Οικονομική σύγκρουση με γεωπολιτικό ενδιαφέρον! Ρώσσοι και Αζέροι ερίζουν για ΔΕΣΦΑ-ΔΕΠΑ

Στην Αθήνα αναμένεται βρέθηκε, για τρίτη φορά μέσα σε δύο μήνες, ο επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ. Το “αφεντικό” της Γκάζπρόμ και φίλος του Πούτιν, έγινε δεκτός από τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά το μεσημέρι στο Μέγαρο Μαξίμου. παρουσία του υφυπουργού ΠΕΚΑ Ασημάκη Παπαγεωργίου, του διευθύνοντος συμβούλου του ΤΑΙΠΕΔ Ι. Εμίρη και του κυβερνητικού εκπροσώπου Σίμου Κεδίκογλου.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της ρωσικής εταιρείας: «Οι δύο πλευρές συζήτησαν σχετικά με την εξαιρετική συνεργασία στον τομέα του φυσικού αερίου και εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για την περαιτέρω ανάπτυξη της αμοιβαίως επωφελούς συνεργασίας»...

Εν προκειμένω, η συζήτηση εκτυλίχθηκε γύρω από την ΔΕΠΑ, καθώς η Gazprom, προς το παρόν τουλάχιστον δεν φέρεται να είναι έτοιμη να παρουσιάσει κάποια προσφορά για την ΔΕΣΦΑ.

Πηγές προσκείμενες στην υπόθεση ανέφεραν ότι η Gazprom θα προχωρήσει στην υποβολή δεσμευτικής προσφοράς για τη ΔΕΠΑ, χωρίς να διευκρινίζεται αν υπήρξε συμφωνία ως προς τα αιτήματα που έχει θέσει η ρωσική πλευρά για τους όρους του διαγωνισμού, αναφορικά με την εγγυητική επιστολή συμμετοχής και τα χρέη προς τη ΔΕΠΑ.

Συγκεκριμένα, η ρωσική πλευρά ζητεί διασφαλίσεις για την αποπληρωμή χρεών, ύψους περίπου 400 εκατ. ευρώ από ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς προς τη ΔΕΠΑ, καθώς και για την παροχή δυνατότητας επιστροφής της εγγυητικής επιστολής του πλειοδότη στην περίπτωση που υπάρξει κώλυμα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενώ νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα φέρεται να έθεσε και θέμα για “όρο δραχμής” δηλαδή του τι θα συμβεί εάν η χώρα μας επιστρέψει σε ένα εθνικό νόμισμα. Όρος όμως, ο οποίος απερρίφθη όπως όλα δείχνουν από την ελληνική κυβέρνηση, καθώς μία τέτοια κίνηση θα μετέτρεπε αυτό τον όρο σε συνήθη σε οιαδήποτε συνεργασία μεταξύ ελληνικού κράτους και ξένων εταιρειών ή ακόμη και μεταξύ ιδιωτών.

Το κουράζουν πολύ οι Ρώσσοι ή θέλουν να πετύχουν κάτι περαιτέρω;

Μέχρις στιγμής, η ΔΕΠΑ αποτελεί την μοναδική περίπτωση ελληνικής εταιρείας, στην οποία από ό,τι φαίνεται έχει δοθεί το “πράσινο φώς” στην ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε συνεργασία με τους Ρώσους. Οι ίδιοι οι Ρώσοι όμως, παρόλο που είναι οι μοναδικοί που συμμετέχουν δυναμική στην διαδικασία για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, πάνε με ... αργούς ρυθμούς. Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός έχει δεχθεί τις περισσότερες παρατάσεις από κάθε άλλον του ελληνικού προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.

Η αρχική προθεσμία έληγε στις 29 Απριλίου. Μετατέθηκε για τις 10 Μαΐου, πήρε μια άτυπη παράταση για τις 20 Μαΐου και ακολούθως η ημερομηνία μετατέθηκε για τις 29 Μαΐου, επειδή ο κύριος μνηστήρας, η ρωσική Gazprom, είχε χαμηλώσει ρυθμούς λειτουργίας από την 1η Μαΐου και μετά, καθώς στη Μόσχα τα πάντα κινούνταν στο ρυθμό των εορτασμών για την πρωτομαγιά, το Πάσχα και την «ημέρα της Νίκης».
Είναι μήπως απλά ένας τρόπος να “χαμηλώσουν” το τίμημα που θα κληθούν να καταβάλλουν οι Ρώσοι; Ή μήπως πίσω από αυτές τις ... καθυστερήσεις κρύβονται άλλοι λόγοι; Λόγοι που έχουν να κάνουν πολύ λίγα με την χώρα μας και το τι αυτή θέλει και πολλά περισσότερα με τις διμερείς σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας. Οι Ρώσοι, όπως απέδειξαν στην περίπτωση της Κύπρου, καταλαβαίνουν ότι θα πρέπει να συνεργάζονται με τους Γερμανούς όσον αφορά τις κινήσεις τους εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και οι Γερμανοί έχουν “ιδιαίτερο ενδιαφέρον” σε διάφορες “ιδιωτικοποιήσεις” που πρόκειται να πραγματοποιηθούν στην χώρα μας τα επόμενα χρόνια.

Η εξασφάλιση του “μη-ανταγωνισμού” με τους Ρώσους, μέσω του “κλεισίματος” μίας συμφωνίας μεταξύ κυρίων σίγουρα αποτελεί έναν συγκεκριμένο στόχο. Γιατί το να συμμετέχει επί της ουσίας μόνο μία εταιρεία σε κάθε προσπάθεια ιδιωτικοποίησης από ελληνικής πλευράς, σίγουρα θα χαμηλώσει κατά πολύ το τίμημα που αυτή η εταιρεία (γερμανική ή ρώσικη) θα κληθεί να καταβάλλει. Ένας λόγος για να αγοράσει η Gazprom τις δύο ελληνικές εταιρίες είναι η συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου South Stream, ο οποίος θα επιτρέψει τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας χώρες διαμετακόμισης, όπως η Ουκρανία και η Λευκορωσία.

Χώρες οι οποίες λόγω της αντιπαραθεσής τους με την Ρωσία από πολλούς θεωρούνται ότι βρίσκονται στην Αμερικάνικη σφαίρα επιρροής. Πρόκειται δηλαδή για μία κίνηση που ενδυναμώνει γεωπολιτικά την Ρωσία, καθώς της δίνει ακόμη έναν ... διάδρομο για την μεταφορά της ενεργειάς της.
 Σύμφωνα με τηλεγραφήματα από τα ρωσικά μέσα υπάρχουν εκτιμήσεις πως το κόστος των ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ σε ποσό μεταξύ 1,5 και 2 δισ. δολαρίων, επισημαίνοντας ότι η τιμή θα είναι ενδεχομένως χαμηλότερη, λαμβανομένων υπόψη των προβλημάτων χρέους που έχει η Ελλάδα.

Και στο βάθος οι ... Αζέροι!

Όμως ακόμη πιο... περίεργη ήταν η επίσκεψη του Αντώνη Σαμαρά στο Μπακού. Όπου η συζήτηση επικεντρώθηκε  στην επιλογή του αγωγού TAP από την πλευρά των Αζέρων προκειμένου να τον τροφοδοτήσουν με αέριο από το νέο κοίτασμα Σαχ Ντενίζ. Η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν μέχρι τα τέλη Ιουνίου αναμένεται να επιλέξει μεταξύ του TAP (Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία) και του Nabucco West (Βουλγαρία, Ουγγαρία, Αυστρία). Ο κ. Σαμαράς επιχειρηματολόγησε για τα οφέλη του ελληνικού αγωγού, ο οποίος είναι σαφώς οικονομικότερος από τον Nabucco και κυρίως επιτρέπει την ταχύτερη διέλευση του αερίου προς τις αγορές της Ευρώπης.

Η συζήτηση αυτή επισήμως δεν συνδέεται με τις αποκρατικοποιήσεις ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ. Ωστόσο η τελική απόφαση της Αθήνας για το πού θα δώσει τις δύο εταιρίες θα βαρύνει στην όποια απόφαση λάβουν από την πλευρά τους οι Αζέροι, δεδομένων και των στενών σχέσεών τους με τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην είσοδο της Gasport στην ελληνική αγορά. Η κρατική εταιρία αερίου του Αζερμπαϊτζάν, SOCAR, ενδιαφέρεται για τη ΔΕΣΦΑ, την οποία όμως θέλουν και οι Ρώσοι της SINTEZ, η οποία έχει αποσύρει μεν το ενδιαφέρον της από τη ΔΕΠΑ, φαίνεται να παραμένει όμως στο διαγωνισμό για τον ΔΕΣΦΑ.

Οι δρόμοι της ενέργειας, την εποχή αυτή ορίζουν κατά πολύ τις γεωστρατηγικές επιλογές των “μεγάλων δυνάμεων”. Και μπορεί η εποχή της “μονοκρατορίας” των ΗΠΑ να τελείωσε με την εμπλοκή τους στους βάλτους του Ιράκ και του Αφγανιστάν, όμως κανείς δεν ξέρει σε τι ατραπούς μπορεί να οδηγηθούμε εάν κάνουμε λανθασμένες επιλογές. Όπως απεδείχθη και στην περίπτωση της Κύπρου η Ρωσία – όπως ακριβώς και οι ΗΠΑ – παίζουν τα δικά τους παιχνίδια. Στα οποία η χώρα μας δεν έχει ρόλο μεγαλύτερο του πιονιού.

Δημήτρης Παπαγεωργίου

www.elora.gr