Με την ψυχολογία στο μηδέν

Του Αλέξανδρου Μερκούριου
Εάν η οικονομία είναι υπόθεση ψυχολογίας όπως λένε οι περισσότεροι, τότε …έχουμε ήδη ξοφλήσει. Οι συμπολίτες μας, αν όχι εμείς, σηκώνουμε κάθε μέρα τις τελευταίες μας καταθέσεις, τα ξένα ΜΜΕ μιλούν είτε για έξοδο από το ευρώ, είτε για...
χρεωκοπία εντός του ευρωνομίσματος, και οι αναλύσεις προβλέπουν στην καλύτερη περίπτωση ένα διπλό νόμισμα για την Ελλάδα, με τους Έλληνες των επόμενων γενεών σε ρόλο φθηνών εργαζόμενων.
Το γιατί οι Έλληνες συνεχίζουν να ζουν και να περνούν καλά σε ένα τέτοιο κλίμα είναι επίσης υπόθεση ψυχολογίας. Άλλωστε και η μπάντα του Τιτανικού (του πλοίου το όνομα του οποίου δανείστηκε για να χαρακτηρίσει την ίδια του τη χώρα ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου) έπαιζε μέχρι την ώρα που το λαβωμένο σκάφος άρχισε να βυθίζεται στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού. Ίσως, λοιπόν, και ο τότε «τσάρος» της οικονομίας, με τις φτωχές, ως απεδείχθη, οικονομικές του γνώσεις να ήξερε κάτι περισσότερο σε επίπεδο πολιτικής και να μην μας το είχε πει.
Η αλήθεια είναι ότι περιμένοντας τις εκλογές στο τέλος της εβδομάδας, οι Έλληνες διαπιστώνουν όλα τα τραγικά που συμβαίνουν σε μια χώρα στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Και παράλληλα απολαμβάνουν όλων των προνομίων και απολαύσεων που μπορούν να παρασχεθούν ανέξοδα στον μελλοθάνατο. Ας δούμε στα γρήγορα μερικά παραδείγματα.
Το κράτος έχει κηρύξει ανεπίσημα στάση πληρωμών, και πληρώνει επιλεκτικά μόνο ότι είναι απολύτως απαραίτητο. Έτσι, τα φάρμακα χορηγούνται πλέον με το σταγονόμετρο από το δημόσιο σύστημα υγείας και αυτό «μέχρις εξαντλήσεως των αποθεμάτων». Μετά δεν υπάρχουν πιστώσεις, λένε όσοι ξέρουν, ενώ το ασφαλιστικό σύστημα, σύντομα δεν θα μπορεί να καλύψει την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αφού και αυτό στηρίζεται σε πιστώσεις που «θα» υπάρξουν, εφόσον η χώρα τηρήσει τις υποχρεώσεις του μνημονίου. Η ΔΕΗ σταματά να παράγει ηλεκτρική ενέργεια από φυσικό αέριο και το γυρίζει στον «τσάμπα» λιγνίτη αφού έτσι, δεν χρειάζεται να πληρώνει την πρώτη ύλη. Βέβαια και σε αυτό παρανομεί, αφού η Ε.Ε. δεν το επιτρέπει, ενώ ήδη οι ξένοι οίκοι προεξοφλούν την πτώχευση της επιχείρησης λόγω έλλειψης ρευστότητας. Οι ξένες αεροπορικές επιχειρήσεις εγκαταλείπουν τη χώρα καθώς ο τουρισμός δέχεται σοβαρά πλήγματα. Οι εισαγωγικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν εισαγωγές αφού οι ξένες χώρες και επιχειρήσεις δεν δέχονται τις επιταγές των ελληνικών τραπεζών. Οι εξαγωγικές επιχειρήσεις αναγκάζονται να δουλεύουν μόνο με τράπεζες του εξωτερικού για να κρατήσουν ανοιχτές τις γραμμές χρηματοδότησης. Οι ίδιες οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν, αλλά σύντομα θα χρειαστεί να πραγματοποιήσουν τις αυξήσεις κεφαλαίου που προβλέπει η διαδικασία, και να πιθανόν να αλλάξουν χέρια, ενώ ακόμη συντομότερα θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουν (πολύ βίαια) τον εαυτό τους στα νέα δεδομένα κόβοντας καταστήματα και προσωπικό. Οι καταθέσεις των Ελλήνων γύρισαν στο πως ήταν  πριν από 15 χρόνια, ενώ το χρηματιστήριο στο πως ήταν πριν από 25 χρόνια. Όσο για την ελπίδα των περισσότερων ότι θα πουλήσουν το σπίτι ή το εξοχικό τους για να λύσουν το πρόβλημά τους… αποδεικνύεται φρούδα.
Στον αντίποδα βέβαια, υπάρχουν και οι ασπιρίνες. Η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων παρατείνεται μήνα με το μήνα, λες και δεν υπάρχουν στόχοι εσόδων. Οι αποκρατικοποιήσεις πάνε από τη μια χρονιά στην άλλη, επίσης σαν να μην υπάρχει στόχος, αλλά με τη σκέψη ότι μπορεί (με κάποιο μαγικό τρόπο) να μην αλλάξει το καθεστώς του δημοσίου που διέπει τους οργανισμούς οι οποίοι συνεχίζουν να λειτουργούν.
Και μέσα σε όλα αυτά ένας κόσμος μέσα στην αβεβαιότητα, διερωτάται αν είναι εκδήλωση πανικού να μαζέψει κάποια τρόφιμα στα ντουλάπια του για παν ενδεχόμενο…
Πολύ λογικό που με την ψυχολογία στο μηδέν, γίνεται πρώτο θέμα στη χώρα ένας (απαράδεκτος σαν εικόνα και πράξη, πλην γραφικός σαν θέαμα) τηλεοπτικός καυγάς. Μας έδειξε απλά, και με γλαφυρό τρόπο, τη μορφή των πραγμάτων που θα ‘ρθουν, εάν δεν φροντίσουμε να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας, τερματίζοντας την αβεβαιότητα.
Δεν ξέρω ποια πολιτική σκοπιμότητα υπηρετούσε ο Σόιμπλε λέγοντας χθες πως «δεν επιτρέπεται να λέγονται ψέματα στον ελληνικό λαό», αλλά όποιος έχει το μυαλό στο κεφάλι του, σίγουρα θα πρέπει να συμφωνήσει με το υπόλοιπο της δήλωσης του Γερμαναρά: «Δεν υπάρχει εύκολος δρόμος».
Κάτι το οποίο ισχύει τόσο για μας όσο και για τους Γερμανούς. Που τώρα αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι το οικονομικό τερατούργημα που δημιούργησαν για να επωφεληθούν θα απαιτήσει και για τους ίδιους πολύ περισσότερες θυσίες απ ότι είχαν υπολογίσει. Διαμορφώνοντας και γι αυτούς ένα ζήτημα ψυχολογίας…

topontiki.gr