Θαύματα δεν γίνονται

Όσοι τρέφουν ψευδαισθήσεις ότι τα προβλήματα της Ευρώπης θα λυθούν στη σύνοδο κορυφής θα απογοητευτούν. Η Γερμανία της καγκελαρίου Μέρκελ θα αντιμετωπίσει βέβαια ένα διευρυμένο μέτωπο των κρατών που ζητούν...
περισσότερο σθεναρές πολιτικές για να σωθεί το κοινό νόμισμα, αλλά οι συσχετισμοί ισχύος δεν έχουν μεταβληθεί ριζικά, ώστε να υπάρξει ουσιαστική αλλαγή!
Το γερμανικό περιοδικό «Spiegel», το οποίο δεν προσβάλλει μόνο, αλλά κατά καιρούς αποκαλύπτει σημαντικές αλήθειες, έχει αυτή την εβδομάδα φωτογραφία με ένα φθαρμένο κέρμα του ευρώ, με τίτλο «Αν το ευρώ καταρρεύσει... Ένα σενάριο» και τονίζει ότι σε μια τέτοια περίπτωση η γερμανική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 10% ετησίως, πράγμα που σημαίνει ότι το κόστος σωτηρίας του ευρώ είναι πολύ μικρότερο κακό από την επιστροφή αρκετών κρατών στα εθνικά νομίσματά τους. Τότε μόνο στη Γερμανία οι άνεργοι θα ξεπεράσουν τα πέντε εκατομμύρια έναντι των τριών που είναι σήμερα...
Αυτό δείχνει ότι και στη Γερμανία υπάρχει σοβαρός προβληματισμός. Βέβαια, οι εντατικές συναντήσεις και διαβουλεύσεις αυτών των ημερών με πολιτικούς ηγέτες και τραπεζίτες θα καταλήξουν σίγουρα σε κάποια σημαντικά μέτρα.
Ενδεχομένως να προχωρήσουν στην ενίσχυση της εποπτείας των τραπεζών ή στην έκδοση βραχυπρόθεσμων τίτλων ή στη βελτίωση των μηχανισμών διάσωσης. Ήδη υπάρχει η σημαντική συμφωνία για το σχέδιο των 130 δισ. ευρώ προκειμένου να τονωθεί η ανάπτυξη στην ευρωζώνη.
Ανάμεσα σε αυτά που συζητούνται και μάλλον θα αποφασιστούν είναι η επιτάχυνση της τραπεζικής ένωσης, με την ανάθεση μεγαλύτερων εξουσιών στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για να εποπτεύει τις μεγάλες τράπεζες που λειτουργούν σε ολόκληρη την ευρωζώνη.
Σιδηρά καγκελάριος
Όμως οι θεμελιώδεις διαφορές, ανάμεσα στη Γερμανία και τους συμμάχους της από τη μια πλευρά και κυρίως τη Γαλλία και τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου από την άλλη, παραμένουν.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μόντι θα ήθελε πάρα πολύ να εξασφαλίσει και για τη χώρα του τα επιτόκια με τα οποία δανείζεται η Γερμανία. Όμως η Μέρκελ είναι κατηγορηματική. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα έπρεπε ταυτόχρονα να έχει εκείνη, δηλαδή η χώρα της, μεγαλύτερο λόγο στο πώς οι Ιταλοί και οποιοιδήποτε άλλοι ξοδεύουν αυτά τα χρήματα...
Συνεπώς, όλα τα μέτρα τα οποία θα αποφασιστούν δεν θεραπεύουν τις θεμελιώδεις, «εκ γενετής» αδυναμίες στην αρχιτεκτονική της ευρωζώνης. Στην καλύτερη περίπτωση, θα υπάρξει ένα πρόγραμμα ενίσχυσης της οικονομικής ανάπτυξης με περιορισμένα αποτελέσματα...
Θα χρειαστούν χρόνια ώστε η ευρωζώνη να γίνει ενιαία οντότητα, με τα ομοσπονδιακά χαρακτηριστικά των υποστηρικτών αυτής της λογικής για την Ευρώπη ή ακόμη με τα χαρακτηριστικά που έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Η απόσταση ανάμεσα στις απόψεις που συμπυκνώνονται στη Μέρκελ και τον Ολάντ είναι για την ώρα αγεφύρωτη. Η Μέρκελ λέει ότι εκεί που εκφράζεται αλληλεγγύη θα πρέπει να υπάρχει και έλεγχος, ενώ ο Ολάντ επιμένει ότι δεν μπορεί να υπάρξει εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων αν δεν υπάρξει μια βελτίωση στην αλληλεγγύη ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη!
Τα μέτρα
Μπορεί να υπάρχει πράγματι ευρύτερη συναίνεση για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν: μαζική αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ, άμεση ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και έκδοση ευρωομολόγων. Δεν υπάρχει όμως ομοφωνία για να αποφασιστούν όλα αυτά.
Ωστόσο πρέπει να επισημανθεί ότι αυτός ο «επιμερισμός» του χρέους δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς να θυσιαστούν τμήματα της κυριαρχίας των ευρωπαϊκών κρατών. Η δημιουργία μιας δημοσιονομικής και τραπεζικής ένωσης χωρίς παράλληλα την πολιτική ένωση θα πολλαπλασιάσει τα αρχικά λάθη που έγιναν όταν δημιουργήθηκε η νομισματική ένωση!
Υπάρχει βέβαια πάντοτε μια χώρα, η οποία διστάζει περισσότερο από όλες τις άλλες να εκχωρήσει κυριαρχικά δικαιώματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και αυτή είναι η Γαλλία. Το Παρίσι πάντοτε προτιμούσε διακυβερνητικές και όχι υπερεθνικές λύσεις στα ευρωπαϊκά προβλήματα. Άλλωστε γι’ αυτό η ευρωζώνη δημιουργήθηκε ουσιαστικά ως μια λέσχη κυρίαρχων κρατών.
Άρα απαιτείται να ωριμάσουν οι συνθήκες και να υπάρξουν νέες πολιτικές ισορροπίες για να ξεπεραστούν τα μοντέλα λειτουργίας που αποδείχθηκαν ξεπερασμένα. Έως τότε οι αγορές δεν πρόκειται να ησυχάσουν, εάν δεν βρουν απέναντί τους ισχυρούς μηχανισμούς, οι οποίοι θα αντιμετωπίζουν τα προβλήματα ρευστότητας που έχουν τα ευρωπαϊκά κράτη.

Αργεί η λύση
Είμαστε, λοιπόν, ακόμη μακριά από την οριστική λύση του προβλήματος και ίσως χρειαστεί αρκετό διάστημα για να μπορέσουν τα ευρωπαϊκά κράτη να αναδείξουν τις ηγεσίες που θα τολμήσουν να αγγίξουν τα θεμελιώδη ζητήματα «κυριαρχία» και «αλληλεγγύη» ταυτόχρονα, και όχι το ένα πριν από το άλλο, ούτε το ένα εναντίον του άλλου!

topontiki.gr