Νότια της Κρήτης κρύβεται... χρυσάφι

Ο κορυφαίος επιστήμονας Μ. Οικονομίδης που διευθύνει από το Χιούστον την «Energy Tribune» και είναι σύμβουλος πολλών πετρελαϊκών εταιρειών και κυβερνήσεων λέει ότι υπάρχουν σημαντικές ποσότητες υδρογονανθράκων, οι οποίες υπό προϋποθέσεις είναι εκμεταλλεύσιμες

Τη βεβαιότητά του ότι...
νοτίως της Κρήτης κρύβονται σημαντικές ποσότητες πετρελαίου, εκφράζει σε συνέντευξή του στο «Εθνος της Κυριακής» ένας κορυφαίος ειδικός, ο Κύπριος Μιχάλης Οικονομίδης, εγκατεστημένος στο Χιούστον και σύμβουλος πολλών πετρελαϊκών επιχειρήσεων και κυβερνήσεων.
Ο κ. Οικονομίδης, όμως, συγχρόνως στέλνει το μήνυμα ότι για την Ελλάδα, η «οποία έχει μείνει πίσω σχεδόν μία δεκαετία», η όλη διαδικασία που ξεκίνησε με την αδειοδοτηση ερευνών θα διαρκέσει «τουλάχιστον μία δεκαετία προτού υπάρξει εκμετάλλευση των κοιτασμάτων».
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες είναι όμως και οι παρατηρήσεις και οι προτάσεις του κ. Οικονομίδη και για την Κύπρο, όπου εκφράζει τη βεβαιότητα για εντοπισμό από την Κύπρο και το Ισραήλ τεράστιων κοιτασμάτων στα Οικόπεδα που απομένουν να ερευνηθούν.

Ο Μ. Οικονομίδης, με έδρα το Χιούστον, διευθύνει την «Energy Tribune», μία πολύ γνωστή και έγκριτη επιθεώρηση για τα θέματα ενέργειας, αλλά έχει γνώση των εξελίξεων και στην περιοχή μας.
Για την Ελλάδα είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος καθώς, όπως λέει, «νοτίως της Κρήτης υπάρχουν σημαντικές ποσότητες υδρογονανθράκων, αλλά το μεγάλο βάθος των 3.000 μέτρων συνιστά ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα για την εκμετάλλευσή τους». Σε τέτοια βάθη οι γεωτρήσεις και οι εξορύξεις είναι πανάκριβες, καθώς, όπως εξηγεί, το κόστος ακολουθεί συγκεκριμένο λογάριθμο.
Για την Ελλάδα ο κ. Οικονομίδης έχει κι άλλες παρατηρήσεις, λέγοντας ότι ενώ τώρα η διαδικασία κινείται με ορθό τρόπο, στη χώρα μας υπάρχει σοβαρό έλλειμμα management και κάνει ιδιαίτερη αναφορά σε προηγούμενη υπουργό (Περιβάλλοντος και Ενέργειας), την οποία χαρακτηρίζει «αδαή και unacceptable».
Για την Κύπρο ο κ. Οικονομίδης είναι πολύ πιο συγκεκριμένος και αισιόδοξος, καθώς πιστεύει ότι στα υπόλοιπα Οικόπεδα της Κύπρου θα βρεθούν τουλάχιστον 70 τρισ. κυβ. πόδια, ενώ το Ισραήλ έχει εντοπίσει ήδη 35 τρισ. κυβ. πόδια και η πρόβλεψη είναι ότι συνολικά οι δύο χώρες, Ισραήλ και Κύπρος, θα διαθέτουν αποθέματα 150-170 τρισ. κυβ. ποδιών, μια τεράστια ποσότητα η οποία είναι 5 φορές μεγαλύτερη από τα κοιτάσματα της Λιβύης και 2 φόρες μεγαλύτερη από αυτά της Αιγύπτου.
Συμβουλές
Οντας ο ίδιος σύμβουλος των κινεζικών πετρελαϊκών κολοσσών CNOOC, CINOPEC, αλλά και της ιταλικής ENI, ο κ. Οικονομιδης εκφράζει την εκτίμηση ότι οι εταιρείες αυτές θα είναι παρούσες στο ενεργειακό παιχνίδι που έχει ανοίξει στην Κύπρο. Απευθύνεται όμως και στους συμπατριώτες του, λέγοντας ότι «τον πελάτη τον βρίσκεις όταν έχεις εξασφαλίσει το αέριο και το πετρέλαιο...»
Οι εταιρείες οι εξειδικευμένες σε seismic 3D έρευνες θα κάνουν τις μετρήσεις τους, θα προχωρήσουν στη δική τους ερμηνεία και θα πουλήσουν το αρχικό δικό τους report το όποιο θα έχει τις αρχικές ενδείξεις για ύπαρξη κοιτάσματος στην περιοχή.
Οι εταιρείες που θα ενδιαφερθούν θα έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν τη Γενική Εκθεση, η οποία μπορεί να φθάσει το ποσό των 100 χιλ. δολαρίων, και κατόπιν όσες εκδηλώσουν πραγματικό ενδιαφέρον θα αγοράσουν τα data των ερευνών που μπορεί να φθάσουν το 1-10 εκατομμύρια δολάρια ανά Οικόπεδο. Αφού η εταιρεία κάνει τις δικές της αναλύσεις και εκτιμήσεις, θα καταλήξει στην τελική απόφαση για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό για την απόκτηση των δικαιωμάτων στο συγκεκριμένο Οικόπεδο.
Από την πρώτη γεώτρηση μέχρι την εξαγωγή του τελικού πορίσματος για το κοίτασμα θα απαιτηθούν σχεδόν δύο χρόνια και ένας ακόμη χρόνος μέχρι να ληφθεί η τελική απόφαση και γίνει η επιλογή από την κυβέρνηση σχετικά με το ποια εταιρεία θα αναλάβει το έργο.
Σεισμικές έρευνες

• Για την Κύπρο, όπως διευκρινίζει, υπάρχουν στοιχεία ερευνών εδώ και τέσσερα χρόνια από τη γαλλική εταιρεία που είχε αναλάβει τις έρευνες. Η Ελλάδα είναι πίσω σε αυτήν τη διαδικασία, καθώς ακόμη δεν έχουν γίνει οι τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες (seismic 3D).
  
• Μετά την εκδήλωση ενδιαφέροντος από μεγάλες εταιρείες για την άδεια ερευνών στον ελλαδικό χώρο, ο κ. Οικονομίδης είναι αρκετά συγκρατημένος, επισημαίνοντας ότι «η εκδήλωση ενδιαφέροντος για έρευνες στον ελλαδικό χώρο δεν είναι υποχρεωτικά απόδειξη ύπαρξης υδρογονανθράκων καθώς είναι το πρώτο βήμα μιας μακράς και όχι εύκολης διαδικασίας».

Τιμή και κόστη
Με 150$ το βαρέλι είναι συμφέρουσα η εξόρυξη
Ειδικά για την περιοχή της Κρήτης, όπου το βάθος είναι μεγάλο, ο κ. Οικονομίδης επισημαίνει τον παράγοντα της τιμής του πετρελαίου τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
«Αν οι τιμές του πετρελαίου φτάνουν τα 150$ το βαρέλι και με δεδομένη την αύξηση της ζήτησης, τότε θα είναι οικονομικά συμφέρουσα η εξόρυξη, παρά το υψηλό κόστος που θα προκύψει από το μεγάλο βάθος. Με τιμές κάτω των 100 $, θα είναι μάλλον ασύμφορη οικονομικά η εκμετάλλευση του κοιτάσματος. Ομως, η παγκόσμια ζήτηση θα δημιουργήσει ένα πρόσθετο πρόβλημα, καθώς δεν θα υπάρχει διαθεσιμότητα των ειδικών γεωτρύπανων που απαιτούνται για έρευνες σε τόσο μεγάλα βάθη, με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις»,συμπληρώνει ο κ. Οικονομίδης. Από εκεί και πέρα ξεκινά η διαδικασία των exploration drilling και μετά των appraisal drilling, από τις οποίες θα διαπιστωθεί η ακριβή διάσταση και η εμπορική αξία του κοιτάσματος ώστε να ξεκινήσει η φάση της εξόρυξης του κοιτάσματος. Ειδικά για την Κρήτη, ο κ. Οικονο­μίδης εξηγεί ότι πολλά θα εξαρτηθούν από το τι ακριβώς θα εντοπιστεί, αν θα υπάρχει μόνο φυσικό αέριο, μόνο πετρέλαιο ή θα υπάρχει μεικτό κοίτασμα.
Ενας σταθμός LNG που θα χρειαστεί για το φυσικό αέριο, για να είναι βιώσιμος απαιτείται ποσότητα 3 δισ. κυβ. ποδιών την ημέρα, ενώ η κατασκευή της υποδομής θα απαιτήσει τουλάχιστον 4 χρόνια.
Ρωτήσαμε τον Κύπριο ειδικό για την προοπτική κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού από την Κύπρο προς την Ελλάδα. Ο κ. Οικονομίδης θεωρεί ότι η επιλογή του αγωγού με κόστος 20-30 δισ. δολαρίων είναι πανάκριβη επιλογή, η οποία θα είχε πιθανώς νόημα μόνο εφόσον βρεθούν πολύ μεγάλα κοιτάσματα στην περιοχή της Κρήτης και σχεδιαστεί η κοινή εκμετάλλευσή τους με τα κοιτάσματα της Κύπρου και του Ισραήλ.
Προβλέπει ενοποίηση Λεβιάθαν - Αφροδίτης
«Κύπρος και Ελλάδα να πάρουν αέριο από το Ισραήλ»
Εκτός από την Ελλάδα, που το χρονοδιάγραμμα εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων θα φθάσει τα δέκα χρόνια, και την Κύπρο, που θα χρειαστούν τουλάχιστον τέσσερα χρόνια μέχρι την εμπορική εκμετάλλευση του φυσικού αερίου της, ο κ. Οικονομίδης προτείνει μια ενδιάμεση λύση («interim solution»), η οποία, όπως λέει, είναι η τροφοδοσία της Κύπρου αρχικά και αργότερα και της Ελλάδας με φυσικό αέριο από το ισραηλινό κοίτασμα ΤΑΜΑΡ με τη μορφή του CNG (Compressed Natural Gas), μικρότερου κόστους εγκαταστάσεις υποδομής και μεταφέρεται με πλοία τα οποία θα αξιοποιηθούν και όταν ξεκινήσει η εξαγωγή και του φυσικού αερίου από τα νέα κοιτάσματα.
Η ποσότητα φυσικού αερίου σε CNG που θα μπορούσε να μεταφερθεί φθάνει τα 200 εκατομμύρια κυβ. πόδια την ημέρα. Στην πρότασή του ο κ. Οικονομίδης προβλέπει την ενοποίηση πρακτικά του ισραηλινού κοιτάσματος Λεβιάθαν και του κυπριακού Αφροδίτη και μεταφορά του στην Κύπρο με δύο αγωγούς 1 μέτρου διάμετρο ο έκαστος (για τις κυπριακές ανάγκες θα αρκούσε ένας αγωγός με διάμετρο μόλις 20 εκατοστών). Η τελευταία ερώτησή μας αφορά τις απειλές της Τουρκίας, με τον κ. Οικονομίδη να πιστεύει ότι έχουν πρακτικά πια εξουδετερωθεί.
«Ευτυχώς που οι Τούρκοι το 1974 δεν γνώριζαν τα γεωλογικά δεδομένα και ότι το ενδιαφέρον είναι κάτω από τη γραμμή του Ακρωτηρίου του Αποστόλου Ανδρέα, γιατι θα λειτουργούσαν διαφορετικά», δηλώνει ο κ. Οικονομίδης και προσθέτει χαριτολογώντας ότι «σήμερα μπορούμε να πούμε ότι? κατέλαβαν τη λάθος μεριά της Κύπρου».
Ποιος είναι ο καθηγητής Μιχάλης Οικονομίδης
Ο καθηγητής Μιχάλης Οικονομίδης είναι χημικός μηχανικός, μηχανικός πετρελαίου και ειδικός σε θέματα γεωπολιτικής που σχετίζονται με την Ενέργεια. Είναι καθηγητής στο Cullen College of Engineering, στο University of Houston και managing partner της εταιρείας συμβούλων Dr. MichaelJ. Economides Consultants, Inc. Είναι εκδότης της «Energy Tribune» (www.energytribune.com ), ηλεκτρονικής εφημερίδας του χώρου της Ενέργειας, καθώς και εκδότης και κριτικός του «Journal of Natural Gas Scienceand Engineering». Εχει συγγράψει 15 τεχνικά βιβλία και περίπου 300 επιστημονικές εργασίες και άρθρα, η δουλειά του αποτελεί σημείο αναφοράς για σχεδόν όλους τους μηχανικούς που δουλεύουν στο πεδίο.
Στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν έχει υπηρετήσει ως ανώτερος τεχνικός σύμβουλος στην κινεζική πετρελαϊκή εταιρεία CNOOC και τη θυγατρική της COSL, στην ΕΝΙ, την ιταλική πολυεθνική πετρελαϊκή εταιρεία, καθώς και για περισσότερα από πέντε χρόνια στις δύο μεγαλύτερες ρωσικές εταιρείες πετρελαίου, Yukos και Sibneft. Το 1997 και το 1998 ήταν στη Βενε­ζου­έλα ως ανώτερος σύμβουλος στην Τεχνολογία Παραγωγής Υδρογονανθράκων για την εταιρεία πετρελαίου, την PDVSA. Θεωρείται από πολλούς ως ηγετική φυσιογνωμία παγκοσμίως σε θέματα γεωπολιτικής της Ενέργειας, δίνοντας κάθε χρόνο περίπου 50 διαλέξεις σε μεγάλους επαγγελματικούς οργανισμούς και εταιρείες.
ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
nmeletis@pegasus.gr

www.ethnos.gr