Σοκ & δέος ο λογαριασμός με τα νέα μέτρα

Η κυβέρνηση συμφώνησε να προχωρήσει σε περικοπές δαπανών 3,2 δισ. ευρώ για φέτος και πρόσθετες παρεμβάσεις 10,8 δισ. ευρώ για την τριετία 2013 - 2015

Ενα «εξοντωτικό» πακέτο μέτρων περιλαμβάνεται στο νέο Μνημόνιο, το οποίο αποτελεί επί της ουσίας...
διαβατήριο για την εξασφάλιση του δανειακού προγράμματος ύψους τουλάχιστον 130 δισ. ευρώ αλλά και την υλοποίηση του PSI.
Στο κείμενο που προέκυψε μετά από διαπραγμάτευση με την τρόικα και θα πρέπει να αποσταλεί στο ΔΝΤ και το Eurogroup περιέχονται, σύμφωνα με πληροφορίες, επώδυνες παρεμβάσεις όπως δραματικές μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα, «κούρεμα» των συντάξεων, απολύσεις στο Δημόσιο, άρση της μονιμότητας στις ΔΕΚΟ με αλλαγές στους κανονισμούς εργασίας οι οποίες θα διευκολύνουν τις αποχωρήσεις, «λουκέτα» σε φορείς του Δημοσίου, «ψαλίδισμα» σε ειδικά μισθολόγια μέχρι τον Ιούνιο, επιβολή εισοδηματικών κριτηρίων για την παροχή κοινωνικών επιδομάτων αλλά και φορο-επιβαρύνσεις με κατάργηση φοροαπαλλαγών και αλλαγές στον ΦΠΑ.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι για τη δημοσιονομική προσαρμογή του τρέχοντος έτους η κυβέρνηση συμφώνησε να προχωρήσει σε περικοπές δαπανών ύψους 3,2 δισ. ευρώ και να λάβει πρόσθετα μέτρα ύψους 10,8 δισ. ευρώ για την τριετία 2013-2015.
Το συνολικό πακέτο φθάνει στα 14 δισ. ευρώ ή το 6,5% του ΑΕΠ.

Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η κυβέρνηση, το νέο πρόγραμμα θα παρακολουθείται από την τρόικα, με δώδεκα τριμηνιαίες επιθεωρήσεις, ενώ διατηρείται πάντα ανοικτό το ενδεχόμενο λήψης πρόσθετων μέτρων εάν υπάρξει απόκλιση από τους στόχους που έχουν τεθεί.
Μάλιστα για το 2012 αναφέρεται πως η κυβέρνηση «είναι έτοιμη να λάβει διορθωτικά μέτρα» σε περίπτωση που προκύψει απόκλιση από τον στόχο για τη μείωση του ελλείμματος.
Οπως προστίθεται στο κείμενο, τα διορθωτικά μέτρα αφορούν σε «πρόσθετες στοχευμένες μειώσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων», νέες περικοπές στον τομέα της Αμυνας αλλά και σε κοινωνικά επιδόματα.
Το πρόγραμμα
Επί του παρόντος για το τρέχον έτος η συμφωνία περιλαμβάνει περιστολή δαπανών υγειονομικής και φαρμακευτικής περίθαλψης με στόχο την εξοικονόμηση άνω του 1,1 δισ. ευρώ. Επίσης στο Μνημόνιο προβλέπονται περικοπές 400 εκατ. ευρώ στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, 300 εκατ. ευρώ στον τομέα της Αμυνας και 200 εκατ. ευρώ από τις λειτουργικές δαπάνες (εκλογικό επίδομα, επιχορηγήσεις σε φορείς του υπουργείου Παιδείας και Γεωργίας).
Το δημοσιονομικό όφελος για τον προϋπολογισμό από τις περικοπές στις συντάξεις υπολογίζεται ότι θα προσεγγίσει τα 600 εκατ. ευρώ ή θα βρεθούν ως αντιστάθμισμα μέτρα ισοδύναμου αποτελέσματος. Θα πρέπει να προστεθούν και 200 εκατ. ευρώ εφόσον οι μειώσεις των αποδοχών στα ειδικά μισθολόγια τεθούν σε εφαρμογή στο δεύτερο μισό του έτους.
Οσον αφορά τώρα στα μέτρα της περιόδου 2013-2015, αυτά θα προσδιοριστούν μέχρι το τέλος Ιουνίου.

ΚΑΤΩΤΑΤΟΙ
Θύματα των μειώσεων οι νέοι εργαζόμενοι
«Εξαϋλώνονται» οι κατώτατοι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα, καθώς η... συνταγή της τρόικας περιλαμβάνει μειώσεις έως και 32% για τους νέους έως και 25 ετών που μπαίνουν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας.
Ειδικότερα μεταξύ άλλων προβλέπονται:

• Μείωση του κατώτατου μισθού της ΕΓΣΣΕ κατά 22%...
• Πάγωμα του κατώτατου στα επίπεδα που θα διαμορφωθούν μετά τη μείωση έως το πέρας της προγραμματικής περιόδου.
• Επιπρόσθετη μείωση κατά 10% για τους νέους έως 25 ετών

ΔΗΜΟΣΙΟ
Εκτός έως το τέλος του χρόνου 15.000
Εκτός Δημοσίου θα βρεθούν 15.000 «υπεράριθμοι υπάλληλοι», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο κείμενο που συζήτησαν χθες οι πολιτικοί αρχηγοί.
Θα τεθούν σε εργασιακή εφεδρεία μέχρι το τέλος του έτους και στη συνέχεια θα αποχωρήσουν.
Μέχρι τον Ιούνιο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και το πρώτο κύμα καταργήσεων και συγχωνεύσεων δημόσιων φορέων. Επίσης παραμένει ο στόχος που έχει τεθεί για μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150.000 άτομα έως το 2015.
ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ
Ψαλίδι με αναδρομική ισχύ από 1/1
«Μαχαίρι» σε επικουρικές συντάξεις μπαίνει με το νέο Μνημόνιο. Ετσι έρχονται μειώσεις συντάξεων των επικουρικών ταμείων κατά 15%. Επίσης προβλέπονται μειώσεις κατά 15% των κύριων συντάξεων των ταμείων ασφάλισης ΔΕΗ, ΟΤΕ, τραπεζών και κατά 7% στις συντάξεις του ΝΑΤ. Στόχος η εξοικονόμηση 600 εκατ. ευρώ κατ' έτος.
Οι περικοπές θα ισχύσουν αναδρομικά από 1ης Ιανουαρίου 2012. Μέχρι τα τέλη Ιουνίου θα επανεξεταστούν όλες οι παροχές των ταμείων που έχουν περιοδικές και εφάπαξ καταβολές.
ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ
Ποια θα κοπούν, ποια θα μείνουν
«Μαχαίρι» θα μπει και σε κοινωνικά επιδόματα με τον προσδιορισμό εισοδηματικού ορίου. Μέχρι τα τέλη Ιουνίου θα πρέπει να είναι έτοιμη ειδική μελέτη, προκειμένου να εντοπιστούν προγράμματα «κοινωνικής αρωγής και κοινωνικής ασφάλειας», τα οποία θα διακοπούν.
Από την εξοικονόμηση κονδυλίων εκτιμάται πως θα καταστεί δυνατόν να ενισχυθούν κύρια κοινωνικά προγράμματα (π.χ. ανεργία οικογενειακά επιδόματα). Οπως σημειώνεται στο κείμενο, «πρέπει να στηριχθούν άτομα που έχουν ανάγκη και παράλληλα να μειωθούν τα εμβάσματα σε άτομα που δεν έχουν οικονομική ανάγκη».
ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ
Πάγωμα αν δεν επιτευχθούν οι στόχοι
«Πάγωμα» προσλήψεων θα προβλέπεται στην περίπτωση κατά την οποία δεν επιτευχθεί ο στόχος για τη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων εντός του τρέχοντος έτους. Ο έλεγχος των προσλήψεων θα γίνει με πιστή τήρηση του κανόνα μία πρόσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις. Επίσης θα περιοριστεί ο αριθμός των εισακτέων σε στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές και γενικά σε σχολές που εξασφαλίζουν αυτόματη πρόσληψη στο Δημόσιο. Εξάλλου, προτείνεται η εξάλειψη των κενών θέσεων στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης του δημόσιου τομέα.
ΕΙΔΙΚΑ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΑ
Στο μικροσκόπιο για εξοικονόμηση 0,2% του ΑΕΠ
Ερχονται μειώσεις στους μισθούς 250.000 στρατιωτικών, αστυνομικών, λιμενικών, πυροσβεστών, δικαστικών, καθηγητών ΑΕΙ και ΤΕΙ, ιατρών του ΕΣΥ, διπλωματικών υπαλλήλων, καθώς μέχρι τον Ιούνιο θα πρέπει σύμφωνα με το Μνημόνιο να περικοπούν οι μισθοί στα «ειδικά μισθολόγια».
Επίσης προωθείται η επανεξέταση των μισθολογικών κλιμακίων του νέου μισθολογίου που εκτιμάται ότι θα φέρει μειώσεις στις αποδοχές σε 450.000 υπαλλήλους των υπουργείων, των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Πιο αναλυτικά, μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η επανεξέταση όλων των ειδικών μισθολογίων με στόχο την εξοικονόμηση ποσού 0,2% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση. Σύμφωνα με το μέτρο αυτό, τα ειδικά μισθολόγια θα πρέπει να τροποποιηθούν ώστε να διασφαλιστεί η εξοικονόμηση δαπάνης 400 εκατ. ευρώ ετησίως. Αυτό σημαίνει μειώσεις αποδοχών της τάξεως του 20% σε μέσα επίπεδα.
Η επανεξέταση των μισθολογικών κλιμακίων του πρόσφατα νομοθετηθέντος ενιαίου μισθολογίου σημαίνει ότι το νέο σύστημα, το οποίο προβλέπει τη διασύνδεση της κλιμάκωσης των βασικών μισθών με τη βαθμολογική εξέλιξη των υπαλλήλων και την ωρίμανση των αποδοχών ανά διετία, ενδέχεται να αλλάξει επί το δυσμενέστερο. Ενδέχεται δηλαδή η ωρίμανση των αποδοχών να συνδεθεί ακόμη περισσότερο με τη βαθμολογική εξέλιξη, με συνέπεια σε μεγάλο αριθμό εργαζομένων οι συνολικές αποδοχές να παραμένουν καθηλωμένες στα ίδια κλιμάκια για περισσότερο χρόνο.
ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ
Πλήρες το άνοιγμα του επαγγέλματος
Νέες αλλαγές έρχονται στο δικηγορικό επάγγελμα, προκειμένου να επιτευχθεί το πλήρες άνοιγμά του. Στο Μνημόνιο προβλέπεται ότι με νέο νόμο θα εξαλειφθεί η υποχρέωση παρουσίας δικηγόρου σε συναλλαγές όπου παρίσταται και συμβολαιογράφος και θα καταργηθούν οι ελάχιστες αμοιβές για έμμισθους δικηγόρους.
Επίσης, μέχρι το τέλος Μαρτίου θα υπάρχει πλήρες χρονοδιάγραμμα για τυχόν διορθώσεις και βελτιώσεις της νομοθεσίας για πλήρες άνοιγμα όλων των κλειστών επαγγελμάτων.
Σχεδιάζεται παρέμβαση και για 20 επαγγέλματα «υψηλής αξίας», τα οποία όμως δεν κατονομάζονται στο Μνημόνιο.
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ
Τέλος σε απαλλαγές, ενιαίος ΦΠΑ 19% ή 21%
Πρόσθετες φοροεπιβαρύνσεις φέρνουν η κατάργηση των φοροαπαλλαγών και οι αλλαγές στον ΦΠΑ, όπως προαναγγέλλονται στο νέο Mνημόνιο.
Στο κείμενο των 50 σελίδων, στο οποίο συμφώνησαν τα κόμματα, αναφέρεται ότι η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο του 2012 να έχει ολοκληρώσει τις διαδικασίες για τη νέα φορολογική μεταρρύθμιση.
Ειδικότερα προωθείται η κατάργηση φορολογικών απαλλαγών και «προνομιακών» φορολογικών καθεστώτων. Το νέο μαχαίρι στις φοροαπαλλαγές θα φέρει νέες σημαντικές φοροεπιβαρύνσεις και θα πλήξει τα νοικοκυριά, αφού μεταξύ άλλων σχεδιάζεται περικοπή ή και πλήρη κατάργηση των εκπτώσεων από τον φόρο εισοδήματος του 10% των δαπανών για τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας, ενοίκια, δίδακτρα, ασφάλιστρα, ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, νοσήλια, ασφαλιστικές εισφορές, δωρεές και χορηγίες χρηματικών ποσών.
Επίσης εξετάζεται η «απλοποίηση του ΦΠΑ και της δομής των φορολογικών συντελεστών επί της ιδιοκτησίας», που παραπέμπει στην καθιέρωση ενός ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 19% ή 21%. Η υιοθέτηση του μέτρου αυτού σημαίνει ότι θα αυξηθεί ο ΦΠΑ για τα φάρμακα, για όλα τα είδη διατροφής, τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί, την ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη και τις επισκευές παλαιών ακινήτων. Εξάλλου το Mνημόνιο προβλέπει:

• Tοποθέτηση επικεφαλής της διοίκησης εσόδων ένα εξωτερικό άτομο με άψογα αξιολογικά στοιχεία φορολογικής συμμόρφωσης και σημαντική εμπειρία σε φορολογικά θέματα.
• Aξιολόγηση και πρόσληψη 1.000 φοροελεγκτών για τη δημιουργία του νέου σώματος 2.000 ελεγκτών.

ΝΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Μαύρες προβλέψεις για ύφεση έως 5%
Βαθιά θα είναι η ύφεση και κατά τη διάρκεια του 2012. Στο Mνημόνιο περιλαμβάνεται νέα δυσμενέστερη πρόβλεψη, σύμφωνα με την οποία το ΑΕΠ θα υποχωρήσει εντός του έτους κατά 4% με 5% έναντι 2,8% που ήταν η πρόβλεψη του προϋπολογισμού.
Οπως σημειώνεται, η πρόβλεψη για την ύφεση αναθεωρείται επί τα χείρω «λόγω επιδείνωσης του εξωτερικού περιβάλλοντος, της δημοσιονομικής προσαρμογής, της μείωσης των αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα και των προσαρμογών στο τραπεζικό σύστημα».
Το ελληνικό ΑΕΠ αναμένεται να περάσει σε θετικό έδαφος, σταδιακά, εντός του δεύτερου εξαμήνου του 2013, ενώ ο πληθωρισμός εκτιμάται πως θα μειωθεί κάτω από τα επίπεδα της Ευρωζώνης υπό το βάρος και της μείωσης των αποδοχών.
Κώστας Τσαχάκης
ktsahakis@pegasus.gr
www.ethnos.gr