Ισορροπία τρόμου για 8 στους 10 εργαζόμενους

Το τέλος της μετενέργειας θα φέρει από μεθαύριο Τρίτη κατάρρευση αποδοχών

Σε... ελεύθερη πτώση αναμένεται να βρεθούν οι μισθοί χιλιάδων εργαζομένων από την Τρίτη, καθώς αύριο είναι...
η τελευταία μέρα που ισχύει η μετενέργεια για όσες συμβάσεις έχουν λήξει. Υπολογίζεται πως σχεδόν οκτώ στους δέκα εργαζομένους έχουν ήδη μείνει ή θα μείνουν το επόμενο διάστημα χωρίς κλαδική σύμβαση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα.
Με βάση τον τελευταίο νόμο, σε όσες συμβάσεις έχει περάσει τουλάχιστον ένα τρίμηνο από τη λήξη τους, μετά τις 14 Μαΐου διασώζεται μόνο ο βασικός μισθός και τέσσερα επιδόματα (θέσης, παιδιών, επικινδυνότητας και εκπαίδευσης). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι αποδοχές χιλιάδων εργαζομένων να υποχωρήσουν από 15% έως 20% εξαιτίας της απώλειας των υπόλοιπων επιδομάτων (π.χ. του γάμου).
Μάλιστα αυτό είναι το...αισιόδοξο σενάριο, καθώς με επιχειρησιακές ή ατομικές συμβάσεις οι μισθοί θα μπορούν να πέσουν ακόμα και στα επίπεδα της εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Στην πράξη αυτό σημαίνει πως οι μισθοί που προβλέπονται στις κλαδικές συμβάσεις εργασίας μπορεί να υποχωρήσουν έως και 40%!

Ως γνωστόν μειωμένοι κατά 22% είναι από τις 14 Φεβρουαρίου οι κατώτεροι μισθοί, που προβλέπονται στην εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας. Μάλιστα η μείωση διαμορφώνεται στο 32% για τους νέους κάτω των 25 ετών.
Σημειώνεται πως στο νέο Μνημόνιο αναφέρεται πως πρέπει να υπάρξει μέχρι τα τέλη Ιουνίου χρονοδιάγραμμα για την αναθεώρηση της εθνικής συλλογικής σύμβασης, με σκοπό την ευθυγράμμισή της με τις ανταγωνιστικές χώρες. Ενδεικτικό των απωλειών που έχουν οι μισθωτοί είναι πως άγαμος χωρίς προϋπηρεσία μέχρι τον Φεβρουάριο έπαιρνε μεικτά 751.39 ευρώ. Με τη μείωση 22% είδε τις μεικτές αποδοχές του να πέφτουν στα 586.08 ευρώ.

Τέλος, πρέπει να αναφερθεί πως η μείωση του κατώτερου μισθού επηρεάζει αντίστοιχα και το επίδομα ανεργίας (το οποίο με βάση τη νομοθεσία διαμορφώνεται στο 55% του μισθού του ανειδίκευτου εργάτη).
Σημειώνεται πως με βάση τα στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ):

• Μέχρι τις 14 Αυγούστου έληξαν ή καταγγέλθηκαν 45 κλαδικές συμβάσεις (οπότε και η μετενέργειά τους έληξε πριν από τις 14 Φεβρουαρίου).
• Από τις 14 Αυγούστου έως και τις 14 Φεβρουαρίου (οπότε και ψηφίστηκε ο νέος νόμος) έληξαν ή καταγγέλθηκαν 10 κλαδικές συμβάσεις.
• Παράλληλα το τελευταίο διάστημα έχουν καταγγελθεί ή λήξει σχεδόν 20 συμβάσεις και σε συγκεκριμένους κλάδους έχουν ήδη ξεκινήσει διαπραγματεύσεις (χωρίς ωστόσο ενθαρρυντικά αποτελέσματα). Η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση αφορά τον κλάδο του τουρισμού και επισιτισμού, όπου οι εργοδότες ζητούν μειώσεις 15% έως 18% και ανατροπές στα θεσμικά και η πλευρά των εργαζομένων απαντά με κινητοποιήσεις.

Ουσιαστικά από τα στοιχεία προκύπτει πως ήδη τουλάχιστον το 60% της αγοράς εργασίας έχει μείνει χωρίς κλαδικές συμβάσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους μισθούς. Τα περιθώρια για την υπογραφή νέων κλαδικών συμβάσεων είναι εξαιρετικά στενά και εκτιμάται πως θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα η στροφή σε επιχειρησιακές ή ατομικές συμβάσεις.
Στο εμπόριο
Προς το παρόν, μόνο στον κλάδο του εμπορίου έχει υπάρξει ένα κλίμα συναίνεσης για την υπογραφή νέας συλλογικής σύμβασης εργασίας.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως «χτύπημα» στις κλαδικές συμβάσεις αποτελεί και η αλλαγή στις διαδικασίες προσφυγής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ). Πλέον η προσφυγή γίνεται μόνο αν συμφωνούν και οι δύο πλευρές (δηλαδή οι εργοδότες και τα συνδικάτα) και δεν μπορεί να προσφεύγει μονομερώς η πλευρά των εργαζομένων. Μάλιστα στη διαιτησία θα μπαίνουν μόνο οι βασικοί μισθοί, ενώ για την τελική απόφαση λαμβάνεται υπόψη η οικονομική κατάσταση της εταιρείας.
Σημειώνεται πως στο Μνημόνιο προβλέπεται πως η μέγιστη διάρκεια των συλλογικών συμβάσεων εργασίας είναι τρία έτη. Οσες συλλογικές συμβάσεις έχουν κλείσει πάνω από 24 μήνες ισχύος, λήγουν το αργότερο μέσα σε έναν χρόνο.
Η τρόικα έχει επανειλημμένα ζητήσει τη μείωση του μισθολογικού κόστους στη χώρα μας, προβάλλοντας ως επιχείρημα την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Μάλιστα όποτε γίνει η επόμενη «επίσκεψη» των δανειστών στη χώρα μας, αναμένεται να ζητηθούν εκ νέου τα στοιχεία για την πορεία των μισθών.
Μ. Χάλαρης
Απότομη προσγείωση
Η 15η Μαΐου προσγειώνει απότομα την ελληνική αγορά εργασίας σε μια ακόμα πιο δύσκολη πραγματικότητα. Οι έντονες αλλαγές που έχει υποστεί το νομοθετικό πλαίσιο και η ταυτόχρονη μη επίδειξη, εν τοις πράγμασι, της απαιτούμενης ωριμότητας των κοινωνικών εταίρων οδηγεί μοιραία στην πλήρη απελευθέρωση της διαπραγμάτευσης, με ατομικές συμβάσεις για το 80% των εργαζομένων, όπου εκεί οι ρόλοι του ισχυρού και αδύναμου μέρους είναι εντελώς ξεκάθαροι και υπογραμμισμένοι. Ευελπιστώ οι επιχειρηματίες, υγιώς σκεπτόμενοι, να περιοριστούν στις απολύτως αναγκαίες και λογικές αναπροσαρμογές των μισθών, συνεισφέροντας ουσιαστικά στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας και στην πρόοδο της χώρας. Η Επιθεώρηση Εργασίας θα συνεχίσει την εντατικοποίηση του ελεγκτικού έργου της, καταδεικνύοντας τη θέλησή μας να μην αφήσουμε ανοχύρωτη την αγορά εργασίας σε αυτή την ιδιαίτερα κρίσιμη και πολύ δύσκολη περίοδο.
Το τελευταίο δίμηνο
«Ψαλίδι» στους μισθούς έως 35% για 37.666
Κατά 22% έχουν μειωθεί κατά μέσον όρο οι μισθοί με τις νέες επιχειρησιακές ή ατομικές συμβάσεις, ενδεικτικό των νέων «τάσεων» που επικρατούν στην ελληνική αγορά εργασίας. Την ίδια στιγμή 23.000 εργαζόμενοι μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους αναγκάστηκαν να... απαρνηθούν την πλήρη απασχόληση και να στραφούν στις ευέλικτες μορφές εργασίας.
Αποκαλυπτικά για την κατάσταση που επικρατεί στην ελληνική αγορά εργασίας είναι τα στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ). Ειδικότερα προκύπτει πως από τις 14 Φεβρουαρίου (οπότε και ψηφίστηκε ο νέος νόμος) μέχρι τα τέλη Μαρτίου:

• Εχουν υπογραφεί 171 επιχειρησιακές συμβάσεις, που καλύπτουν 4.533 άτομα. Οι μειώσεις μισθών φτάνουν έως και το 35%
• Εχουν υπογραφεί 33.133 ατομικές συμβάσεις, με μειώσεις μισθών από 17,5% έως και 28%.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως με βάση τα στοιχεία οι μεγαλύτερες περικοπές στις αποδοχές, είτε με επιχειρησιακές είτε με ατομικές συμβάσεις, καταγράφονται στη Δυτική Ελλάδα, στην Ηπειρο, στο Βόρειο Αιγαίο και στη Δυτική Μακεδονία.
Την ίδια στιγμή 11.922 εργαζόμενοι μέσα σε ένα τρίμηνο πέρασαν από την πλήρη στη μερική απασχόληση (αύξηση κατά 47,86%). Παράλληλα καταγράφονται 6.955 συμβάσεις εκ περιτροπής εργασίας, με συμφωνία εργοδότη και εργαζομένου και 4.224 με μονομερή απόφαση του εργοδότη (αύξηση κατά 152,62%).
Πτωτική πορεία ακολουθούν οι νέες προσλήψεις, καθώς το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου προχώρησαν στη σύναψη νέων συμβάσεων οποιασδήποτε μορφής με 11,04% λιγότερες επιχειρήσεις σε σχέση με το 2011. Μάλιστα η μείωση στις συμβάσεις πλήρους απασχόλησης αγγίζει το 20,93%.
Είναι χαρακτηριστικό πως περισσότερες από τις μισές νέες προσλήψεις γίνονται πλέον με τις λεγόμενες ευέλικτες μορφές απασχόλησης (μερική, εκ περιτροπής εργασία κ.ά.). Ειδικότερα, το 2009 οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης αντιπροσώπευαν το 79% των νέων συμβάσεων, ενώ φέτος το ποσοστό έχει πέσει στο 49,9%.
Το ίδιο διάστημα ο αριθμός των νέων συμβάσεων μερικής απασχόλησης αυξήθηκε από το 16,7% στο 38,1%, ενώ οι συμβάσεις εκ περιτροπής εργασίας πήγαν από το 4,3% στο 12%.
Τέλος, από τους ελέγχους του ΣΕΠΕ προκύπτει πως το 35% των εργαζομένων δουλεύει χωρίς να έχει ασφαλιστική κάλυψη.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
kokkaliari@pegasus.gr

www.ethnos.gr