Λερναία Υδρα με 13 κεφάλια η ακρίβεια

Ποιες είναι οι αιτίες που, παρά την οικονομική ύφεση, τα μέτρα λιτότητας και την πτώση της καταναλωτικής ζήτησης, κρατούν στα ύψη τις τιμές των αγαθών. Τεράστιες διαφορές σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ

Τη... Λερναία Υδρα θυμίζει η ακρίβεια καθώς τουλάχιστον 13 λόγοι την κρατούν... ζωντανή με αποτέλεσμα να αφαιρεί κι άλλα εισοδήματα από τους καταναλωτές....

Παρά την οικονομική ύφεση και τα δημοσιονομικά μέτρα λιτότητας που έχουν προκαλέσει πτώση της καταναλωτικής ζήτησης, μείωση των μισθών, κλείσιμο χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων κι έκρηξη της ανεργίας, οι τιμές στην ελληνική αγορά παραμένουν στα ύψη.
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου απαριθμεί 13... πληγές στην εθνική οικονομία και την εγχώρια αγορά που συντηρούν και θεριεύουν... την ακρίβεια.
Οι υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ, οι ενδοομιλικές συναλλαγές των πολυεθνικών, οι ρήτρες απαγόρευσης των παράλληλων εισαγωγών, οι στρεβλώσεις στις μεταφορές, οι πολεοδομικοί περιορισμοί στις προδιαγραφές κτιρίων για αποθηκευτικούς χώρους, η ολιγοπωλιακή αγορά, η διατήρηση υψηλών περιθωρίων κέρδους παρά την ύφεση, η αδυναμία πάταξης του λαθρεμπορίου καυσίμων, οι βραχυπρόθεσμες εκπτώσεις και προσφορές, η αύξηση των τιμολογίων ΔΕΚΟ, το «παζάρι» στον ΦΠΑ, η μη αναζήτηση από τους κρατικούς φορείς για το πώς διαμορφώνεται το περιθώριο κέρδους σε κλάδους και η μη αξιολόγηση των επιπτώσεων από τα μέτρα της τρόικας είναι οι 13 λόγοι των υψηλών τιμών.

Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό όπως προκύπτει και από τιμοληψίες ότι τα ίδια προϊόντα που πωλούνται στην Ελλάδα και σε χώρες της Ε.Ε. εμείς τα αγοράζουμε ακριβότερα ακόμη και κατά 297%.
Για παράδειγμα τον χυμό πορτοκαλιού τον βρίσκουμε στα ράφια του λιανεμπορίου στα 2,46 ευρώ όταν στην Ισπανία πωλείται μόλις 0,62 ευρώ. Αναψυκτικά τύπου cola οι Ελληνες τα αγοράζουν ακόμη και κατά 211% ακριβότερα σε σχέση με τους Βρετανούς, ενώ σε διπλάσια τιμή αγοράζουμε το γάλα και το ψωμί για τοστ σε σχέση με τους Ισπανούς και τους Γάλλους, αντίστοιχα.

Πέραν, όμως αυτών των τιμοληψιών, αξίζει να παρουσιαστούν και τα ακόλουθα δύο στοιχεία, που επικαλείται η ΕΣΕΕ:
1 Η Ελλάδα το διάστημα 2009-2012 έχει τη δεύτερη υψηλότερη μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή στην Ε.Ε. Πρώτο είναι το Λουξεμβούργο με 8,6%, δεύτερη η χώρα μας με 8,2%, ακολουθούν με 8% η Φινλανδία και η Πορτογαλία, η Δανία με 7,3%, η Ιταλία με 7,1%, το Βέλγιο με 7%, η Ισπανία με 6,7% κ.ο.κ.
2 Στην Ελλάδα η κατανάλωση από το δεύτερο τρίμηνο του 2010 μέχρι και το αντίστοιχο φετινό διάστημα υποχώρησε κατά 14,77% (από 36,9 δισ. ευρώ σε 31,45 δισ. ευρώ) αλλά ο πληθωρισμός παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα. Ή αν λάβουμε υπόψη τα στοιχεία του τιμαρίθμου για την περίοδο 2009-2012 αυτός στη χώρα μας ανέβηκε κατά 8,2%.

Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Βασίλης Κορκίδης εκφράζει επίσης την ανησυχία του για νέα λουκέτα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τις επιπτώσεις των μέτρων της τρόικας: «Ολοι οι άνθρωποι της αγοράς γνωρίζουμε πολύ καλά ότι στο υγιές εμπόριο το περιθώριο κέρδους δεν βρίσκεται στην τιμή λιανικής πώλησης, αλλά στην τιμή αγοράς.
Κάποιοι δεν αφήνουν τις ανταγωνιστικές μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις να αγοράσουν φθηνά, για να τις αναγκάσουν -με δικαιολογία την κρίση- σε κλείσιμο».
Οι 13 λόγοι της ακρίβειας, σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, είναι:
1. Υψηλός ΦΠΑ

Στην Ελλάδα αυξήθηκαν οι συντελεστές ΦΠΑ και διαμορφώθηκαν στο επίπεδο του 13% και του 23%, αρκετά υψηλότερα από την Ισπανία (οι αντίστοιχοι είναι 8% και 18%) και στο Ηνωμένο Βασίλειο (5% και 20%). 2. Οι πολυεθνικές
Οι πολυεθνικές «φουσκώνουν» τις τιμές αλλά και το κόστος προκειμένου να αποφεύγουν τη φορολογία στην Ελλάδα. Οι θυγατρικές στη χώρα μας εισάγουν προϊόντα με τεχνητά υψηλό κόστος, το οποίο μετακυλίεται, μέσω των υψηλών τιμών, στους καταναλωτές.
3. Στρεβλώσεις
Εμπόδια στην ομαλή διεξαγωγή του εμπορίου προκαλούν οι στρεβλώσεις σε σχετικές με το εμπόριο αγορές όπως στις μεταφορές, εφοδιαστική αλυσίδα (logistics) κ.λπ., οι οποίες, εξαιτίας της ιδιομορφίας τους, εμποδίζουν τον ανταγωνισμό και συμβάλλουν στη διόγκωση των τελικών τιμών, π.χ. απαγόρευση συνδυαστικών μεταφορών νωπών με άλλα προϊόντα.
4. Οι ρήτρες
«Αγκάθι» είναι οι ρήτρες απαγόρευσης παράλληλων εισαγωγών. Οι λιανέμποροι εξαναγκάζονται από τους προμηθευτές τους να μην αγοράζουν από θυγατρικές τους που βρίσκονται σε άλλες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ενωση και αλλού όπου ενδεχομένως πωλούν φθηνότερα σε σχέση με την ελληνική αγορά.
5. Η αποθήκευση
Οι πολεοδομικοί περιορισμοί που εμποδίζουν την εκμετάλλευση των αποθηκευτικών χώρων και λοιπά, γραφειοκρατικά προσκόμματα, π.χ. η δυνατότητα προμήθειας φθηνότερων μεν καυσίμων από το εξωτερικό αλλά υπό την αυστηρή προϋπόθεση της ύπαρξης δεξαμενών αποθήκευσης που θα προσφέρει απρόσκοπτα καύσιμα για χρονικό διάστημα 60 ημερών.
6. Καρτέλ
Η ολιγοπωλιακή διάρθρωση της αγοράς χονδρικού και λιανικού εμπορίου με μυστικές συμφωνίες, με πιο πρόσφατο παράδειγμα το «καρτέλ» στην αγορά κοτόπουλου που εντόπισε η Επιτροπή Ανταγωνισμού ή το καρτέλ στο χονδρεμπόριο των νωπών οπωροκηπευτικών σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου.
7. Περιθώρια κέρδους
Η διατήρηση υψηλών περιθωρίων κέρδους, σύμφωνα με την Εκθεση του διοικητή της ΤτΕ για το 2011. Ειδικότερα, αναγράφεται: «Γενικότερα, ωστόσο, παρατηρείται ότι από τη σύγκριση της προαναφερθείσας μείωσης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στο σύνολο της οικονομίας το 2011 με την αύξηση του αποπληθωριστή του ΑΕΠ (κατά 1,6%) προκύπτει διεύρυνση του περιθωρίου κέρδους στην οικονομία συνολικά. Το ίδιο συμπέρασμα συνάγεται και από τις προβλέψεις για τη διετία 2012-2013».
8. Τα καύσιμα
Η μεγάλη εξάρτηση από τις διακυμάνσεις των διεθνών τιμών πετρελαίου και αδυναμία των ελληνικών αρχών για την πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων, με επιβάρυνση στην τελική τιμή σε σειρά προϊόντων όπου τα καύσιμα χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη, έχουν αυξήσει το κατά μονάδα κόστος καθώς έχουν εκτινάξει και το κόστος των μεταφορών.
9. Οι εκπτώσεις
Η πεπατημένη πως οι βραχυπρόθεσμες εκπτώσεις και προσφορές λειτουργούν περισσότερο ελκυστικά για τους καταναλωτές παρά οι μόνιμα χαμηλές τιμές. Επίσης, η εσφαλμένη επιλογή των ταχέως και βραδέως κινούμενων εμπορευμάτων, οδηγεί σε λάθος υπολογισμό αντικατάστασης και σωστού ποσοστού κέρδους.
10. Τιμολόγια ΔΕΚΟ
Η πτώση του μισθολογικού κόστους αλλά και των ενοικίων αντισταθμίστηκε πλήρως, από την αύξηση των τιμολογίων των ΔΕΚΟ και από την άνοδο των επιτοκίων δανεισμού. Η παύση των πιστώσεων που επιβλήθηκε στις ελληνικές εισαγωγικές επιχειρήσεις από τους προμηθευτές τους στο εξωτερικό, τις υποχρέωσε να προπληρώνουν μετρητοίς τα προϊόντα που εισάγουν.
11. «Παζάρια»
Η αδυναμία πλήρους αποτύπωσης της ελληνικής πραγματικότητας, αφού σε πολλές περιπτώσεις λαμβάνουν χώρα άτυπες εκπτώσεις και «παζάρια» του υψηλού ΦΠΑ, στο ταμείο πριν από την έκδοση της απόδειξης, ανάλογα μάλιστα και με τον τρόπο πληρωμής, γεγονός που οδηγεί σε διαμόρφωση διαστρεβλωμένων στοιχείων.
12. Τα ποσοστά
Η μονομερής προσήλωση των κρατικών φορέων στην άρση των εμποδίων εισόδου των επιχειρήσεων στην αγορά όταν θα ήταν αποτελεσματικότερο να ενταθούν οι προσπάθειες της κυβέρνησης στην κατεύθυνση της διερεύνησης εκείνων των παραγόντων που διαμορφώνουν το κέρδος π.χ. πώς καθορίζεται το ποσοστό κέρδους στα φάρμακα.
13. Χωρίς μελέτη
Η έλλειψη μελέτης «ελαστικότητας» μείωσης της ζήτησης και η μη έγκαιρη αξιολόγηση της καταγραφής των επιπτώσεων από την τρόικα, διαμόρφωσε τις τιμές σε πολλούς κλάδους του εμπορίου χαμηλότερα από τις τιμές του τέλειου ανταγωνισμού, ενώ στα τρόφιμα και στα είδη πρώτης ανάγκης περισσότερο κοντά στις τιμές μονοπωλίων..
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΛΩΝΑΣ

www.ethnos.gr