Σε μια αγορά στην οποία οι «μεγάλοι» όλο και περισσότερο επιβάλλουν τους κανόνες, τα πράγματα δεν είναι ειδυλλιακά, όπως στα τηλεοπτικά σποτ, αλλά κυριαρχούν οι κανόνες της Άγριας Δύσης με θύμα τον καταναλωτή. Πολλοί μεγάλοι όμιλοι, για να αποκομίσουν μεγαλύτερα κέρδη, προκαλούν...
μεγαλύτερη ακρίβεια για τους καταναλωτές. Πώς;
1. Με την πρακτική των ενδοομιλικών συναλλαγών στις πολυεθνικές, το λεγόμενο transfer pricing . Κατά την πρακτική αυτήν, οι ελληνικές θυγατρικές, προκειμένου να αποφεύγουν τη φορολογία στην Ελλάδα, φουσκώνουν τις τιμές αλλά και το κόστος εισαγωγής, το οποίο όμως ρυθμίζεται εσωτερικά. Έτσι εισάγουν προϊόντα με τεχνητά υψηλό κόστος, το οποίο μετακυλίεται μέσω των υψηλών τιμών στους καταναλωτές.
2. Με τις ρήτρες απαγόρευσης παράλληλων εισαγωγών σε μικρότερους εμπόρους. Με την πρακτική αυτήν οι λιανέμποροι εξαναγκάζονται να μην αγοράζουν από θυγατρικές των προμηθευτών τους σε άλλες χώρες, όπου ενδεχομένως οι ίδιες πολυεθνικές πωλούν φθηνότερα σε σχέση με την ελληνική αγορά.
3. Με σκόπιμες στρεβλώσεις σε ειδικές αγορές σχετικές με το εμπόριο (όπως στις μεταφορές, τον εφοδιασμό και τα logistics), όπου, εξαιτίας της ιδιομορφίας τους, εμποδίζεται ο ανταγωνισμός με αποτέλεσμα τη διόγκωση των τελικών τιμών. Για παράδειγμα η απαγόρευση της ταυτόχρονης μεταφοράς νωπών με άλλα προϊόντα προκαλεί αύξηση του τελικού κόστους για όλους...
Προ ημερών η ΕΣΕΕ, σχολιάζοντας μια έρευνά της, σημείωνε σχετικά:
«Όλοι οι άνθρωποι της αγοράς γνωρίζουμε πολύ καλά ότι στο υγιές εμπόριο το περιθώριο κέρδους δεν βρίσκεται στην τιμή λιανικής πώλησης, αλλά στην τιμή αγοράς. Κάποιοι δεν αφήνουν τις ανταγωνιστικές μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις να αγοράσουν φθηνά, για να τις αναγκάσουν – με δικαιολογία την κρίση – σε κλείσιμο. Νομίζουν ότι, όταν ανεβαίνει η στάθμη του νερού, εμείς οι “κοντοί της αγοράς” θα πνιγούμε πρώτοι, ώστε να μείνουν μόνοι και να ολιγοπωλήσουν την ελληνική αγορά. Κάνουν λάθος».
Όμως το παράλογα υψηλό κέρδος δεν είναι μόνο επιδίωξη των μεγάλων, αλλά μάλλον... στόχος όλων (όσων μπορούν). Οι Έλληνες επιχειρηματίες σε όλο το φάσμα δείχνουν να προτιμούν να επιμένουν στη διατήρηση υψηλών περιθωρίων κέρδους παρά την ύφεση. Και εάν δεν μπορούν να το επιτύχουν, προτιμούν να διακόψουν τη λειτουργία της επιχείρησης. Απόδειξη και η έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργου Προβόπουλου, όπου σημειώνεται χαρακτηριστικά:
«Γενικότερα, ωστόσο, παρατηρείται ότι από τη σύγκριση της προαναφερθείσας μείωσης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στο σύνολο της οικονομίας το 2011 με την αύξηση του αποπληθωριστή του ΑΕΠ (κατά 1,6%) προκύπτει διεύρυνση του περιθωρίου κέρδους στην οικονομία συνολικά. Το ίδιο συμπέρασμα συνάγεται και από τις προβλέψεις για τη διετία 2012-2013».
Ο βρόχος του ΦΠΑ
Οι υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ, που διαμορφώθηκαν στα επίπεδα του 13% και 23%, είναι ήδη αρκετά υψηλότερα από τους αντίστοιχους στην Ισπανία (οι αντίστοιχοι είναι 8% και 18%) και τη Βρετανία (5% και 20%). Φέτος το καλοκαίρι δημιούργησαν πρόβλημα και στον τουρισμό, καθώς η χώρα λόγω... ακρίβειας στα είδη καθημερινότητας (και παρά την κρίση της) έγινε λιγότερο ανταγωνιστική για τους ξένους.
Ακόμη σημαντικότερη όμως είναι η επίπτωση στους Έλληνες, που βλέπουν το διαθέσιμο εισόδημά τους να έχει συρρικνωθεί. Μόνο το 2011, σύμφωνα με τη Στατιστική Αρχή, είχε πέσει στα 14.907 ευρώ, από 16.257 ευρώ
το 2010, 17.033 το 2009 και 17.345 ευρώ το 2008. Όσο για το 2012, θα μάθουμε σε μερικούς μήνες...
Παρ’ όλα αυτά, ενώ η αγοραστική δύναμη του μέσου Έλληνα έχει πέσει στο ναδίρ, η Ελλάδα είναι η τέταρτη πιο ακριβή χώρα μεταξύ των 7 κρατών που μετείχαν στην τελευταία ευρωπαϊκή έρευνα για το κόστος καταναλωτικών προϊόντων προ και μετά του ΦΠΑ. Φθηνότερες αγορές από την Ελλάδα αναδεικνύονται οι Βουλγαρία, Ισπανία και Γερμανία, ενώ ακριβότερες είναι οι Ιταλία, Βρετανία και Γαλλία.
Στο καλάθι των 67 προϊόντων που «στήθηκε» για τις ανάγκες της μέτρησης, μόλις 8 είναι φθηνότερα στην Ελλάδα, ενώ η χώρα μας είναι ακριβότερη απ’ όλες σε 15! Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα ο ΦΠΑ είναι ο υψηλότερος, 23%, σε χυμούς και άλλα, ενώ στα τρόφιμα είναι στο 13%, όταν στη Γαλλία ο ΦΠΑ σε τρόφιμα και χυμούς είναι 5,5%, στο Ηνωμένο Βασίλειο ο ΦΠΑ στα τρόφιμα είναι 5%, στη Γερμανία 7%, στη Βουλγαρία 9%, στην Ιταλία 10% και στην Ισπανία 8%.
Το κόστος χρήματος
Ένα ενδιαφέρον συμπέρασμα της πρόσφατης έρευνας της ΕΣΕΕ ήταν ότι η πτώση του μισθολογικού κόστους, αλλά και του κόστους μίσθωσης επαγγελματικής στέγης (πρακτικά η μόνη μείωση που παρατηρήθηκε στην ελληνική αγορά ήταν η μείωση της αξίας όσων κατείχαν οι Έλληνες) αντισταθμίστηκε πλήρως
♦ αφενός από την άνοδο των επιτοκίων δανεισμού των επιχειρήσεων από τις τράπεζες,
♦ αφετέρου από τη διακοπή της χορήγησης πιστώσεων που επιβλήθηκε στις ελληνικές εισαγωγικές επιχειρήσεις από τους προμηθευτές τους στο εξωτερικό, λόγω της έλλειψης αξιοπιστίας της χώρας μας (country risk).
Κατά συνέπεια, αυτές υποχρεώνονται πια να επωμίζονται πλήρως και τοις μετρητοίς όλο το κόστος αγοράς πριν από την παραλαβή.
Δηλαδή, όποιος δεν έχει ρευστό ή μετρητό να προπληρώσει μια παραγγελία δεν μπορεί να την κάνει. Αυτό είναι πλέον πρόβλημα που αφορά ολόκληρη την ελληνική αγορά είτε εισάγει πολυτελή υποδήματα είτε κρέας είτε πετρέλαιο προς διύλιση! Εάν λοιπόν μια επιχείρηση δεν έχει δομημένες χρηματορροές, θα καταφύγει σε έναν αντίστοιχα ακριβό δανεισμό, τον οποίο όμως δεν είναι βέβαιο εάν θα μπορέσει να εξασφαλίσει.
Όλο αυτό το κόστος χρήματος (που ακόμη και για μεγάλους, οικονομικά υγιείς ομίλους φτάνει τα επίπεδα του 8% έως 10%) περνά πλέον απ’ ευθείας στην τιμολόγηση των προϊόντων, επιβαρύνοντας τον καταναλωτή.
Τα στατιστικά
Οι επίμονα υψηλές τιμές, σε συνδυασμό με τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, ανάγκασαν τους καταναλωτές αφενός να μειώσουν τον αριθμό και την αξία των προϊόντων που αγοράζουν και αφετέρου να στραφούν σε προϊόντα που βρίσκονται σε προσφορά ή σε εκείνα ιδιωτικής ετικέτας.
Αυτή η καταναλωτική συμπεριφορά οδήγησε το πρώτο εξάμηνο του 2012 σε πτώση 5% των πωλήσεων των σούπερ μάρκετ, ενώ η σημερινή αξία του μέσου καλαθιού έχει υποχωρήσει σε 50 ευρώ έναντι 65 ευρώ το 2010.
Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα έχει αρχίσει πλέον να υποχωρεί και να κινείται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, παρά την ξαφνική αύξηση που παρουσίασε τον Αύγουστο στο 1,7% από το 1,3% του Ιουλίου. Ο πληθωρισμός όμως καταγράφει τον ρυθμό μεταβολής και όχι το αν οι τιμές είναι υψηλές ή χαμηλές.
Ο αποπληθωρισμός που υποτίθεται ότι περίμενε η τρόικα δεν έχει ακόμα κάνει την εμφάνισή του, γεγονός που την έχει οδηγήσει στην άσκηση περαιτέρω πιέσεων προς την ελληνική πλευρά για την απελευθέρωση των αγορών και την ενίσχυση του ανταγωνισμού, αλλά πάλι – τι... πρωτότυπο – με λανθασμένο τρόπο:
♦ αλλαγή ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων,
♦ εξαήμερη απασχόληση,
♦ πλήρη και άμεση απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων με την άρση δήθεν εμποδίων εισόδου σε σειρά αγορών και
♦ πολλές άλλες καταστροφικές παρεμβάσεις για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Βεβαίως, με τέτοιες μεθόδους το πρόβλημα της ακρίβειας θα αργήσει πολύ να λυθεί...
«Θερίζουν» τα σούπερ μάρκετ
Εκτός όμως από τη στρέβλωση που έχει δημιουργήσει στην αγορά τα τελευταία χρόνια η αύξηση των φόρων, ένα μεγάλο παράδοξο είναι η πορεία των τιμών στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία ενώ θα μπορούσαν να παίξουν τον ρόλο της βαλβίδας εκτόνωσης των τιμών... απλώς δεν το κάνουν. Και όλα αυτά ενώ σήμερα το ένα τέταρτο των προϊόντων που απαρτίζουν ένα τυπικό καλάθι ανήκει πλέον στην κατηγορία της ιδιωτικής ετικέτας.
Όσο βαθαίνει η κρίση και όσο ενισχύεται ο ρόλος των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στο καλάθι της νοικοκυράς, η ψαλίδα σε σχέση με τα επώνυμα κλείνει. Παρ’ όλα αυτά την περασμένη χρονιά η μέση αύξηση τιμών στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έφτασε το 6% όταν στα επώνυμα ήταν μόνο 1,8%. Δηλαδή τα σούπερ μάρκετ πουλάνε ακριβότερα αυτά που τους κοστίζουν φτηνότερα, επιβεβαιώνοντας τα όσα αναφέραμε για προσπάθεια βελτίωσης των περιθωρίων κέρδους μέσα στην κρίση.
topontiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου