Επιδημία... αυτοκτονιών!

Χαρακτηριστικά επιδημίας από ό,τι φαίνεται έχει αρχίσει να αποκτά το κύμα αυτοκτονιών που τα τελευταία δύο με τρία χρόνια χτυπά την χώρα μας.

 Ήδη τις λίγες περασμένες ημέρες είχαμε ένα κυριολεκτικά...

σερί αυτοκτονιών, με δύο μόλις σε μία ημέρα, στην Αθήνα. Συγκεκριμένα την Τετάρτη ένας 77χρονος έδωσε τέλος στην ζωή του, βγαίνοντας στον δρόμο με την καραμπίνα του και τινάζοντας κυριολεκτικά τα μυαλά του στον αέρα.

Ενώ λίγες μόλις ώρες αργότερα, ένας 36χρονος έπεσε από το μπαλκόνι του σπιτιού του.
Τα αίτια και στις δύο περιπτώσεις οικονομικά. Ο μεν πρώτος άνθρωπος είχε – από ό,τι μαθεύτηκε- χρέη τα οποία προφανώς δεν μπορούσε να ξεπληρώσει με τις απανωτές μειώσεις στην σύνταξή του, ενώ ο αρκετά νεαρότερος άνδρας ήταν άνεργος σχεδόν επί δύο χρόνια.

Οι αυτοκτονίες του… ΔΝΤ

Από ό,τι φαίνεται η οικονομία είναι ο κύριος λόγος για την αύξηση των αυτοκτονιών στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια.
Το φαινόμενο, έκανε πρώτη φορά την εμφάνισή του το 1998 στη Νότια Κορέα και τιτλοφορήθηκε από τον Τύπο ως «αυτοκτονίες του ΔΝΤ» επειδή οι αυτόχειρες φέρονταν να πιστεύουν ότι η απώλεια της εργασίας και των πόρων προς το ζην ήταν αποτέλεσμα των μεταρρυθμιστικών πολιτικών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο οι αυτόχειρες στη Νότια Κορέα είχαν αυξηθεί κατά 45%. Σύντομα ο όρος «IMF SUICIDES» θα εμφανιζόταν και στη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία.
Ο Αλέξανδρος Κεντικελένης, από το πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, μελέτησε την σχέση της αύξησης των ποσοστών της ανεργίας με τις αυτοκτονίες.

«Μια κύρια πτυχή των κρίσεων είναι η αύξηση της ανεργίας και μελέτες των κρίσεων στην Ευρώπη μεταξύ των κρίσεων στην Ευρώπη μεταξύ του 1970 και του 2007 έδειξαν ότι η αύξηση της τάξης του 1% στην ανεργία σχετίζονταν με αύξηση κατά 0,79% στις αυτοκτονίες. Περιπτώσεις ραγδαίας αύξησης της ανεργίας σχετίζονταν με ακόμη μεγαλύτερη αύξηση στο ποσοστό των αυτοκτονιών» λέει στα Νέα.

Σε έρευνα του πανεπιστημίου για τις ευρωπαϊκές χώρες έως και το 2009 περιελήφθησαν η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία που εντάχθηκαν σε πρόγραμμα του ΔΝΤ. Από αυτήν προκύπτει ότι λίγο καιρό αφού σημείωσαν άνοδο τα ποσοστά της ανεργίας το 2008 αυξήθηκαν και οι αυτόχειρες για την ακρίβεια, άνοδος της ανεργίας κατά 3% συνδεόταν με αύξηση στις αυτοκτονίες κατά 4,45% για τις ηλικίες κάτω των 65.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του ανταποκριτή στην Ελλάδα του Ρώυτερς, πριν την κρίση η Ελλάδα είχε 2,8 αυτοκτονίες  ανά 100.000 κατοίκους. Μετά τον οικονομικό όλεθρο του 2009 καταγράφηκε μια αύξηση 40% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2010. Δεν υπάρχουν αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία για το 2011, αλλά οι ειδικοί κάνουν λόγο για διπλασιασμό αυτοκτονιών, με περίπου 5 ανά 100.000.

Εδώ θα πρέπει να υποσημειώσουμε, ότι σύμφωνα με ειδικούς είναι αρκετές οι περιπτώσεις αυτοκτονιών οι οποίες δεν αναφέρονται ως τέτοιες από την οικογένεια του θύματος, αλλά αντίθετα δηλώνονται ως... ατυχήματα ή απλός θάνατος για διάφορους λόγους. Όπως παραδείγματος χάριν η αποφυγή του κοινωνικού στίγματος,

Η επιδημία χτυπάει και αυτούς που δεν είναι άνεργοι!

Το πιο τρομακτικό όμως είναι ότι τα ίδια ψυχολογικά φαινόμενα που οδηγούν συνταξιούχος (χωρίς συντάξεις) και ανέργους στην αυτοκτονία επεκτείνονται και σε άτομα τα οποία μπορεί μεν να δουλεύουν, φοβούνται όμως ότι σύντομα ίσως χάσουν την δουλειά τους ή κληθούν να ζήσουν με ακόμη πιο περιορισμένα μέσα.
Φυσικά δεν οδηγούνται όλοι αυτοί στην αυτοκτονία, αλλά σε έναν μεγάλο βαθμό βιώνουν ακριβώς τα ίδια συμπτώματα με αυτούς που αυτοκτόνησαν, χωρίς κανείς να ξέρει μέχρι ποιού σημείου θα φτάσουν. Άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν εκτός από το ενδεχόμενο του απονενοημένου διαβήματος, είναι φυσικά η κατάθλιψη, η σεξουαλική ανικανότητα, η αίσθηση κοινωνικού εξοστρακισμού αλλά και η αντικοινωνικότητα. Χαρακτηριστικά που μπορεί κανείς εύκολα πλέον να διακρίνει σε έναν ολοένα και αυξανόμενο αριθμό Ελλήνων.

Είναι σαφές ότι οι Έλληνες βιώνουν μία καταθλιπτική πραγματικότητα. Είναι πραγματικά όμως τα πράγματα τόσο άσχημα; Ή μήπως αυτή η γενικότερη αίσθηση καλλιεργείται γενικότερα από έναν αριθμό συγκεκριμένων κέντρων που θέλουν να φέρουν τους Έλληνες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, έτσι ώστε να μετατραπούν σε νευρωτικούς ανθρώπους; Ή είναι όλα αυτά απλά τα αποτελέσματα των καταστροφικών πολιτικών εις βάρος των Ελλήνων; Ζούμε σε μία εποχή, όπου οι άνθρωποι οδηγούνται στην αυτοκτονία, προκειμένου να ευημερήσουν οι αριθμοί. Αυτό είναι σαφές.

Οι δημόσιες αυτοκτονίες ως... πράξη διαμαρτυρίας

Σχεδόν πάντα και σε όλες τις κοινωνίες το φαινόμενο της αυτοκτονίας υφίσταται, για διάφορους λόγους, που μπορεί να είναι από ψυχολογικά προβλήματα, έως ερωτικές απογοητεύσεις ή οικονομικά αδιέξοδα.

Το γεγονός όμως ότι ο 77χρονος τον οποίο αναφέραμε στην αρχή, βγήκε έξω από το σπίτι του, περπάτησε κάποια μέτρα και αποφάσισε να βάλει τέλος στην ζωή του στην μέση του δρόμου, δείχνει ότι είναι κάτι περαιτέρω από όλα αυτά. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στις υπόλοιπες περιπτώσεις δημοσίων αυτοκτονιών που είχαμε τους τελευταίους μήνες στην χώρα μας.

Από την περίπτωση του Συντάγματος, έως αυτήν στην Νίκαια, αλλά και αυτό το τελευταίο τόσο δυσάρεστο γεγονός. Πρόκειται για επαναλαμβανόμενο φαινόμενο. Η δημόσια πράξη της αυτοκτονίας, το να βγεί κάποιος δηλαδή από το σπίτι του και να αυτοκτονήσει σε δημόσιο χώρο, μάλλον γίνεται αντιληπτή ως πράξη κοινωνικής διαμαρτυρίας. Κάτι σίγουρο στις περιπτώσεις αυτών που αυτοκτόνησαν σε Σύνταγμα και Νίκαια, καθώς άφησαν πίσω τους καταγγελτικά σημειώματα.

Πρόκειται ίσως για την υπέρτατη μορφή διαμαρτυρίας, που θυμίζει σε κάποιους τους αυτοπυρπολισμούς των Κούρδων ή τις μαζικές δημόσιες αυτοκτονίες Θιβετιανών. Κοινά χαρακτηριστικά αυτών των δύο κινημάτων διαμαρτυρίας, η απελπισία λόγω της κατοχής της χώρας τους.

Το γεγονός ότι οι Έλληνες αυτοκτονούν πλέον κατά τον ίδιο τρόπο, δύο πράγματα μπορεί να σημαίνει. Είτε το ότι η χώρα είναι υπό κατοχή, είτε ότι τουλάχιστον στο συλλογικό υποσυνείδητο έχει δημιουργηθεί αυτή η άποψη.

Δημήτρης Παπαγεωργίου

www.elora.gr