν μέσα στα κοινωνικά τους συστήματα τις παγκόσμιες και συμπαντικές αλήθειες, οι οποίες ήταν ήδη γνωστές από καιρό στην επιστημονική κοινότητα, το ότι δηλαδή
«όλα τα φυσικά συστήματα και όλοι οι οργανισμοί (μαζί και ο άνθρωπος) αποτελούν μια αδιαίρετη ενότητα, ότι όλα είναι ένα και η λειτουργία τους είναι αλληλένδετη. Ότι ο άνθρωπος διέπεται και αυτός από τους φυσικούς νόμους.»
Αντί αυτής της πραγματικότητας τα πάντα για τους Homo Consumers άρχισαν να μοιάζουν, περισσότερο από ποτέ, συμπαγής ύλη, αντικείμενα, συσκευές, προϊόντα, κι άλλα προϊόντα, κι άλλα πιο σύγχρονα…
Η δημιουργία του Homo Consumer σήμανε την αρχή της καταστροφικής πορείας του ανθρώπου και ολόκληρου του πλανήτη.
Τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά άρχισαν σιγά σιγά να εξαφανίζονται στο βωμό του νέου υλιστικού κόσμου που εντυπωσίαζε μικρούς και μεγάλους και τους έκανε να θέλουν ασταμάτητα να αποκτήσουν όλο και περισσότερα «αγαθά»…
Δίπλα στη βιομηχανική αυτή ασύστολη παραγωγή βρέθηκαν φυσικά όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η τηλεόραση, τα ραδιόφωνα, οι διαφημιστές κλπ συναφείς κλάδοι…
Η μαζική αυτή παραγωγή δεν υπολόγιζε σχεδόν τίποτα μπροστά στα προσδοκώμενα αποτελέσματα…ούτε την κατασπατάληση των πόρων, τα ατελείωτα σκουπίδια στον πλανήτη, τα ζώα, τα φυτά, τους ίδιους τους ανθρώπους.
Όλα έμοιαζαν αριθμοί, κόστη, κέρδη και ζημιές…
Τα πρότυπα της κοινωνίας άλλαξαν γρήγορα…
το τι είσαι μπροστά στο τι έχεις δεν είχε πια καμία αξία….
το ίδιο και το εμείς μπροστά στις διαρκώς μεγαλύτερες ανάγκες του εγώ…
…πρότυπα πλέον ήταν εκείνοι που εύρισκαν τους τρόπους να αποκτούν όλο και περισσότερα, συγκεντρώνοντας έναν πλούτο που δεν είχε πια και τόση σχέση με τις πραγματικές τους ανθρώπινες ανάγκες…είχε όμως σχέση με την επίδειξη, τη δύναμη, την εξουσία, την αλαζονεία…
…προφανώς δεν μπορούσαν όλοι να συγκεντρώνουν τον ίδιο πλούτο, να έχουν όλοι αγαθά, σπίτια, αυτοκίνητα, προϊόντα, συσκευές κλπ….
Οι τρόποι και οι μέθοδοι για να φτάσει κάποιος να εκπληρώσει τα υλιστικά του όνειρα γίνονταν όλο και πιο ανήθικοι, όλο και πιο σκληροί, όλο και πιο απάνθρωποι…
Έτσι άρχισε ένας αμείλικτος ανταγωνισμός μεταξύ των ανθρώπων για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι, το συγκριτικό πλεονέκτημα σε βάρος του άλλου, ώστε να μπορέσει να αποκτήσει όλα αυτά που θα τον έκαναν να αισθανθεί δυνατότερος…μη σκεπτόμενος οτι κάποια άλλη στιγμή το συγκριτκό πλεονέκτημα μπορεί να το έχει ο "άλλος"...
Οι διαχωρισμοί μεταξύ των ανθρώπων και οι ανισότητες, που ήδη υπήρχαν στις κοινωνίες, πήραν γρήγορα πολύ μεγάλες διαστάσεις…όλοι ήθελαν να είναι με τη μεριά του κερδισμένου…το σύγχρονο αυτό παιχνίδι καθόριζε σκληρότερα από κάθε άλλη εποχή τους νικητές και τους ηττημένους…τα πράγματα του υλικού κόσμου, τα αντικείμενα και οι συσκευές άρχισαν να κάνουν τους ανθρώπους που τα διέθεταν να «αισθάνονται» καλύτερα…
Τα ανασφαλή αυτά πλάσματα πίστεψαν ότι συγκεντρώνοντας αλόγιστα «αγαθά» θα αισθάνονταν και πιο ασφαλή.
Φυσικά κάτι τέτοιο είχε δουλευτεί και προετοιμαστεί να συμβεί νωρίτερα, από αυτούς που είχαν αναλάβει την σχετική προπαγάνδα και χειραγώγηση των ανθρώπων…
Πρώτα η εκπαίδευση κι έπειτα κάθε κοινωνική συναναστροφή ποτίστηκαν από τις νέες υλιστικές τάσεις και την επιδίωξη του ατομικού όφελους…..οι άνθρωποι ακολουθούσαν τυφλωμένοι τα προστάγματα της κάθε λογής μόδας που τους σέρβιραν τα media και οι διαφημίσεις……το σύστημα αυτό σιγά σιγά άρχισε να κατευθύνει ξεκάθαρα τους ανθρώπους σε κάθε στιγμή της ζωής τους, από την πιο ασήμαντη μέχρι τα πιο σημαντικά γι αυτούς πράγματα και καταστάσεις……το σύστημα, τους έπειθε εύκολα για το τι πρέπει να τρώνε, τι πρέπει να φοράνε, τι να αγοράζουν, που να πηγαίνουν, πώς να διασκεδάζουν, τι να βλέπουν, τι να διαβάζουν, πώς να φέρονται, τι να τους ενδιαφέρει, τι να πιστεύουν και τι όχι…
Το μαγικό κουτί της τηλεόρασης από τη στιγμή της εμφάνισής του άρχισε να δίνει συμβουλές και οδηγίες για τα πάντα.
Οι πολιτικοί αρχηγοί και οι κυβερνήσεις κοίμιζαν τις μάζες με υποσχέσεις για ένα ονειρεμένο και μαγευτικό αύριο…
Φυσικά για να καταφέρνουν οι άνθρωποι να αποκτούν και να καταναλώνουν όλα αυτά τα «αγαθά» που τους σέρβιραν έπρεπε να διαθέτουν χρήματα και για να διαθέτουν χρήματα έπρεπε να εργάζονται όλο και περισσότερο……να βρουν δουλειές που θα τους εξασφάλιζαν όσο περισσότερα χρήματα γινόταν , ό,τι δουλειές νάνε, είτε τους άρεσαν είτε δεν τους άρεσαν δεν είχε καμία σημασία, ούτε φυσικά αν αυτές οι δουλειές είχαν κάποια σχέση με τα πραγματικά τους ενδιαφέροντα…δεν είχε σημασία μπροστά στο να έχουν ένα καλό μισθό……κι αν τα χρήματα από την εργασία δεν έφταναν για όλα όσα ήθελαν, και προφανώς ποτέ δεν έφταναν μιας και οι «ανάγκες» συνεχώς μεγάλωναν τότε…τότε υπήρχαν οι τράπεζες, τα καλοπροαίρετα αυτά ιδρύματα που ανυπομονούσαν να «βοηθήσουν» τους ανθρώπους να πραγματοποιήσουν τα καταναλωτικά τους όνειρα…
Δάνεια για τα πάντα, ζεστό χρήμα για όλους…πώς να αντισταθούν οι καημένοι οι άνθρωποι που είχαν ήδη υποστεί και όλη αυτή την χειραγώγηση?
Μόνο που τα δάνεια, τα σπίτια, οι ιδιοκτησίες και τα ατελείωτα «αγαθά» έγιναν η θηλιά στο λαιμό τους.
Πιάστηκαν στη φάκα που τους έστησε το έξυπνο αυτό σύστημα και έχασαν κάθε τους πραγματική ελευθερία.
Τα δάνεια και τα υλιστικά αγαθά έκαναν τους ανθρώπους παντοτινούς σκλάβους από τη μια και χρηματοδότες του κράτους και της διεφθαρμένης εξουσίας από την άλλη…
…φόροι, νόμοι, διλλήματα, εκβιασμοί, όλο και μεγαλύτερη ανασφάλεια, φόβιζαν όλο και πιο πολύ τους πολίτες που έπρεπε συνεχώς να συμμορφώνονται, να υπακούουν αλλά και να νομίζουν ότι είναι και ελεύθεροι να επιλέγουν…κυβερνήσεις που θα τους εξουσιάζουν…που θα απαλύνουν την δύσκολη καθημερινότητά τους.
Ο μύθος της δημοκρατίας ήταν ό,τι καλύτερο…μια απλή ψευδαίσθηση ότι οι πολίτες έχουν δικαίωμα επιλογής…
άσχετα αν οι εκλεγμένοι «δημοκράτες» δεν έκαναν ποτέ όσα υπόσχονταν…
η δημοκρατία ήταν πάντα ένας καλός στόχος να τον φτάσουν οι πολίτες…το τυρί ναι…
Φυσικά, την πορεία αυτή του Δυτικού κόσμου, με κάποια καθυστέρηση, ακολούθησε και ο Ανατολικός κόσμος, φημισμένος περισσότερο για τον πνευματισμό, τη θρησκευτικότητα και τον εσωτερισμό του…
όλα αυτά όμως προσαρμόστηκαν στις νέες υλιστικές πραγματικότητες και ανάγκες του μεταλλαγμένου είδους των Homo Consumers.
Οι Homo Consumers, έχοντας χάσει σχεδόν τελείως ό,τι παλιά θύμιζε ανθρώπινα πλάσματα, συνεχίζουν να περιπλανώνται σαν μοναχικές σκιές, σ έναν κόσμο που διαρκώς καταστρέφεται όλο και περισσότερο, καταδικασμένοι να κάνουν διαρκώς φαύλους κύκλους μέσα στην ατελείωτη δυστυχία του «εγώ και οι άλλοι», «εγώ και ο κόσμος»…
…η χωριστική αυτή αντίληψη, η οποία είναι προϊόν καθαρής άγνοιας μέσα σ ένα αδιαίρετο και αλληλένδετο σύμπαν, καθιστά τους Homo Consumers ίσως το πιο κρίσιμο είδος που εμφανίστηκε ποτέ στον πλανήτη, καθώς μπορεί, είτε να είναι το είδος εκείνο το οποίο θα οδηγήσει τον πανέμορφο αυτό πλανήτη στην ολική καταστροφή του είτε θα καταφέρει να αναγεννηθεί δημιουργώντας έναν ριζικά νέο πολιτισμό επάνω σε άλλες αξίες και δεδομένα.
Το εξαιρετικά κρίσιμο ερώτημα είναι το πώς, ο Homo Consumer, ένα πλάσμα φοβισμένο, χειραγωγημένο, παραπλανημένο, που ζει σε τεράστια άγνοια, θα μπορέσει να ανταποκριθεί το συντομότερο δυνατόν σε όλα αυτά που απαιτούνται να κάνει.
Να πετάξει τον εγωκεντρικό του μανδύα, να δει τον κόσμο και τα προβλήματά του παγκόσμια και ολιστικά, να ενσωματωθεί στο φυσικό περιβάλλον στο οποίο ανήκει και να αλλάξει ριζικά επανασχεδιάζοντας έναν πραγματικά νέο πανανθρώπινο και βιώσιμο πολιτισμό που θα σέβεται τη ζωή και το περιβάλλον στο οποίο οφείλει την ύπαρξή του.
Το δύσκολο κομμάτι σε όλο αυτό το εγχείρημα αφορά το μυαλό του, την αλλαγή μέσα στο νου του, καθώς τα υπόλοιπα δεδομένα που διαθέτει μπορούν άνετα να υποστηρίξουν την ριζική αυτή αλλαγή που απαιτείται…οι επιστημονικές του γνώσεις και οι τεχνολογικές του δυνατότητες είναι υψηλότατες ενώ ο υπέροχος αυτός πλανήτης, παρά τα πολύ σημαντικά του τραύματα από τις δραστηριότητες του Homo Consumer διαθέτει ακόμα πλήθος εναλλακτικών πόρων…
…η μάνα όλων μας, η γη, δεν σταματά να φροντίζει τα αχάριστα παιδιά της…
Κάποτε οφείλουν οι άνθρωποι να το ανταποδώσουν…και τότε θα είναι μια στιγμή πραγματικής ελευθερίας, απαλλαγής από τα δεσμά…
Τάσος Π.
Πανγαία – Venus Project
Πηγή: Homo Consumer: Η μετάλλαξη του ανθρώπου σε καταναλωτή - RAMNOUSIA