Πεταμένα λεφτά για... μίζες

Το έγγραφο που παρουσιάζει το «Π» είναι μόνο ένα από τα εκατοντάδες παραδείγματα κακοδιαχείρισης και κατασπατά­λησης του δημόσιου χρήματος με πρόσχημα την αμυντική θωράκιση της χώρας. Αν και πρόκειται για μια ειδική και όχι τόσο πολυέξοδη (... μόλις 95 εκατομμύρια δολάρια το 2000) υπόθεση σε σχέση με άλλες, το θέμα της προμήθειας των...
ουκρανικών χόβερκφραφτ τύπου ZUBR, την οποία περιγράφει το έγγραφο, βοηθά κάποιον να συνει­δητοποιήσει πώς οι λεγόμενες εξοπλιστικές δαπά­νες αποτέλεσαν τον μηχανισμό για να μετατραπεί η χώρα σε αποθήκη άχρηστου υλικού ή υλικού που εξυπηρετεί τις ανάγκες του ΝΑΤΟ και όχι τις δικές της. Ταυτόχρονα, μέσα από αυτό τον μηχανισμό, αναπτύχθηκε στον υπέρτατο βαθμό η «τεχνογνω­σία» της διακίνησης της μίζας.
Κάπως έτσι αντιλαμβάνεται κανείς για ποιο λόγο η Ελλάδα προκατέβαλλε ουσιαστικά τα ποσά για την όποια στρατιωτική προμήθεια: Γιατί στις προ­καταβολές συμπεριλαμβάνονταν και οι... μίζες.
Στο βιβλίο με τίτλο «Η απόρρητη ιστορία του Αιγαίου» από τις εκδόσεις «Π» παρουσιάζεται με στοιχεία η εξέλιξη της αστρονομικής ελληνικής δαπάνης - η οποία από το 1974 μέχρι και σήμε­ρα είναι υπεύθυνη για τη διαμόρφωση σχεδόν του μισού του ελληνικού χρέους - για εξοπλιστικά προγράμματα με πρόσχημα την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής.
Το τι τόπο έπιασαν αυτά τα χρήματα το έχει εξη­γήσει δημόσια ο πρώην αρχηγός ΓΕΑ Κ. Παναγιωτάκης. Ο επίτιμος, σήμερα, αρχηγός ΓΕΑ, καταθέ­τοντας ως μάρτυρας στην Εξεταστική της Βουλής (2006), που... διερεύνησε τις προμήθειες εξοπλι­στικών προγραμμάτων επί υπουργίας Α. Τσοχατζόπουλου και Γ. Παπαντωνίου, κατ’ αρχάς χαρακτήρι­σε «σχέσεις υποτέλειας» τις σχέσεις της Ελλάδας με τους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ.
Ο στρατηγός είχε τονίσει τότε ότι η χώρα μας επί πολλά χρόνια δεχόταν από τις ΗΠΑ ό,τι περίσσευε, αφού «παίρναμε οπλικά συστήματα τα οποία ήταν σάπια, με τις λεγόμενες βοήθειες και τα προγράμ­ματα FMF. Ο,τι περίσσευε μας δίνανε». Η μονό­πλευρη, συνέχισε ο στρατηγός, οδός προμήθειας ορισμένων οπλικών συστημάτων κυρίως από τους Αμερικανούς «μάς δημιούργησε προβλήματα στις σχέσεις μας και στις επιχειρήσεις μας, αν κάναμε, με τους Τούρκους».
Αποκαλυπτική ήταν και η προσωπική εμπειρία που είχε ο ίδιος ο στρατηγός: «Το είδα εγώ προ­σωπικά το 1987 που υπηρετούσα σε μια μονάδα πυραύλων, στη μοίρα ΧΩΚ. Περίπου 25 μέρες ήμα­σταν σε συναγερμό και μετά από δέκα, δεκαπέντε μέρες η ΝΑΜΣΑ, που δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ο οργανισμός υποστήριξης του ΝΑΤΟ, μας έκοψε τα ανταλλακτικά με κάποιο τρόπο. Εάν έχουμε, δηλα­δή, μια μονοσήμαντη οδό προμήθειας, σε κάποια στιγμή, όταν έχουμε αυτόν τον αντίπαλο, μπορεί να σταματήσει η ροή των ανταλλακτικών, διότι δεν είναι μόνο να αγοράσεις ένα οπλικό σύστημα, πρέ­πει να γίνει και η υποστήριξη επί δέκα ή είκοσι χρόνια. Εάν έχουμε, λοιπόν, μόνο από το ΝΑΤΟ οπλικά συστήματα ή μόνο από την Αμερική, δεν είμαστε βέβαιοι ότι θα μπορούμε να κάνουμε παρατετα­μένες επιχειρήσεις».
Αποκαλυπτικός ήταν ο στρατηγός και στο πώς γίνονται οι διαπραγματεύσεις για την απόκτηση οπλικών συστημάτων και συγκεκριμένα πώς γίνο­νταν οι διαπραγματεύσεις για την απόκτηση του αμερικανικού ραντάρ TPQ: «Στην Ελλάδα υπάρχει υπό τον έλεγχο της αμερικανικής πρεσβείας ένα γραφείο που λέγεται ODS (γραφείο αμυντικής συ­νεργασίας)», που συμμετείχε στις συσκέψεις και τις συζητήσεις για την προμήθεια του όπλου και, «μάλιστα, ο στρατιωτικός ακόλουθος κάθε μέρα ήταν στο γραφείο. Υπήρχαν εκπρόσωποι, δηλαδή, της αμερικάνικης κυβέρνησης».
«Το ΝΑΤΟ μπορεί να μας κάνει παρεμβολές όπο­τε θέλει», συνέχισε ο στρατηγός Κ. Παναγιωτάκης και είπε ότι η Ελλάδα διαθέτει ήδη αρκετά όπλα για το ΝΑΤΟ. «Πρέπει κάποτε να κρατάμε και κά­ποια οπλικά συστήματα για τη δική μας την άμυνα γιατί το ΝΑΤΟ, όταν κάνουμε πόλεμο με την Τουρ­κία δεν θα μας βοηθήσει, όπως ξέρετε».
Με λίγα λόγια
Τα όσα στη συνέχεια αναπτύσσει το έγγραφο που παρουσιάζει το «Π», προφανώς δεν έχουν να κάνουν με τους Αμερικανούς. Περιγράφουν, ωστόσο, τη λογική της διασπάθισης του δημόσι­ου χρήματος για την αγορά άχρηστων οπλικών συστημάτων. Σήμερα πια, με δεδομένη την κα­τάρρευση της χώρας, κατανοεί κάποιος ευκολό­τερα ότι, πριν από τη διάλυση της οικονομίας της, διαβρώθηκε η πολιτικής της τάξη.
Τον Ιανουάριο (24) του 2000 υπεγράφη η Σύμ­βαση της Ελλάδας με την ουκρανική εταιρεία Ukrspetsexport (USE) για την προμήθεια 2 πλοί­ων ταχείας μεταφοράς «Zubr» και ανταλλακτι­κών συνολικού ύψους 95.173.854 δολαρίων. Το ένα πλοίο ήταν καινούργιο και το άλλο μεταχειρι­σμένο. Έχει παραληφθεί / πληρωθεί μόνο το ένα πλοίο (καινούργιο) και τα ανταλλακτικά.
Το δεύτερο πλοίο δεν παρελήφθη ποτέ, γιατί παρουσίαζε ρωγμές. Η εταιρεία κηρύχθηκε έκ­πτωτη ως προς το μέρος που αφορά το πλοίο που δεν παρελήφθη. Θα έπρεπε λοιπόν η Ελλάδα να διεκδικήσει την επιστροφή ποσού 14.997.520,00 USD, που προκύπτει από την κατάπτωση των εγγυ­ητικών επιστολών προκαταβολής και καλής εκτέ­λεσης της Σύμβασης.
Όπως ίσως καταλάβατε, ουδείς έχει ενδιαφερ­θεί να ζητήσει αυτά τα χρήματα. Προφανώς, οι δι­οικούντες... ήξεραν μόνο να δίνουν όλα αυτά τα χρόνια.

ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ
ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΝΑΥΤΙΚΟΥ
ΑΘΗΝΑ 02 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2011
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΓΕΝ ΜΕ ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Συνεργασία στον τομέα των εξοπλιστικών προγραμ­μάτων
Την 24 Ιανουαρίου 2000, υπεγράφη σύμβαση μεταξύ της πρώην ΓΔΕ ΚΑΙ Της Ουκρανικής κρατι­κής εταιρείας Ukrspetsexport, για την προμήθεια δύο Πλοίων Ταχείας Μεταφοράς (ΠΤΜ) καθώς και αμοιβών υλικών, με συνολικό συμβατικό κόστος 95.000.000 USD περίπου. Το δεύτερο ΠΤΜ τύπου Zubr, που προβλεπόταν να παραδοθεί το Μάρτιο του 2001 στα πλαίσια της Σύμβασης με­ταξύ της πρώην ΓΔΕ και της Ουκρανικής κρατικής εταιρείας Γιουκρσπετσεξπορτ (Ukrspetsexport), απορρίφθηκε επειδή εμφάνιζε μετά από κάθε ολιγόωρο πλου, σημαντικό αριθμό ρωγμών στη γάστρα και στο εσωτερικό του πλοίου. Με από­φαση Κ. ΥΕΘΑ λύθηκε μονομερώς η Σύμβαση την 13η Φεβρουαρίου 2003, κηρύχθηκε έκπτωτη η εταιρεία Ukrspetsexport για τη συγκεκριμένη σύμβαση και εγκρίθηκε κατάπτωση των εγγυητικών επιστολών, συνολικού ύψους 14.997.520.20 USD, οι οποίες όμως δεν έχουν εισπραχθεί καθό­σον είναι κρατικές.
Το κόστος του ανωτέρω ΠΤΜ ήταν περί τα 30 εκατ. USD και από αυτά έχουν ήδη καταβληθεί τα 12 εκατ. USD περίπου.
Επιπροσθέτως, στα πλαίσια της ανωτέρω κύριας Σύμβασης, υπεγράφη Σύμβαση ΑΩ μεταξύ άλλων τη δημιουργία υποδομής στην ΕΑΒ για την πλήρη επισκευαστική υποστήριξη σε εργοστασιακό επί­πεδο των αεροστροβίλων των πλοίων τύπου Zubr. Το ανωτέρω πρόγραμμα ΑΩ δεν υλοποιήθηκε με­τά την απόρριψη του δεύτερου ΠΤΜ ενώ παραλή­φθηκε η προβλεπόμενη από ΑΩ, Πλωτή Δεξαμενή (Π/Δ) Σεβαστούπολη.
Έκτοτε η ουκρανική πλευρά έχει προτείνει κατά καιρούς τις ακόλουθες εναλλακτικές λύ­σεις για την παραλαβή του πλοίου, αποκλείο­ντας την καταβολή του ποσού των εγγυητικών επιστολών:
α. Aντικατάσταση της γάστρας του απορριφθέ­ντος ΠΤΜ με νέα από την Ουκρανική πλευρά, χω­ρίς αλλαγή του συμβατικού τμήματος, υπό την προϋπόθεση πρόσκτησης από το ΠΝ ενός νέου ΠΤΜ στην τιμή των 65.000.000 USD. Απαίτηση καταβολής 18.000.000 USD περίπου για το απορριφθέν πλοίο (υπόλοιπο συμβατικού τιμήματος), συν 65.000.000 USD για το νέο πλοίο.
β. Αντικατάσταση της γάστρας του απορριφθέ­ντος πλοίου με νέα, εφόσον το ΠΝ καταβάλει 10.000.000 USD επιπροσθέτως του συμβατικού τιμήματος. (Απαίτηση καταβολής 28.000.000 USD περίπου συνολικά).
γ. Παραλαβή του απορριφθέντος πλοίου από το ΠΝ με την υφιστάμενη γάστρα, χωρίς επιπρόσθε­το κόστος. (Απαίτηση καταβολής των υπόλοιπων 18.000.000 USD περίπου).
δ. Προσφυγή σε διαιτησία (μόνο προφορικά έχει προταθεί), η οποία σύμφωνα με τον εκπρό­σωπο της Ukrspetsexport δεν έγινε αποδεκτή από τον κ. ΥΕΘΑ κατά την προηγούμενη επίσκεψη του Ουκρανού Πρέσβη, το Μάιο του 2006.
Το ΓΕΝ τον Οκτώβριο του 2006 γνωστοποίησε στη ΓΔΑΕΕ, ότι από την υφιστάμενη δομή δυνά­μεων δεν προκύπτει απαίτηση πρόσκτησης νέων ΠΤΜ μέχρι το έτος 2020 και ότι δεν έχουν προβλε­φθεί στο ΕΜΠΑΕ πιστώσεις για χρηματοδότηση προγράμματος πρόσκτησης ΠΤΜ.
Την 26η Δεκεμβρίου 2006, η εταιρεία Ukrspetsexport επανήλθε με νέα πρόταση προς τον κ. Α/ ΓΕΝ, που αφορούσε πλήρη επισκευή της υφιστά­μενης γάστρας του απορριφθέντος ΠΤΜ, καθορι­σμό κριτηρίων αποδοχής και δοκιμών, εκτεταμέ­νη εγγύηση, πρόγραμμα χρηματοδότησης προκει­μένου αποδοθεί το υπόλοιπο συμβατικό τίμημα (18.000.000 USD περίπου), καθορισμό ΑΩ, κάλυ­ψη των εξόδων του προσωπικού που προτείνεται να μεταβούν στην Ουκρανία για εκτέλεση δοκι­μών και παραλαβή του ΠΤΜ.
Με επιστολή του Κ. Α/ΓΕΝ από 7 Φεβρουαρίου 2007, γνωστοποιήθηκε στην εταιρεία Ukrspetsexport ότι αρμόδια για το θέμα είναι η ΓΔΑΕΕ.
Την 21η Μαΐου 2007 η ΓΔΑΕΕ γνωστοποίησε στην Ουκρανική πλευρά, ότι εκκρεμεί η απόδοση του ποσού των εγγυητικών επιστολών συν τους νό­μιμους τόκους, σε αντίθετη περίπτωση η Ελληνική πλευρά θα υποχρεωθεί να προσφύγει σε ένδικα μέσα.
Παρόλα αυτά, η Ουκρανική πλευρά συνέχισε την υποβολή προτάσεων παραλαβής του πλοί­ου, οι οποίες διαφοροποιούντο από το παρελθόν προς το συμφέρον της Ελληνικής πλευράς και επι­κεντρώνονταν στα ακόλουθα:
α. Παραλαβή του πλοίου στο οποίο το ναυπη­γείο έχει ολοκληρώσει τις εργασίες εκμοντερνισμού της μεταλλικής κατασκευής του.
β. Κάλυψη των εξόδων του προσωπικού του ΠΝ που θα παρευρεθεί στις δοκιμές.
γ. Αποπληρωμή με διακανονισμό του υπόλοι­που συμβατικού τιμήματος (18.000.000 USD πε­ρίπου), στο μέγιστο χρονικό διάστημα που εξυπη­ρετεί την Ελληνική πλευρά.
δ. Εγγύηση ενός έτους για τη γάστρα αντί έξι μή­νες που προέβλεπε η σύμβαση και οι κύριες μηχα­νές, οι αεροστρόβιλοι και οι ανεμιστήρες θα πα­ραδοθούν με μηδενικές ώρες λειτουργίας.
ε. Αναγνώριση των εκκρεμοτήτων των προ­γραμμάτων ΑΩ και δυνατότητα εφόσον η Ελληνι­κή πλευρά το επιθυμεί, να συζητηθεί τροποποίη­ση των εν λόγω προγραμμάτων.
Πλήρως ενήμερη
Με επιστολή από 16 Νοεμβρίου η εταιρεία Ukrspetsexport, μέσω της εταιρείας «Morfo Holdings LTD » (επίσημου αντιπροσώπου αυτής στην Ελλάδα), απέστειλε προς ΓΔΑΕΕ εκ νέου τις θέσεις της αναφορικά με το κατά τη γνώμη της εκκρεμές θέμα της παραλαβής του 2 ΠΤΜ τ. Zubr, οι οποίες δεν αποκλίνουν από τις προγενέστερα εκδηλωμέ­νες και συνοψίζονται στις κάτωθι:
α. Δηλώνει ότι η διοίκηση της εταιρίας είναι πλήρως ενημερωμένη επί των υφιστάμενων προ­βλημάτων, που άπτονται της εν λόγω παραλαβής.
β. Ισχυρίζεται ότι το ποσό των 11.998.016,50 δολαρίων, που έχει καταβληθεί στην εταιρία ως προκαταβολή (40% επί του συνολικού συμβατι­κού τιμήματος), έχει αναλωθεί πλήρως σε βιομη­χανικές εγκαταστάσεις που σχετίζονται με την υλοποίηση της σύμβασης.
γ. Επισημαίνει ότι το πλοίο είναι τοποθετημένο στις εγκαταστάσεις του Ναυπηγείου MORYE και οι προβλεπόμενες εργασίες συντήρησης εκτελού­νται σύμφωνα με τους ισχύοντες κατασκευαστι­κούς κανονισμούς, προκειμένου να διατηρηθεί τεχνικά αξιόπιστο. Το κόστος των εξόδων συντή­ρησης, έχει αναληφθεί από την Ukrspetsexport
δ. Προτείνει τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων στην Ουκρανία, με σκοπό την επίλυση των υφι­στάμενων προβλημάτων και αναλαμβάνει την κά­λυψη των εξόδων της Ελληνικής αποστολής.
ε. Δηλώνει τη βεβαιότητά της ότι η συνολική προσέγγιση επίλυσης θα οδηγήσει σε μια κοινά αποδεκτή συμφωνία, που θα είναι επωφελής και για τις δυο πλευρές.
Από τα ανωτέρω προκύπτουν τα ακόλουθα:
α. Υπάρχουν δυσκολίες διατήρησης των υφιστα­μένων ΠΤΜ σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα λόγω του υψηλού κόστους (σύμφωνα με πρόσφα­τη Επιτελική Μελέτη το κόστος ενεργοποίησης του ΠΤΜ Ιθάκη το οποίο βρίσκεται επί τριετία δεξαμενισμένο, ανέρχεται περί τα 10,5 εκατ. ευρώ ενώ το κόστος διατήρησης στην ενέργεια μέχρι το 2015 των ΠΤΜ Κέρκυρα - Κεφαλληνία περί τα 15,5 εκατ. Ευρώ).
β. Από τη σύγκριση, της υφιστάμενης με την εγκριθείσα από το ΚΥΣΕΑ, ΔΚΜ (Δομής Κυρίων Μονάδων) προκύπτει απόκλιση σε ό,τι αφορά στα ΠΤ κατά μία μονάδα (τρεις έναντι τεσσάρων), γε­γονός το οποίο σε συνδυασμό με τη μη ύπαρξη ή πρόβλεψη σχετικών εξοπλιστικών προγραμμά­των στο τρέχον ΕΜΠΑΕ (2006-2010) αλλά και ως διαφαίνεται ούτε στο επόμενο τριετές κυλιόμενο πρόγραμμα προμηθειών των ΕΔ, οδηγεί στο συ­μπέρασμα ότι θα προκύψει άμεσα έλλειμμα μιας (1) μονάδας, χωρίς επί του παρόντος να διαφαίνε­ται προοπτική καλύψεως αυτού τουλάχιστον κατά την προσεχή τριετία.
γ. Λόγω της μειωμένης διαθεσιμότητας του ΠΤΜ Ιθάκη το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ακινησίας (ΕΚΑ) από τον Απρίλιο 2006, και του προγράμματος συντηρήσεως υφίσταται δυσχέ­ρεια εκπλήρωσης σχολίου του κ. ΥΕΘΑ (από τον Δεκέμβριο 2009) με το οποίο βασικός στόχος εί­ναι η ύπαρξη τουλάχιστον δυο (2) ΠΤΜ τα οποία να είναι επιχειρισιακά διαθέσιμα, αξιόμαχα και ασφαλή.
δ. Ο υπολειπόμενος επιχειρησιακός χρόνος ζω­ής του δεύτερου Ουκρανικού ΠΤΜ έχει πλέον μει­ωθεί κατά δέκα χρόνια, εκτός του χρόνου που θα απαιτηθεί σε περίπτωση που αποφασισθεί έναρ­ξη διαπραγματεύσεων παραλαβής. Λαμβανομέ­νου υπόψη ότι κατασκευάστηκε το 1990 και από το 1991 ανήκε στο Ουκρανικό Ναυτικό, η ηλικία του σήμερα ανέρχεται στα 21 έτη.
ε. Όταν υπεγράφη τον Ιανουάριο του 2000, η συμφωνία πρόσκτησης των ουκρανικών ΠΤΜ, το κόστος του ανωτέρω ΠΤΜ το οποίο προβλεπόταν να παραληφθεί τον Μάρτιο του 2001, ανήρχετο σε 30 εκατ. USD και ο υπολειπόμενος μέγιστος θεωρητικός χρόνος ζωής του, ανήρχετο στα είκο­σι τέσσερα (24) χρόνια. Σήμερα ο υπολειπόμενος μέγιστος θεωρητικός χρόνος ζωής του είναι μει­ωμένος κατά δέκα χρόνια και συνεπώς ανάλογα μειωμένη πρέπει να είναι και η αξία του.
στ. Οποιαδήποτε διαπραγμάτευση με την Ου­κρανική πλευρά θα πρέπει να εξασφαλίζει κατ’ ελάχιστον τις προϋποθέσεις εκείνες οι οποίες θα βελτιώσουν το κόστος διατήρησης σε πλήρη επι­χειρησιακή ετοιμότητα του εν λόγω τύπου πλοίων, όπως παροχή επιπλέον εκπαίδευσης πλοίου και βάσεως, διάθεση τεχνικών εγχειριδίων λειτουργί­ας και συντήρησης και παροχή επιπλέον εγγύησης καλής λειτουργίας.
ζ. Για τη ρεαλιστική εκπλήρωση του σχολί­ου του κ. ΥΕΘΑ, για ύπαρξη τουλάχιστον δύο (2) ΠΤΜ τα οποία να είναι επιχειρησιακά διαθέσιμα, αξιόμαχα και ασφαλή, θα ήταν πιο συμφέρον να ενεργοποιηθεί το ΠΤΜ Ιθάκη με 10,5 εκατ. Ευρώ, παρά να δοθεί το υπόλοιπο ποσό για την παραλα­βή του δεύτερου Ουκρανικού που ανέρχεται στα 18 εκατ. USD. Επίσης σε περίπτωση που εισπρα­χθούν τα ποσά των εγγυητικών επιστολών αυτά θα μπορούσαν να καλύψουν το κόστος ενεργοποί­ησης του ΠΤΜ Ιθάκη.
Η υφιστάμενη οικονομική συγκυρία δεν επι­τρέπει τη διάθεση πόρων σε προγράμματα για τα οποία δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη στο ΕΜΠΑΕ.
Τέλος δεν είναι γνωστό στο ΓΕΝ το σημείο στο οποίο βρίσκονται οι νομικές διαδικασίες λύσης της σύμβασης και διεκδίκησης των χρημάτων της προκαταβολής καθώς και αν μπορούν αυτές να τροποποιηθούν/αναστραφούν.
Ο Διευθυντής Α1 Πλοίαρχος ΧΧΧ

topontiki.gr