Τα εγκλήματα του ΝΑΤΟ στη Λιβύη: Ποιός θρηνεί τους νεκρούς ήρωες?
by James Petras
Η
κατάκτηση και κατοχή της Λιβύης είναι κατά κύριο λόγο μια στρατιωτική
νίκη για το ΝΑΤΟ. Κάθε όψη της στρατιωτικής επίθεσης... εκκινούσε και
κατευθυνόταν από τις ΝΑΤΟϊκές αεροπορικές, θαλάσσιες και χερσαίες
δυνάμεις. Η ΝΑΤΟϊκή εισβολή της Λιβύης αποτελούσε βασικά μια απάντηση
στην ‘Αραβική Άνοιξη’: τις λαϊκές εξεγέρσεις που επεκτάθηκαν από τη
Βόρεια Αφρική μέχρι τον Περσικό Κόλπο.
Η
ΝΑΤΟϊκή επίθεση αποτέλεσε μέρος μιας γενικής αντεπίθεσης σχεδιασμένης
να περιορίσει και να αντιστρέψει τα λαϊκο-δημοκρατικά και
αντιϊμπεριαλιστικά κινήματα που είχαν εκθρονίσει ή βρίσκονταν κοντά στο
να εκθρονίσουν δικτάτορες υποτακτικούς των ΗΠΑ.
Τα
πολιτικά και στρατιωτικά συμφέροντα έπαιξαν κύριο ρόλο σαν κίνητρα για
τη ΝΑΤΟϊκή εισβολή. Στα τέλη Μαϊου του 2009, το αμερικάνικο και τα
ευρωπαϊκά καθεστώτα ανέπτυσσαν στενές διμερείς στρατιωτικές, οικονομικές
συμφωνίες, όπως και συμφωνίες σε θέματα ασφαλείας με το καθεστώς
Καντάφι.
Σύμφωνα
με τη βρετανική εφημερίδα Independent (9/4/2011), επίσημα λιβυκά
έγγραφα που βρέθηκαν στο υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης περιέγραφαν πώς
στις 16 Δεκεμβρίου 2003 η αμερικάνικη CIA και η βρετανική MI6
καθιέρωσαν στενή συνεργασία με την κυβέρνηση του Καντάφι. Η MI6 παρείχε
στον Καντάφι λεπτομέρειες σχετικά με ηγέτες της αντιπολίτευσης
εξόριστους στη Βρετανία και είχε ακόμα ετοιμάσει το προσχέδιο μιας
ομιλίας γι’αυτόν καθώς αναζητούσε μια επαναπροσέγγιση με τον έξω κόσμο.
Η
Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κλίντον παρουσίασε τον Μουτασσίμ Καντάφι σε
συνέντευξη Τύπου στην Ουάσιγκτον κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης το
2009 δηλώνοντας: ‘Είμαι πολύ ικανοποιημένη που καλοσωρίζω τον κύριο
Καντάφι στο Στέητ Ντιπάρτμεντ. Εκτιμούμε βαθύτατα τη σχέση ανάμεσα στις
Ηνωμένες Πολιτείες και τη Λιβύη. Έχουμε πολλές ευκαιρίες να βαθύνουμε
και να επεκτείνουμε τη συνεργασία μας και αναμένω με χαρά να χτίσουμε
πάνω σε αυτή τη σχέση.’ (examiner.com 2/26/2011).
Το
διάστημα 2004-2010 οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές πολυεθνικές εταιρίες,
μεταξύ αυτών οι British Petroleum, Exxon Mobil, Halliburton, Chevron,
Conoco και Marathon Oil, μαζί με στρατιωτικο-βιομηχανικούς γίγαντες όπως
οι Raytheon & Northrop Grumman, Dow Chemical και Fluor υπέγραψαν
τεράστιες επενδύσεις και συμφωνίες πωλήσεων με τη Λιβύη.
Το
2009, το Στέητ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ παραχώρησε κεφάλαιο ύψους 1,5
εκατομμυρίου δολλαρίων για την εκπαίδευση Λίβυων πολιτικών υπαλλήλων και
κυβερνητικών δυνάμεων ασφαλείας. Ο προϋπολογισμός του Λευκού Οίκου για
το 2012 περιελάμβανε χορήγηση για την εκπαίδευση λιβυκών δυνάμεων
ασφαλείας. Η General Dynamics είχε υπογράψει συμφωνία 165 εκατομμυρίων
δολλαρίων το 2008 ωστε να εξοπλίσει την επίλεκτη μηχανοκίνητη ταξιαρχία
της Λιβύης.
Στις
24 Αυγούστου 2011, τα Wikileaks εξέδωσαν τηλεγραφήματα της αμερικάνικης
πρεσβείας από την Τρίπολη, τα οποία περιέγραφαν τη θετική αποτίμηση
μιας ομάδας ηγετικών στελεχών των Ρεπουμπλικανών για τις
αμερικανο-λιβυκές σχέσεις κατά τη διάρκεια επίσκεψής τους στα τέλη του
2009. Αυτά τα τηλεγραφήματα τόνιζαν τα συνεχιζόμενα προγράμματα
εκπαίδευσης υπηρεσιών ασφαλείας που περιελάμβαναν την αστυνομία και το
στρατό του Καντάφι, όπως και την ισχυρή στήριξη των ΗΠΑ στην καταστολή
εκ μέρους του καθεστώτος των ριζοσπαστικών ισλαμιστών, πολλοί εκ των
οποίων τώρα ηγούνται των υποστηριζόμενων από το ΝΑΤΟ ‘επαναστικών
δυνάμεων’ που αυτή τη στιγμή κατέχουν την Τρίπολη.
Τί
έκανε τις χώρες του ΝΑΤΟ να μεταστραφούν απότομα από μια πολιτική
ασπασμού του Καντάφι στην εξαπόλυση μιας βάρβαρης εισβολής και τακτικών
καμμένης γης μέσα σε λίγους μήνες?
Το κλειδί είναι οι λαϊκές εξεγέρσεις, οι οποίες απείλησαν την ευρωαμερικάνικη κυριαρχία. Η
σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή της Λιβύης, ενός κοσμικού καθεστώτος με
το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο στην Αφρική, είχε σκοπό να γίνει ένα
μάθημα, ένα μήνυμα εκ μέρους των ιμπεριαλιστών στις μόλις εγειρόμενες
μάζες στη Νότια Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική. Η μοίρα της
Λιβύης περιμένει οποιοδήποτε καθεστώς ελπίζει σε μεγαλύτερη ανεξαρτησία
και αμφισβητεί την άνοδο της ευρωαμερικάνικης ισχύος.
Ο
άγριος εξάμηνος καταιγιστικός πόλεμος του ΝΑΤΟ – πάνω από 30.000
αεροπορικές και πυραυλικές επιθέσεις εναντίον λιβυκών πολιτικών και
στρατιωτικών στόχων – ήταν μια απάντηση σ’αυτούς που ισχυρίζονταν οτι οι
ΗΠΑ και η ΕΕ βρίσκονταν σε ‘παρακμή’ και οτι η ‘αυτοκρατορία βρισκόταν
σε σήψη’. Η ‘εξέγερση’ των ριζοσπαστών ισλαμιστών και των μοναρχικών στη
Βεγγάζη κατά το Μάρτιο του 2011 υποστηρίχθηκε από και χρησίμευσε σαν
πρόσχημα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ ωστε να επεκτείνουν την
αντεπίθεσή τους προς την κατεύθυνση της νεο-αποικιοκρατικής
παλινόρθωσης.
Ο Πόλεμος του ΝΑΤΟ και η ψευδής “επαναστατική εξέγερση”.
Τίποτα
δεν είναι πιο σαφές από το γεγονός οτι ολόκληρος ο πόλεμος εναντίον της
Λιβύης ήταν από κάθε στρατηγική και υλική άποψη ο πόλεμος του ΝΑΤΟ. Η
απόδοση του ρόλου των ‘επαναστατών’ στο συνονθύλευμα από μοναρχικούς,
ισλαμιστές φονταμενταλιστές, εξόριστους με έδρα την Ουάσιγκτον και το
Λονδίνο και αποστασιοποιημένους αξιωματούχους του Καντάφι αποτελεί μια
καθαρή περίπτωση μιντιακής προπαγάνδας.
Από
την αρχή οι ‘εξεγερμένοι’ εξαρτώνταν απόλυτα από τη στρατιωτική,
πολιτική, διπλωματική και μιντιακή ισχύ του ΝΑΤΟ, χωρίς την οποία οι ντε
φάκτο μισθοφόροι δεν θα είχαν αντέξει ούτε ένα μήνα, καθηλωμένοι στη
Βεγγάζη.
Μια
πιο λεπτομερής ανάλυση των κυριότερων γνωρισμάτων της κατάκτησης της
Λιβύης επιβεβαιώνει αυτήν την επίθεση ως έναν πόλεμο του ΝΑΤΟ.
Το
ΝΑΤΟ εξαπέλυσε βάναυσες επιθέσεις από αέρος και θαλάσσης καταστρέφοντας
τη λιβυκή αεροπορία, τα πλοία, δεξαμενές καυσίμων, τανκ, πυροβολικό και
αποθήκες οπλισμού και σκότωσε και τραυμάτισε χιλιάδες στρατιώτες,
αστυνομικούς και μαχητές των πολιτοφυλακών. Μέχρι την εισβολή του ΝΑΤΟ
οι μισθοφορικές χερσαίες δυνάμεις των ‘εξεγερμένων’ δεν είχαν προχωρήσει
πέραν της Βεγγάζης και μετά βίας μπορούσαν να κρατήσουν την περιοχή
τους μετά από αυτήν. Οι ‘εξεγερμένοι’ μισθοφόροι ‘προέλαυναν’ μόνο πίσω
από τις καταστροφικές επί 24ώρου βάσεως αεροπορικές επιθέσεις του ΝΑΤΟ.
Τα
αεροπορικά πλήγματα του ΝΑΤΟ ευθύνονταν για τις μαζικές καταστροφές
λιβυκών πολιτικών και αμυντικών στρατιωτικών υποδομων, για βομβαρδισμούς
λιμανιών, δρόμων, αποθηκών, αεροδρομίων, νοσοκομείων, εργοστασίων
ηλεκτρισμού και ύδρευσης, όπως και οικισμών, σε έναν πόλεμο
‘τρομοκρατίας’, σχεδιασμένο για να στρέψει την μαζική βάση πιστών του
καθεστώτος εναντίον της κυβέρνησης του Καντάφι. Οι μισθοφόροι δεν
έχαιραν λαϊκής υποστήριξης μεταξύ των Λίβυων πολιτών, αλλά η βαρβαρότητα
του ΝΑΤΟ κατάφερε να εξασθενήσει την ενεργή αντίσταση εναντίον των
‘εξεγερμένων’ μισθοφόρων.
Το
ΝΑΤΟ απέκτησε βασική διπλωματική υποστήριξη για την εισβολή
εξασφαλίζοντας ψηφίσματα του ΟΗΕ, κινητοποιώντας τους υποτακτικούς του
ηγέτες στον Αραβικό Σύνδεσμο, εξασφαλίζοντας εκπαιδευμένους μισθοφόρους
‘λεγεωνάριους’ από το Κατάρ και την οικονομική υποστήριξη του συρφετού
του Περσικού Κόλπου.
Το
ΝΑΤΟ υποχρέωσε σε κάποιο βαθμό ‘συνοχής’ τις διάφορες αντιμαχόμενες
φράξιες των αυτοδιόριστων ‘επαναστατών’ μισθοφόρων ηγετών μέσω της
αρπαγής (‘παγώματος’) των κεφαλαίων της λιβυκής κυβέρνησης στο εξωτερικό
που ανέρχονταν σε δισεκατομμύρια δολλάρια. Μ’αυτόν τον τρόπο η
χρηματοδότηση, ο εξοπλισμός, η εκπαίδευση και η καθοδήγηση από ‘Ειδικές
Δυνάμεις,’ βρίσκονταν όλα υπό τον ΝΑΤΟϊκό έλεγχο.
Το ΝΑΤΟ επέβαλλε οικονομικές κυρώσεις, αποκόπτοντας τα έσοδα της Λιβύης από τις πωλήσεις πετρελαίου.
Το
ΝΑΤΟ διεξήγαγε μια εντατική προπαγανδιστική εκστρατεία παρουσιάζοντας
την ιμπεριαλιστική επίθεση σαν έναν ‘επαναστικό ξεσηκωμό’,
μεταμφιέζοντας τον καταιγιστικό βομβαρδισμό ενός ανυπεράσπιστου
αντι-αποικιοκρατικού στρατού σε ‘ανθρωπιστική επέμβαση’ προς υπεράσπιση
των “δημοκρατικών πολιτών”. Η κεντρικά χορογραφημένη μαζική μιντιακή
εκστρατεία επεκτάθηκε πολύ πέραν των συνήθων φιλελεύθερων κύκλων, ωστε
να πείσει ‘προοδευτικούς’ δημοσιογράφους και τις εφημερίδες τους, όπως
επίσης και διανοούμενους, να απεικονίσουν τους ιμπεριαλιστικούς
μισθοφόρους σαν ‘επαναστάτες’ και να καταδικάσουν την ηρωική εξάμηνη
αντίσταση του λιβυκού στρατού και του λαού εναντίον της ξένης επίθεσης.
Η παθολογικά ρατσιστική ευρωαμερικάνικη προπαγάνδα δημοσίευε κραυγαλέες
περιγραφές των λιβυκών κυβερνητικών στρατευμάτων (συχνά αναφερόμενων ως
‘μαύρων μισθοφόρων’) να παίρνουν τεράστιες ποσότητες Βιάγκρα από τον
Καντάφι την ώρα που οι ίδιες οι οικογένειές τους και τα σπίτια τους
βρίσκονταν στην ουσία υπό την αεροπορική επίθεση και τον αποκλεισμό του
ΝΑΤΟ.
Η
βασικότερη συνεισφορά των μισθοφόρων ‘κατακτητών’ σ’αυτήν την
μεγαλειώδη παραγωγή ήταν να προσφέρουν φωτογραφικές πόζες ενός
συνονθυλεύματος ‘ανταρτών’ να κραδαίνουν τα όπλα τους σε στυλ Τσε
Γκεβάρα του Πενταγώνου, τρέχοντας γύρω γύρω με φορτηγάκια,
συλλαμβάνοντας και κακοποιώντας Αφρικάνους μετανάστες εργάτες και
μαύρους Λίβυους. Οι μισθοφόροι ‘απελευθερωτές’ εισέβαλλαν θριαμβευτικά
σε λιβυκές πόλεις και χωριά, τα οποία ήταν ήδη καμμένα και κατεστραμμένα
από τις αποικιακές αεροπορικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ. Περιττεύει να πούμε
ότι τα ΜΜΕ τους λατρεύαν.
Ακολουθώντας
τη ΝΑΤΟϊκή καταστροφή, οι ‘εξεγερμένοι’ μισθοφόροι έδειχναν τα
πραγματικά τους ταλέντα ως τάγματα θανάτου: οργάνωναν συστηματικές
εκτελέσεις ‘υπόπτων σαν οπαδών του Καντάφι’ και τη λεηλασία οικιών,
καταστημάτων, τραπεζών και δημόσιων οργανισμών που σχετίζονταν με το
ηττημένο καθεστώς. Για να ‘σταθεροποιήσουν’ την Τρίπολη και να ξεκάνουν
κάθε έκφραση αντι-αποικιακής αντίστασης, οι ‘εξεγερμένοι’ μισθοφόροι
διεξάγουν συνοπτικές εκτελέσεις – ειδικά μαύρων Λίβυων και Αφρικάνων
μεταναστών εργατών και των οικογενειών τους. Το ‘χάος’ στην Τρίπολη που
αναφέρεται από τα ΜΜΕ οφείλεται στις αυτοαποκαλούμενες ‘απελευθερωτικές’
δυνάμεις που ξεσαλώνουν. Οι μοναδικές ημι-οργανωμένες δυναμεις στην
Τρίπολη φαίνεται να είναι οι σχετιζόμενοι με την Αλ Κάιντα ένοπλοι, οι
παλιοί σύμμαχοι του ΝΑΤΟ.
Οι συνέπειες της ΝΑΤΟϊκής κατάκτησης της Λιβύης.
Σύμφωνα
με τους τεχνοκράτες των ‘εξεγερμένων’ μισθοφόρων, η ΝΑΤΟϊκή τακτική
συστηματικής καταστροφής θα κοστίσει στη Λιβύη τουλάχιστον μια ‘χαμένη
δεκαετία’. Αυτή είναι μια αισιόδοξη αποτίμηση για το πόσο διάτημα θα
διαρκέσει η ‘ανοικοδόμηση’ ωστε η Λιβύη να επανακτήσει τα οικονομικά
επιπεδα του Φεβρουαρίου του 2011.
Οι
κυριότερες πετρελαϊκές εταιρίες έχουν ήδη χάσει εκατοντάδες εκατομμύρια
σε κέρδη και μέσα στη δεκαετία αναμένεται να χάσουν δισεκατομμύρια
περισσότερα λόγω της φυγής, των δολοφονιών και των φυλακίσεων χιλιάδων
ειδικευμένων Λίβυων και ξένων εργαζομένων, έμπειρων μεταναστών εργατών
και τεχνικών εξειδικευμένων σε όλα τα πεδία, ειδικά λαμβάνοντας υπόψιν
την καταστροφή των λιβυκών υποδομών και των τηλεπικοινωναικών
συστημάτων.
Η
υπο-σαχάρια Αφρική θα υποστεί μείζονα ζημία με την ακύρωση της
προτεινόμενης «Αφρικανικής Τράπεζας», την οποία ανέπτυσσε ο Καντάφι σαν
μια εναλλακτική πηγή επενδυτικών χρηματοδοτήσεων και με την καταστροφή
του εναλλακτικού του επικοινωνιακού συστήματος για την Αφρική. Η
διαδικασία επαναποικιοποίησης μέσω της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας του
ΝΑΤΟ και των μισθοφόρων ‘ειρηνευτικών δυνάμεων’ του ΟΗΕ θα είναι χαοτική
δεδομένης της αναπόφευκτης διχόνοιας ανάμεσα σε εχθρικούς ενόπλους
ισλαμιστές φονταμενταλιστές, μοναρχικούς, νεο-αποικιοκράτες τεχνοκράτες,
φυλετικούς πολέμαρχους και φατρίες καθώς θα διαχωρίζουν τα φέουδά τους.
Οι ενδοϊμπεριαλιστικές διαμάχες και οι ντόποιοι πολιτικοί σφετεριστές
του πετρελαϊκού πλούτου θα ενισχύσουν περεταίρω το’χάος’ και θα
υποβαθμίσουν την ζωή των πολιτών, σε ένα έθνος που κάποτε επαιρόταν για
το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα και το υψηλότερο βιοτικό επίποεδο
στην Αφρική. Τα σύνθετα δίκτυα ύδρευσης και πετρελαίου που είχαν
αναπτυχθεί από τον Καντάφι και καταστράφηκαν από το ΝΑΤΟ, θα παραμείνουν
σε κατάσταση διάλυσης. Όπως έχει αποδείξει εμφαντικά το παράδειγμα του
Ιράκ, το ΝΑΤΟ είναι καλύτερο στο να καταστρέφει παρά στο να οικοδομεί
μοντέρνα κοσμικά κράτη βασισμένα σε μια σύγχρονη πολιτική γραφειοκρατία,
καθολική δωρεάν δημόσια εκπαίδευση, κοσμικό δικαιϊκό σύστημα και
σύγχρονες υπηρεσίες υγείας. Η αμερικάνικη πολιτική τηςκυριαρχίας μέσω
της καταστροφής παραμένει πρωταρχική για τον ΝΑΤΟϊκό οδοστρωτήρα.
Τα κίνητρα της εισβολής
Τί
ήταν αυτό που κινητοποίησε το ΝΑΤΟ ωστε να ξεκινήσει τους εξάμηνους
μαζικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς της Λιβύης, ακολουθούμενους από
εισβολή και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας? Οι θάνατοι αμάχων και η
εκτεταμένη καταστροφή της λιβυκής πολιτικής κοινωνίας εκ μέρους του ΝΑΤΟ
καταρρίπτει τους ισχυρισμούς τους οτι οι αεροπορικές επιθέσεις σκόπευαν
στην ‘προστασία αμάχων’ από μια επικείμενη ‘γενοκτονία’ υπό τον
Καντάφι, ισχυρισμούς εκ μέρους των ‘εξεγερμένων’ που ποτέ δεν
τεκμηριώθηκαν. Οι βομβαρδισμοί κρίσιμων οικονομικών υποδομών της Λιβύης
μας επιτρέπουν να συμπεράνουμε κατηγορηματικά οτι η ΝΑΤΟϊκή επίθεση έχει
ελάχιστη σχέση με τον ‘οικονομικό ορθολογισμό’ ή άλλου τέτοιου είδους
ενδιαφέροντα. Το κύριο κίνητρο για τις ενέργειες του ΝΑΤΟ μπορεί να
ανιχνευθεί σε προηγούμενες πολιτικές σε σχέση με την αντεπίθεση της
άνοιξης εναντίον των μαζικών λαϊκών κινημάτων που ανέτρεψαν μαριονέτες
των ΗΠΑ και της ΕΕ στην Αίγυπτο και την Τυνησία και που απειλούσαν
πελατειακά καθεστώτα στην Υεμένη, το Μπαχραίην και αλλού.
Παρά
το γεγονός οτι οι Αμερικανονατοϊκοί εμπλέκονταν ήδη σε αρκετούς
αποικιακούς πολέμους (Ιράκ, Αφγανιστάν, Πακιστάν, Υεμένη και Σομαλία)
και η δυτική κοινή γνώμη απαιτούσε απόσυρση λόγω του κόστους, ο δυτικοί
ιμπεριαλιστές ηγέτες αισθάνθηκαν οτι διακυβεύονταν υπερβολικά πολλά και
υπολόγισαν οτι το κόστος θα ήταν ελάχιστο. Η απόλυτη κυριαρχία του ΝΑΤΟ
στους ουρανούς και τη θάλασσα καθιστούσε παιχνιδάκι τις αδύναμες
στρατιωτικές αμυντικές ικανότητες της Λιβύης, επιτρέποντάς τους να
βομβαρδίζουν τις πόλεις, τα λιμάνια και τις σημαντικές υποδομές με
ατιμωρησία και να επιβάλλουν πλήρη οικονομικό αποκλεισμό.
Υπολόγισαν
οτι οι μαζικοί βομβαρδισμοί θα τρομοκρατούσαν το λιβυκό λαό και θα τον
ανάγκαζαν να υποταχθεί και οτι θα επέφεραν μια σύντομη αποικοκρατική
νίκη χωρίς στρατιωτικές απώλειες εκ μέρους του ΝΑΤΟ, κάτι που αποτελεί
βασική ανησυχία για την δυτική κοινή γνώμη, και οτι θα επέτρεπαν σε έναν
θριαμβευτή “επαναστατικό” μισθοφορικό στρατό να βαδίσει προς την
Τρίπολη.
Οι
αραβικές λαϊκές εξεγέρσεις ήταν η κεντρική μέριμνα και η κινητήρια
δύναμη πίσω από τη ΝΑΤΟϊκή καταστροφή της Λιβύης. Αυτοί οι μαζικοί
λαϊκοί ξεσηκωμοί είχαν ανατρέψει μακροχρόνιους πυλώνες της κυριαρχίας
των ΗΠΑ-Ισραήλ-ΕΕ στη Μέση Ανατολή. Η πτώση του Αιγύπτιου δικτάτορα
Χόσνι Μουμπάρακ και του Τυνήσιου ομολόγου του Μπεν Αλί προκάλεσε
ανατριχίλα στα υπουργεία εξωτερικών των ιμπεριαλιστών. Αυτές οι
επιτυχημένες εξεγέρσεις είχαν ως άμεσο αποτέλεσμα αναταράξεις καθώς
ενέπνευσαν παρόμοια κινήματα σε όλη την περιοχή. Το Μπαχρέιν, που
φιλοξενεί την σημαντικότερη ναυτική βάση του αμερικάνικου ναυτικού στη
Μέση Ανατολή και η γειτονική Σαουδική Αραβία (ο σύμμαχος-κλειδί των ΗΠΑ
στον αραβικό κόσμο), έγιναν μάρτυρες μιας παρατεταμένης εξέγερσης της
κοινωνίας των πολιτών, ενώ η Υεμένη, διοικούμενη από τη μαριονέττα των
ΗΠΑ Αλί Σαλέχ, αντιμετώπισε μαζικά λαϊκά κινήματα και ένοπλη αντίσταση.
Το Μαρόκο και η Αλγερία βίωναν επίσης λαϊκές απαιτήσεις για
εκδημοκρατισμό. Το κοινό νήμα στα κινήματα των αραβικών λαών ήταν η
απαίτηση να παύσει η επικυριαρχία της ΕΕ, των ΗΠΑ και του Ισραήλ στην
περιοχή, να μπει ένα τέλος στη μαζική διαφθορά και το νεποτισμό,
ελεύθερες εκλογές και μια λύση για την εκτεταμένη ανεργία μέσω
προγραμμάτων ευρείας κλίμακας. Καθώς τα αντι-αποικιακά κινήματα
μεγάλωναν σε εύρος και ένταση τα αιτήματά τους ριζοσπαστικοποιήθηκαν από
την πολιτική προς την κοινωνική δημοκρατία, από μια δημοκρατική σε μια
αντιϊμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική. Τα αιτήματα των εργαζομένων
επιβάλλονταν με απεργίες και εκκλήσεις για δίωξη της καταπιεστικής
αστυνομίας και των αξιωματικών εσωτερικής ασφαλείας και της αστυνομίας
που ήταν ένοχοι για εγκλήματα εναντίον των πολιτών τους.
Οι
ΗΠΑ, η ΕΕ και το Ισραήλ πιάστηκαν απροετοίμαστοι – οι υπηρεσίες
πληροφοριών τους τόσο βαθειά χωμένες στον κόρφο των μυστικών αστυνομιών
των πελατειακών καθεστώτων που απέτυχαν να ανιχνεύσουν τη λαϊκή έκρηξη.
Οι λαϊκές εξεγέρσεις συνέβησαν σε μια κρίσμη και άτυχη στιγμή, ειδικά
για τις ΗΠΑ όπου η εσωτερική υποστήριξη για τους ΝΑΤΟϊκούς πολέμους σε
Ιράκ και Αφγανιστάν είχε υποχωρήσει αισθητά δεδομένης της οικονομικής
κρίσης και των σοβαρών περικοπών προκειμένου να χρηματοδοτούνται αυτοί
οι πόλεμοι. Επιπλέον, σε Ιράκ και Αφγανιστάν τα αμερικανονατοϊκά
στρατεύματα έχαναν έδαφος: οι Ταλιμπάν αποτελούν στην ουσία, την
πραγματική ‘σκιώδη κυβέρνηση’. Το Πακιστάν, παρά το καθεστώς-μαριονέττα
του και τους πρόθυμους στρατηγούς του, αντιμετώπιζε αυξανόμενη λαϊκή
εναντίωση στον αεροπορικό πόλεμο κατά των πολιτών του στα συνοριακά
χωριά και τις πόλεις. Τα πλήγματα των αμερικάνικων μη-επανδρωμένων
αεροσκαφών που φονεύουν ενόπλους και πολίτες αντιμετωπίστηκαν με
σαμποτάζ των κρίσιμων μεταφορών εφοδίων προς τις δυνάμεις κατοχής του
Αφγανιστάν. Αντιμέτωποι με μια επιδεινούμενη παγκόσμια κατάσταση, οι
δυνάμεις του ΝΑΤΟ αποφάσισαν οτι χρειάζονταν μια αντεπίθεση με τον πλέον
αποφασιστικό και ορατό τρόπο, καταστρέφοντας ένα ανεξάρτητο κοσμικό
καθεστώς όπως της Λιβύης και κατ’αυτόν τον τρόπο επαναβεβαιώνοντας την
παγκόσμια ηγεσία τους, αντικρούοντας την εικόνα της ήττας και της
υποχώρησης, και πάνω απ’όλα, επανακινητοποιώντας την “παρακμάζουσα
ιμπεριαλιστική ισχύ”.
Η ιμπεριαλιστική αντεπίθεση
Οι
ΗΠΑ άνοιξαν το δρόμο της αντεπίθεσης στην Αίγυπτο, υποστηρίζοντας την
αρπαγή εξουσίας από τη στρατιωτική χούντα υπό τους πιστούς του
Μουμπάρακ, οι οποίοι ακολούθως άρχισαν να διαλύουν και να καταστέλλουν
τα δημοκρατικά και εργατικά κινήματα και να βάζουν ένα τέλος στην όλη
συζήτηση περί αναδόμησης της οικονομίας. Μια συλλογική φιλοΝΑΤΟϊκή
δικτατορία από στρατηγούς αντικατέστησε την προσωπική απολυταρχική
εξουσία του Χόσνι Μουμπάρακ. Οι ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις παρείχαν ‘έκτακτη’
βοήθεια δισεκατομμυρίων ωστε να κρατήσουν όρθιο το νέο καθεστώς και να
εκτροχιάσουν την πορεία του αιγυπτιακού λαού προς τη δημοκρατία. Στην
Τυνησία εφαρμόστηκε μια παρόμοια διαδικασία: η ΕΕ, ειδικά η Γαλλία μαζί
με τις ΗΠΑ, στήριξαν ένα ανακάτεμα του ανατραπέντος καθεστώτος,
φέρνοντας στο προσκήνιο έναν συνδυασμό παλαιάς/νέας κάστας
νεο-αποικιακών πολιτικών. Τους ενίσχυσαν με κεφάλαια και εξασφάλισαν οτι
οι στρατιωτικοί-αστυνομικοί μηχανισμοί παρέμειναν ανέπαφοι, παρά τη
συνεχιζόμενη μαζική δυσφορία με τις κομφορμιστικές πολιτικές του
‘νέου’/παλαιού καθεστώτος.
Στο
Μπαχρέιν και την Υεμένη, οι ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις ακολούθησαν μια δυαδική
πορεία, αβέβαιοι για το αποτέλεσμα της αναμέτρησης μεταξύ των μαζικών
δημοκρατικών κινημάτων και των φιλο-ιμπεριαλιστών αυταρχικών ηγετών. Στο
Μπαχρέιν, η Δύση έκανε έκκληση για ‘μεταρρυθμίσεις’ και ‘διάλογο’ με
τον πλειοψηφικό σιϊτικό πληθυσμό και για μια ειρηνική επίλυση, ενώ την
ίδια ώρα συνέχιζαν να εξοπλίζουν και να προστατεύουν τη βασιλική
οικογένεια του Μπαχρέιν – καθώς αναζητούσαν για μια εξυπηρετική
εναλλακτική λύση σε περίπτωση ανατροπής των κατεστημένων ανδρείκελων. Η
σαουδαραβική εισβολή με τη στήριξη του ΝΑΤΟ στο Μπαχρέιν προς υπεράσπιση
της δικτατορίας και το ακόλουθο κύμα τρομοκρατίας απέδειξαν ουσιαστικά
τις πραγματικές προθέσεις της Δύσης. Στην Υεμένη οι ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις
συνέχισαν να υποστηρίζουν το βάναυσο καθεστώς του Αλί Σαλέχ.
Στο
μεταξύ οι ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις εκμεταλλεύονται την εσωτερική δυσαρέσκεια
στη Συρία εξοπλίζοντας και παρέχοντας διπλωματική υποστήριξη στους
ισλαμιστές φονταμενταλιστές και τους μειοψηφικούς νεο-φιλελεύθερους
συμμάχους τους σε μια προσπάθεια να ανατραπεί το καθεστώς του Μπασσάρ Αλ
Άσσαντ. Χιλιάδες Σύριων πολιτών, αστυνομικών και στρατιωτών έχουν σκοτωθεί σ’αυτόν τον υποβόσκοντα εμφύλιο πόλεμο, τον οποίο η ΝΑΤΟϊκή προπαγάνδα παρουσιάζει σαν μια υπόθεση κρατικής τρομοκρατίας εναντίον “άοπλων πολιτών”,
αγνοώντας τους φόνους στρατιωτών και πολιτών από ένοπλους ισλαμιστές
και την πολύ πραγματική απειλή εναντίον του κοσμικού πληθυσμού της
Συρίας και των θρησκευτικών μειονοτήτων.
Η αντεπίθεση και η ΝΑΤΟϊκή εισβολή στη Λιβύη
Η
καταστροφή και η εισβολή της Λιβύης ανέτρεψαν επτά χρόνια συμβιβασμού
και συνεργασίας με τον Καντάφι. Δεν υπήρχαν ‘περιστατικά’ στη Λιβύη ή
αλλού που να απειλούν τα οικονομικά και στρατιωτικά συμφέροντα των
ΝΑΤΟϊκών χωρών. Η Λιβύη παρέμενε μια ανεξάρτητη χώρα, ακολουθώντας μια
φιλο-αφρικανική ατζέντα, η οποία είχε ηγηθεί και χρηματοδοτήσει την
ίδρυση μιας ανεξάρτητης περιφερειακής τράπεζας και ενός συστήματος
επικοινωνιών που στόχευαν στο να υπερβούν τον έλεγχο του ΔΝΤ και της
Παγκόσμιας Τράπεζας. Οι στενές σχέσεις της Λιβύης με όλες τις μείζονες
ΝΑΤΟϊκές πετρελαϊκές εταιρίες και τις επενδυτικές τράπεζες της Wall
Street όπως επίσης και τα συνεχιζόμενα διμερή στρατιωτικά προγράμματα με
τις ΗΠΑ δεν την εξασφάλισαν από μια ΝΑΤΟϊκή επίθεση. Η Λιβύη
καταστράφηκε εσκεμμένα από μια εξάμηνη εκστρατεία αλύπητων βομβαρδισμών
από τις αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ για να χρησιμεύσει
σαν ένα παράδειγμα για τα αραβικά λαϊκά κινήματα: το μήνυμα του ΝΑΤΟ
προς τα αραβικά δημοκρατικά κινήματα ήταν οτι ήταν έτοιμοι να
εξαπολύσουν νέους επιθετικούς πολέμους με τις ίδιες καταστροφικές
συνέπειες μ’αυτές που υπέστησαν οι Λίβυοι. Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις
δεν βρίσκονται σε παρακμή και κάθε ανεξάρτητο αντι-αποικιακό καθεστώς θα
υπέφερε την ίδια μοίρα. Το μήνυμα του ΝΑΤΟ προς την Αφρικανική Ένωση
ήταν επίσης σαφές: δεν θα υπάρξει ανεξάρτητη περιφερειακή τράπεζα
οργανωμένη απ’τον Καντάφι ή όποιον άλλο. Δεν υπάρχει εναλλακτική προς
τις τράπεζες των ιμπεριαλιστών, το ΔΝΤ ή την Παγκόσμια Τράπεζα.
Μέσω
της καταστροφής της Λιβύης η Δύση έλεγε στον Τρίτο Κόσμο οτι, σε
αντίθεση με τους ειδήμονες που φλυαρούσαν για την ‘παρακμή της
αμερικάνικης αυτοκρατορίας’, το ΝΑΤΟ ήταν πρόθυμο να χρησιμοποιήσει
υπερβάλλουσα και γενοκτονική βία προκειμένου να εγκαταστήσει
καθεστώτα-μαριονέττες, όσο οπισθοδρομικά, βάρβαρα και αντιδραστικά κι αν
είναι τα ανδρείκελά τους, επειδή σε τελική ανάλυση θα υπακούουν στο
ΝΑΤΟ και θα αναφέρονται στον Λευκό Οίκο.
Η
ΝΑΤΟϊκή εισβολή και καταστροφή μιας σύγχρονης και κοσμικής πολιτείας
όπως η Λιβύη, η οποία είχε χρησμοποιήσει τον πετρελαϊκό της πλούτο για
να αναπτύξει τη λιβυκή κοινωνία, ήταν ένα δυνατό μήνυμα προς τα
δημοκρατικά λαϊκά κινήματα. Κάθε ανεξάρτητο καθεστώς στον Τρίτο Κόσμο
μπορεί να ανατραπεί. Αποικιοκρατικά καθεστώτα-ανδρείκελα μπορούν να
επιβληθούν πάνω σε έναν κατεστραμμένο λαό. Το τέλος της αποικιοκρατίας
δεν είναι αναπόφευκτο, η ιμπεριαλιστική ισχύς επιστρέφει.
Η
ΝΑΤΟϊκή εισβολή της Λιβύης στέλνει ένα μήνυμα σε όλους τους μαχητές της
ελευθερίας: υπάρχει βαρύ κόστος για την ανεξαρτησία. Το να ενεργείς
εκτός των ιμπεριαλιστικών διόδων, ακόμα κι αν είναι σε περιορισμένο
βαθμό, μπορεί να επιφέρει τη γρήγορη καταστροφή. Επιπλέον, ο ΝΑΤΟϊκός
πόλεμος στη Λιβύη επιδεικνύει σε όλα τα εθνικιστικά καθεστώτα οτι το να
κάνει κανείς παραχωρήσεις στα δυτικά οικονομικά, πολιτικά και
στρατιωτικά συμφέροντα – όπως οι γιοί του Καντάφι και η νεοφιλελεεύθερη
ακολουθία τους είχαν αποπειραθεί πλήρη συμβιβασμό – δεν προσφέρει καμμία
ασφάλεια. Οι ακμάζουσες σχέσεις της Δύσης με Λίβυους αξιωματούχους
διευκόλυναν την αποστασία τους και υπόσχονταν μια εύκολη νίκη επί της
Τρίπολης. Οι ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις πίστευαν οτι με μια περιφερειακή εξέγερση
στη Βεγγάζη, μια χούφτα αποστάτες από το καθεστώς Καντάφι και τη
στρατιωτική κυριαρχία τους στον αέρα και τη θάλασσα, η Λιβύη θα ήταν μια
εύκολη νίκη στην πορεία για μια ευρεία υπαναχώρηση της Αραβικής
Άνοιξης.
Η
‘κάλυψη’ μιας ενορχηστρωμένης τοπικής στρατιωτικής-πολιτικής
‘εξέγερσης’ και της ιμπεριαλιστικής μαζικής μιντιακής προπαγανδιστικής
καταιγίδας εναντίον της λιβυκής κυβέρνησης ήταν αρκετή για να πείσει την
πλειοψηφία των δυτικών αριστερών διανοουμένων να σηκώσει τ’αρματα για
χάρη των μισθοφόρων ‘εξεγερμένων’: οι Samir Amin, Immanuel Wallerstein,
Lowy, Juan Cole και πολλοί άλλοι υποστήριξαν τους μισθοφόρους
“εξεγερμένους”
…επιδεικνύοντας την ασχετοσύνη και τη χρεωκοπία των καταλοίπων της παλιάς Αριστεράς. Οι μακροπρόθεσμες, ευρείας κλίμακας συνέπειες του ΝΑΤΟϊκού πολέμου.
Η
εισβολή και κατάκτηση της Λιβύης σηματοδοτεί μια νέα φάση στην τάση του
δυτικού ιμπεριαλισμού να επαναβεβαιώσει την πρωτοκαθεδρία του στον
αραβο-ισλαμικό κόσμο. Η συνεχιζόμενη επίθεση γίνεται σαφής και στις
αυξανόμενες πιέσεις, κυρώσεις και τον εξοπλισμό της αντιπολίτευσης προς
τον Μπασσάρ Αλ Άσσαντ, τη συνεχιζόμενη ενίσχυση της αιγυπτιακής
στρατιωτικής χούντας και την αποδυνάμωση του δημοκρατικού κινήματος στην
Τυνησία. Πόσο ‘όπισθεν’ γίνεται να κινηθεί αυτή η διαδικασία εξαρτάται
από την επαναδραστηροιοποίηση και την ανασύνταξη των δημοκρατικών
κινημάτων, που προς το παρόν βρίσκονται σε κάμψη.
Δυστυχώς,
η ΝΑΤΟϊκή νίκη επί της Λιβύης θα ενισχύσει τα επιχειρήματα της
μιλιταριστικής πτέρυγας της άρχουσας τάξης σε ΗΠΑ και ΕΕ που υποστηρίζει
οτι οι ‘στρατιωτικές επιλογές’ φέρνουν αποτελέσματα, οτι η μοναδική
πολιτική που κατανοούν οι ‘αντιαποικιοκράτες Άραβες’ είναι η βία.
Το
αποτέλεσμα της Λιβύης θα ενδυναμώσει τους σχεδιαστές πολιτκής που
ευνοούν μια συνεχιζόμενη μακροπρόθεσμη αμερικανονατοϊκή παρουσία σε Ιράκ
και Αφγανιστάν και προωθούν τη λύση μιας στρατιωτικής επίθεσης εναντίον
της Συρίας και του Ιράν. Το Ισραήλ έχει ήδη κεφαλαιοποιήσει τη νίκη του
ΝΑΤΟ εναντίον του Καντάφι μέσω της επέκτασης των τεράστιων αποικιακών
οικισμών του στη Δυτική όχθη, της αύξησης των επιδρομών με βόμβες και
πυραύλους εναντίον της Γάζας, μιας μείζονος συγκέντρωσης ναυτικού και
στρατού στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας δίπλα από την Αίγυπτο και της
επίδειξης αλαζονείας προς την Τουρκία.
Στις
αρχές Σεπτεμβρίου, τα μέλη της Αφρικανικής Ένωσης, και ειδικά η Νότια
Αφρική, δεν έχουν ακόμη αναγνωρίσει το μισθοφορικό ‘μεταβατικό’ καθεστώς
που επέβαλλε το ΝΑΤΟ στη Λιβύη.
Πέρα
από το λιβυκό λαό, η υπο-σαχάρια Αφρική θα είναι ο μεγαλύτερος χαμένος
από την ανατροπή του Καντάφι. Η γενναιόδωρη βοήθεια της Λιβύης σε
κεφάλαια και δάνεια, επέφερε στα αφρικανικά κράτη κάποιο βαθμό
ανεξαρτησίας από τους δυσμενείς όρους του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας
και των δυτικών τραπεζιτών. Ο Καντάφι υπήρξε μέγας χρηματοδότης και
υποστηρικτής της περιφερειακής ολοκλήρωσης – περιλαμβανομένης της
Αφρικανικής Ένωσης. Τα ευρείας κλίμακας αναπτυξιακά του προγράμματα,
ειδικά σε υποδομές πετρελαίου και ύδρευσης και τα προγράμματα οικοδομής,
είχαν δώσει εργασία σε εκατοντάδες χιλιάδες υπο-σαχάριων Αφρικανών
μεταναστών εργατών και ειδικών που έστελναν δισεκατομμύρια πίσω στις
πατρίδες τους, βοηθώντας στο ισοζύγιο πληρωμών και μειώνοντας τα
ελλείμματα και τη φτώχεια στις χώρες τους. Στη θέση της θετικής
οικονομικής συνεισφοράς του Καντάφι, η Αφρική τώρα βρίσκεται αντιμέτωπη
με μια Τρίπολη μεταμορφωμένη σε ένα αποικιακό φυλάκιο που οχυρώνει την
αμερικάνικη στρατιωτική διοίκηση στην Αφρική, και με μια νέα ώθηση να
ενισχύσει τους στρατιωτικούς δεσμούς με την αυτοκρατορία.
Ωστόσο,
πέρα από τους προσωρινούς πανηγυρισμούς για την ιμπεριαλιστική
στρατιωτική τους επιτυχία στη Λιβύη, ο πόλεμος μόνο επιδεινώνει την
ύφεση των δυτικών οικονομιών, εκτρέποντας τους λιγοστούς τοπικούς πόρους
για τη διεξαγωγή παρατεταμένων πολέμων χωρίς αποφασιστικές νίκες.
Οι
συνεχιζόμενες κοινωνικές περικοπές και τα αυστηρά προγράμματα λιτότητας
έχουν υποσκάψει κάθε προσπάθεια της άρχουσας τάξης να προκαλέσει
ψεύτικους μαζικούς σωβινιστικούς πανηγυρισμούς για τη ‘νίκη των
δημοκρατών επί των τυράννων’. Η γυμνή επιθετικότητα εναντίον της Λιβύης
έχει επιτείνει την ανησυχία από άποψη ασφαλείας σε Ρωσία, Κίνα και
Βενεζουέλα. Η Ρωσία και η Κίνα σκοπεύουν να θέσουν βέτο σε οποιεσδήποτε
κυρώσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας εναντίον της Συρίας. Η Βενεζουέλα και η
Ρωσία υπογράφουν νέες συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας ύψους
δισεκατομμυρίων, ενισχύοντας την άμυνα του Καράκας υπό το φως της
λιβυκής εισβολής.
Παρόλη
την ευφορία της άρχουσας τάξης και των ΜΜΕ, η ‘νίκη’ επί της Λιβύης,
γκροτέσκα και εγκληματική όσον αφορά την καταστροφή της κοσμικής λιβυκής
κοινωνίας και τη συνεχιζόμενη κακοποίηση των μαύρων Λίβυων, δεν
επιλύνει τη βαθειά οικονομική κρίση σε ΕΕ και ΗΠΑ. Δεν επηρεάζει τα
αυξανόμενα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Κίνας επί των δυτικών
ανταγωνιστών της. Δεν τερματίζει την απομόνωση των ΗΠΑ/Ισραήλ που
βρίσκονται αντιμέτωποι με μια επικείμενη παγκόσμια αναγνώριση της
Παλαιστίνης ως ανεξάρτητου κράτους. Η απουσία δυτικών αριστερών
διανοούμενων αλληλέγγυων με τα ανεξάρτητα έθνη του Τρίτου Κόσμου, φανερή
στην υποστήριξή τους για τους φιλο-ιμπεριαλιστές μισθοφόρους
‘εξεγερμένους’ εξισορροπείται με το παραπάνω από την ανάδυση μιας νέας
ριζοσπαστικής γενιάς αριστερών ακτιβιστών σε Νότια Αφρική, Χιλή, Ελλάδα,
Ισπανία, Αίγυπτο, Πακιστάν και αλλού. Αυτοί είναι νέοι, των οποίων η
αλληλεγγύη με τα αντι-αποικιακά καθεστώτα βασίζεται στις δικές τους
εμπειρίες εκμετάλλευσης, περιθωριοποίησης (ανεργίας) και καταπίεσης στις
πατρίδες τους.
Είναι
άραγε πολύ να ελπιζουμε οτι ένα Δικαστηριο Εγκλημάτων Πολέμου θα
μπορούσε να οργανωθεί για να δικάσει τους ΝΑΤΟϊκούς ηγέτες για εγκλήματα
κατά της ανθρωπότητας, για γενοκτονία εναντίον του λαού της Λιβύης?
Μπορεί
αυτή η σύνδεση μεταξύ των κοστοβόρων ιμπεριαλιστικών πολέμων στο
εξωτερικό και στην αυξανόμενη λιτότητα και την παρακμή στο εσωτερικό να
οδηγήσει σε μια αναγέννηση ενός αντιϊμπεριαλιστικού ειρηνιστικού
κινήματος βασισμένου στην απόσυρση των ιμπεριαλιστικών στρατευμάτων από
το εξωτερικό και σε δημόσιες επενδύσεις για εργασία, υγεία και
εκπαίδευση για την εργατική και τη μεσαία τάξη?
Αν
η καταστροφή και η κατοχή της Λιβύης σηματοδοτεί μια κακόφημη εποχή για
τις ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις, καθιερώνει επίσης μια νέα συνειδητότητα οτι ένας
λαός μπορεί να παλέψει και να αντισταθεί έξι μήνες σε εντατικούς
μαζικούς βομβαρδισμούς όλων των δυνάμεων του ΝΑΤΟ. Ίσως όταν το ηρωικό
τους παράδειγμα γίνει φανερό και διαλυθεί όλη αυτή η ομίχλη της
μιντιακής προπαγάνδας, μια νέα αναδυόμενη γενιά μαχητών μπορεί να
δικαιώσει τη μάχη της Λιβύης, σαν μια συνέχιση του αγώνα για την
οριστική χειραφέτηση των αφρο-αραβικών και των ισλαμικών λαών από το
ζυγό του δυτικού ιμπεριαλισμού.
geopoliticsdailynews.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου