Τι γνώριζαν οι αρχαίοι Έλληνες για τον Κάτω Κόσμο;

Οι δοξασίες των αρχαίων Ελλήνων για τον αόρατο κόσμο του σκοτεινού Άδη και οι ρίζες αυτών των αντιλήψεων, που έλκουν την καταγωγή τους από την ελληνική μυθολογία!..

ΕΙΝΑΙ αλήθεια, ότι η Ελληνική Μυθολογία βρίθει από θρύλους και παραδόσεις, που πολλές φορές παίρνουν την μορφή των δοξασιών για τις όποιες αντιλήψεις περί «ορατών τε και αοράτων», όπως λέει και η Εκκλησία μας (1). Απ’ αυτήν, ασφαλώς, την αντίληψη δεν θα μπορούσε να ξεφύγει... και ο Άδης, που αποτελεί την προσωποποίηση του Κάτω Κόσμου.
Πώς έγινε, όμως, αυτό και γιατί οι δοξασίες των αρχαίων Ελλήνων κατέληξαν στα δικά τους συμπεράσματα;
Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία (2), κατά τους θεογονικούς μύθους, ο Δίας, με τον «σπαργανωμένον λίθον» της μητέρας του Ρέας (3) διέφυγε την επιβουλή του πατέρα του Κρόνου (4). Έπειτα με το «φάρμακο» της Μήτιδας (5) ανάγκασε τον Κρόνο να «εξεμέσει» τους αδελφούς και τις αδελφές του και άρχισε τον πόλεμο κατά των Τιτάνων (6) και του Κρόνου. Ο Δίας είχε με το μέρος του τους Κύκλωπες (7), οι οποίοι εφοδίασαν τον ίδιο με το πιο ακαταμάχητο όπλο, τον κεραυνό, και τον αδελφό του Ποσειδώνα (8) με την τρίαινα. Ο τρίτος αδελφός, ο Άδης, πήρε από τους Κύκλωπες την «κυνέην», ένα κράνος ή σκούφια που έκανε αόρατο εκείνον που τη φορούσε, ενώ ο ίδιος έβλεπε τους άλλους. Όταν ο πόλεμος κατά των Τιτάνων τελείωσε, ο Δίας, ο Ποσειδώνας και ο Άδης μοιράστηκαν τον κόσμο με κλήρο και πήρε ο Δίας την «εν ουρανώ δυναστείαν», ο Ποσειδώνας την «εν θαλάσση» και ο Άδης την κυριαρχία στον Κάτω Κόσμο.

Ο ΚΑΤΩ ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΟΥ!

Αν διερευνήσουμε, λοιπόν, τις αρχαίες δοξασίες, θα δούμε ότι ο Κάτω Κόσμος, τα «ευρώεντα δώματα» του Άδη, ήταν μεγάλη έκταση, περιφραγμένη, κάτω από τη γη, στην οποία έμπαινε κανείς από πύλη που τη φρουρούσε ο Κέρβερος (9) επιτρέποντας μόνο την είσοδο στους ανθρώπους, όχι και την έξοδό τους απ’ το βασίλειο του Άδη!

Έλεγαν πως τα κλειδιά της πύλης ο Άδης τα εμπιστευόταν στον ήρωα Αιακό (10) που ήταν ο ευσεβέστερος των συγχρόνων του και ο μόνος που οι θεοί άκουγαν τις προσευχές του, όσο ο Αιακός βρισκόταν στη ζωή.

Στην πύλη του Άδη έφταναν οι νεκροί, αφού διέπλεαν με το «ακάτιον» του Χάρωνα τον Αχέροντα ποταμό και την Αχερουσία λίμνη. Ο ποταμός και η λίμνη ανήκαν στον Επάνω Κόσμο. Στον Κάτω Κόσμο υπήρχε ένα μόνο νερό που πήγαζε από βράχο, η Στυξ, στην οποία ορκίζονταν οι θεοί.

Το όνομα της Στύγας (: Στυξ, Στυγός) προκαλούσε φόβο σε θεούς και ανθρώπους. Το γιατί θα το εξηγήσουμε ευθύς αμέσως:

Η Στύγα, ως γνωστόν, είναι ένα ποτάμι του Κάτω Κόσμου. Στη «Θεογονία» του Ησιόδου η Στύγα είναι το μεγαλύτερο από τα παιδιά του Ωκεανού και της Τηθύος. Η γενεαλογία όμως που ο Υγίνος βάζει στην αρχή αυτών των μύθων τη θεωρεί ως ένα από τα παιδιά της Νύκτας και του Ερέβους. Στον ομηρικό Ύμνο εις την Δήμητρα εικονίζεται ανάμεσα στις συντρόφισσες της Περσεφόνης, αλλά υπάρχει και άλλη παράδοση, που την αναφέρει ο Απολλόδωρος, σύμφωνα με την οποία αυτή είναι η μητέρα της Περσεφόνης και όχι η Δήμητρα.

Τις περισσότερες φορές η Στύγα είναι παντρεμένη με τον Πάλλαντα, με τον οποίο αποκτά τον Ζήλο, τη Νίκη, το Κράτος και τη Βία. Κατά τη μάχη του Δία προς τους Γίγαντες βοήθησε με τα παιδιά της το βασιλιά των θεών και συνετέλεσε στην εδραίωση της νίκης του. Ως ανταμοιβή γι' αυτό ο Δίας της παραχώρησε το δικαίωμα να είναι η εγγυήτρια των επίσημων όρκων που έδιναν οι θεοί (11).

Επειδή ο γράφων γεννήθηκε σχεδόν κάτω από τους πίδακες των υδάτων της Στυγός, στους πρόποδες του Χελμού, να θυμίσω τι λέγουν οι αρχαίοι ιστορικοί για την Στύγα, μια πηγή στην Αρκαδία, όχι μακριά από το χωριό Νώνακρη, κοντά στη πόλη Φενεός. Η πηγή αυτή ανέβλυζε από έναν υψηλό βράχο και ύστερα χανόταν κάτω από τη γη. Στα νερά της απέδιδαν ολέθριες ιδιότητες, ότι δηλαδή το νερό ήταν δηλητήριο για ανθρώπους και ζώα!

Λένε πως η παραπάνω πηγή συνέτριβε το σίδερο και τα άλλα μέταλλα καθώς και τα αγγεία που βουτούσαν σ' αυτή!
Πάντως η οπλή του αλόγου μπορούσε να αντισταθεί στο νερό της παραπάνω πηγής και δεν καταστρεφόταν από αυτό. Ο Παυσανίας, που μας διασώζει την απαρίθμηση των ιδιοτήτων του νερού της Στύγας, υπαινίσσεται κάποιο μύθο, σύμφωνα με τον οποίο ο Αλέξανδρος δηλητηριάστηκε από το νερό αυτής της πηγής!

ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΟΥ ΚΑΤΩ ΚΟΣΜΟΥ!

Να θυμίσουμε εδώ ότι οι πρόγονοί μας θεωρούσαν επίσης πως το νερό του ποταμού του Κάτω Κόσμου (και όχι πια το νερό της πηγής της Στύγας που πίστευαν ότι χυνόταν στο ποτάμι) είχε μαγικές ιδιότητες. Στο ποτάμι αυτό, λένε, βούτηξε η Θέτιδα (12) τον Αχιλλέα, για να τον κάνει άτρωτο. Κυρίως όμως το νερό της Στύγας το χρησιμοποιούσαν για να δώσουν επίσημους όρκους.

Όταν κάποιος θεός ήθελε να δεσμευτεί με όρκο, ο Δίας έστελνε την Ίριδα να πάρει με μια υδρία νερό της Στύγας και να το μεταφέρει στον Όλυμπο για να γίνει «μάρτυρας» του όρκου. Αν ο θεός κατόπιν καταπατούσε τον όρκο του, τον περίμενε μια φοβερή τιμωρία. Έμενε έναν ολόκληρο χρόνο, χωρίς να πάρει αναπνοή, και δεν πλησίαζε στα χείλη του ούτε αμβροσία ούτε νέκταρ!

Στο τέλος αυτού του χρόνου του επιβαλλόταν άλλη δοκιμασία: Για εννέα χρόνια έμενε αποτραβηγμένος από τους άλλους θεούς και δεν έπαιρνε μέρος ούτε στα συμβούλια ούτε στα συμπόσιά τους. Δεν απολάμβανε τα παλιά του προνόμια παρά το δέκατο μόνο χρόνο.

Να πούμε εδώ. ότι η περιγραφή αυτή των επιπτώσεων της ψευδορκίας, που υπάρχει σε ένα παρέμβλητο χωρίο της «Θεογονίας», μας δίνει επιπλέον λεπτομέρειες για τη φύση του μοιραίου αυτού νερού. Αποτελεί, λένε, ένα βραχίονα του Ωκεανού, ακριβέστερα το δέκατο τμήμα του αρχικού ποταμού, ενώ τα άλλα εννέα τμήματα σχημάτιζαν εννέα σπειροειδείς καμπύλες, με τις οποίες ο ποταμός περιέβαλε το δίσκο της γης.

Τον αριθμό αυτόν των εννέα σπειρών τον ξαναβρίσκουμε στην περιγραφή από τον Βιργίλιο της Χθόνιας Στύγας, που περιβάλλει με τους μαιάνδρους της το βασίλειο του Κάτω Κόσμου (θυμηθείτε τον Αχέροντα).

ΤΑ ΣΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΑΔΗ!

Σύμφωνα, λοιπόν, με τις δοξασίες των αρχαίων Ελλήνων, σε πολλά μέρη του αρχαίου κόσμου υπήρχαν τα λεγόμενα «στόμια του Άδη», όπου γίνονταν ιεροπραξίες για την εξιλέωση των θεοτήτων του Κάτω Κόσμου, μπορούσαν όμως να ανακαλούνται στα ιερά που ιδρύονταν εκεί και ψυχές νεκρών.

Μερικοί μύθοι διηγούνταν πως και ζωντανοί ήρωες μπόρεσαν να κατέβουν στον Άδη από τα στόμια αυτά, ιδίως του Ταινάρου (14), και να επανέλθουν κατόπιν στον Επάνω Κόσμο. Οι θεοί κατέβαιναν ευκολότερα, όπως ο Διόνυσος, που χρειάστηκε να «αναγάγη» τη μητέρα του Σεμέλη (14). Όταν την επανέφερε στον Επάνω Κόσμο, την ονόμασε Θυώνη και, ως θεός, την πήρε μαζί του στον ουρανό!

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Το Σύμβολον της Πίστεως (1ο άρθρο)

2. Ελληνική Μυθολογία, Τόμος 2: Οι θεοί, Εκδοτική Αθηνών.

3. Η Ρέα είναι μια από τις Τιτανίδες, τις θυγατέρες της Γαίας και του Ουρανού. Παντρεύτηκε τον Κρόνο, με τον οποίο μοιράστηκε την κυριαρχία του κόσμου. Από αυτή την ένωση γεννήθηκαν, σύμφωνα με τη Θεογονία του Ησιόδου, έξι παιδιά, η Εστία, η Δήμητρα, η Ήρα, ο Άδης, ο Ποσειδώνας και ο Δίας, ο πιο νέος από όλους. Προειδοποιημένος όμως από ένα χρησμό του Ουρανού και της Γαίας, ο Κρόνος κατασπάραζε τα παιδιά του, καθώς γεννιόνταν, γιατί ήξερε πως ένα από αυτά επρόκειτο να τον εκθρονίσει. Γι' αυτόν το λόγο, η Ρέα, θέλοντας να σώσει το ένα από αυτά, έκρυψε τον μικρό Δία και έδωσε στον άντρα της να καταβροχθίσει αντί για το παιδί μία σπαργανωμένη πέτρα. Υπάρχει μια παρόμοια εκδοχή για τον Ποσειδώνα, που η μητέρα του τον έσωσε με ανάλογο τέχνασμα. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή, η Ρέα, πολύ αρχαία θεότητα της Γης, είχε ταυτιστεί με την Κυβέλη, τη Μητέρα των θεών. (Βλ.: Pierre Grimal: Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας, University Studio Press)

4. Ο Κρόνος στη σειρά των Τιτάνων είναι ο πιο νέος γιος του Ουρανού και της Γαίας Ανήκει συνεπώς στην πρώτη θεϊκή γενιά, σ' εκείνη που υπήρχε πριν από τον Δία και τους Ολύμπιους. Είναι ο μόνος από τους αδελφούς του, που βοήθησε τη μητέρα του να εκδικηθεί τον πατέρα του και με το δρεπάνι, που του έδωσε η μητέρα του, του έκοψε τους όρχεις. Κατόπιν πήρε τη θέση του στον ουρανό και έσπευσε να ξαναρίξει στον Τάρταρο τους αδελφούς του, τους Εκατόγχειρες και τους Κύκλωπες, άλλοτε φυλακισμένους από τον Ουρανό, που τους είχε ελευθερώσει ύστερα από παράκληση της κοινής τους μητέρας Γαίας. Κυρίαρχος πια του κόσμου παντρεύτηκε την ίδια του την αδελφή, τη Ρέα, και επειδή ο Ουρανός και η Γαία, που ήταν κάτοχοι της φρόνησης και της γνώσης του μέλλοντος, του είχαν προειπεί πως θα εκθρονιζόταν από ένα από τα παιδιά του, τα έτρωγε, μόλις γεννιόνταν. Έτσι απέκτησε και καταβρόχθισε διαδοχικά την Εστία, τη Δήμητρα, την Ήρα, τον Πλούτωνα (Άδη) και τον Ποσειδώνα. Η Ρέα, οργισμένη που έβλεπε να χάνει όλα τα παιδιά της, έγκυος στον Δία, κατέφυγε στην Κρήτη και εκεί γέννησε μυστικά στη Δίκτη. Ύστερα τύλιξε μια πέτρα με φασκιές και την έδωσε στον Κρόνο να την καταπιεί. Αυτός την καταβρόχθισε, χωρίς να καταλάβει το δόλο. Όταν ο Δίας μεγάλωσε με τη βοήθεια της Μήτιδας, μιας από τις κόρες του Ωκεανού, ή της ίδιας της Γαίας, έδωσε στον Κρόνο να καταπιεί ένα φάρμακο, που τον ανάγκασε να ξεράσει όλα τα παιδιά, που είχε καταπιεί. Αυτά, οδηγημένα από τον νεαρό αδελφό τους Δία, κήρυξαν τον πόλεμο στον Κρόνο, που είχε για συμμάχους τους Τιτάνες, τους αδελφούς του. Ο πόλεμος κράτησε δέκα χρόνια και ένα μαντείο της Γαίας υποσχέθηκε επιτέλους τη νίκη στον Δία, αν έπαιρνε ως συμμάχους τα όντα που άλλοτε είχε καταβαραθρώσει στα Τάρταρα ο Κρόνος. Ο Δίας τα ελευθέρωσε και κατέκτησε τη νίκη. Τότε ο Κρόνος και οι Τιτάνες αλυσοδέθηκαν στη θέση των Εκατόγχειρων, που έγιναν φυλακές τους. Εκτός από τα παιδιά του με τη Ρέα, ο Κρόνος είχε αποκτήσει από τη Φιλύρα επίσης τον Κένταυρο Χείρωνα, ένα ον αθάνατο, μισό άνθρωπο, μισό άλογο. Όταν ο Κρόνος έσμιξε με τη Φιλύρα, είχε πάρει πράγματι τη μορφή ενός αλόγου. Άλλες παραδόσεις του δίνουν επίσης την πατρότητα του Ηφαίστου, που τον απέκτησε, λένε, με την Ήρα. Μερικές άλλες θέλουν την Αφροδίτη δική του κόρη και όχι κόρη του Ουρανού Στην ορφική θρησκευτική παράδοση ο Κρόνος εμφανίζεται απελευθερωμένος από τις αλυσίδες του, συμφιλιωμένος με τον Δία και κάτοικος των Νήσων των Μακάρων. Αυτή η συμφιλίωση του Δία με τον Κρόνο, ο οποίος θεωρείται ως ένας καλός βασιλιάς, ο πρώτος που βασίλευσε στον ουρανό και στη γη, αυτή προκάλεσε τις παραδόσεις για τη Χρυσή εποχή. Στην Ελλάδα διηγούνταν πως σ' εκείνους τους πολύ μακρινούς καιρούς ο Κρόνος βασίλευε στην Ολυμπία. Στην Ιταλία, όπου ο Κρόνος από πολύ παλιά είχε ταυτιστεί με τον Σατούρνο (Saturnus), τοποθετούσαν το θρόνο του στο Καπιτώλιο• έλεγαν ακόμη πως είχε βασιλεύσει στην Αφρική, τη Σικελία και γενικά σε ολόκληρη τη Δυτική Μεσόγειο. Αργότερα, όταν οι άνθρωποι έγιναν κακοί κατά την εποχή του χαλκού και ιδιαίτερα του σιδήρου, ο Κρόνος ξαναανέβηκε στον ουρανό. Από το λογοπαίγνιο Κρόνος-Χρόνος θεώρησαν κάποτε τον Κρόνο ως την προσωποποίηση του χρόνου. Μια συριακή παράδοση, που την αναφέρει ο Φίλωνας από τη Βύβλο, αφηγείται πως ο Κρόνος, ο γιος του Ουρανού, κατά συμβουλή του Ερμή του Τρισμέγιστου ακρωτηρίασε τον πατέρα του με τη βοήθεια των αδελφών του, που ονομάζονταν Βέτυλος, Δάγων και Άτλας. Εδώ πρόκειται για ένα μεταγενέστερο εξελληνισμό πολύ παλιών «συροχεττιτικών» δοξασιών. . (Βλέπε: Pierre Grimal: Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας, University Studio Press)

5. Η Μήτιδα (της οποίας το όνομα σημαίνει «σύνεση» ή με κακή σημασία «δολιότητα») είναι θεότητα, που ανήκει στην πρώτη γενιά των θεών. Είναι κόρη του Ωκεανού και της Τηθύος και θεωρείται η πρώτη γυναίκα (ή η πρώτη ερωμένη) του Δία. Αυτή του έδωσε το φάρμακο χάρη στο οποίο ο Κρόνος ξέρασε όλα τα παιδιά που είχε καταπιεί. Έπειτα, όταν η Μήτιδα έμεινε έγκυος, η Γαία και ο Ουρανός έκαμαν γνωστό στον Δία πως, αφού του κάμει μια κόρη, κατόπιν θα του έκαμε ένα παιδί, το οποίο αργότερα θα τον εκθρόνιζε, όπως αυτός είχε εκθρονίσει τον Κρόνο. Τότε, με τη συμβουλή της Γαίας (ή της ίδιας της Μήτιδας), ο Δίας κατάπιε τη Μήτιδα και έτσι γεννήθηκε η Αθηνά.(Βλέπε: Pierre Grimal: Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας, University Studio Press)

6. Τιτάνες είναι η γενική ονομασία που έχουν έξι αρσενικά παιδιά του Ουρανού και της Γαίας.. Ανήκουν στην αρχέγονη θεϊκή γενιά• ο πιο νέος τους είναι ο Κρόνος, από τον οποίο θα προέλθει η γενιά των Ολυμπίων.. Έχουν έξι αδελφές, τις Τιτανίδες, με τις οποίες ενώθηκαν, για να γεννηθεί ολόκληρη σειρά από δευτερεύουσες θεότητες. Ύστερα από τον ακρωτηριασμό του Ουρανού από τον Κρόνο, οι Τιτάνες, που είχαν απομακρυνθεί από τον ουρανό από τον πατέρα τους, κατέλαβαν την εξουσία. Παρ' όλα αυτά. ο Ωκεανός δε συμφώνησε να βοηθήσει τον Κρόνο. Αυτή η μάχη, που έδωσε την εξουσία στους Ολυμπίους, είναι γνωστή με το όνομα Τιτανομαχία• τη διηγείται διεξοδικά ο Ησίοδος στη Θεογονία, αλλά το χωρίο είναι ύποπτο ως μεταγενέστερη παρεμβολή.. Στη μάχη αυτή ο Δίας είχε συμμάχους όχι μόνο τους Ολυμπίους θεούς (την Αθηνά, τον Απόλλωνα, την Ήρα, τον Ποσειδώνα, τον Πλούτωνα κτλ.), αλλά και τους Εκατόγχειρες, που είχαν υποφέρει από τους Τιτάνες, και ακόμη και τον Προμηθέα, παρόλο που ήταν γιος του Ιαπετού, καθώς και τη Στύγα, την πρωτότοκη από τις Ωκεανίδες. (Βλέπε: Pierre Grimal: Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας, University Studio Press)

7. Οι αρχαίοι μυθογράφοι ξεχωρίζουν τρία είδη Κυκλώπων, τους «ουράνιους» Κύκλωπες, γιους του Ουρανού και της Γαίας, τους σικελικούς Κύκλωπες, συντρόφους του Πολύφημου, που παρουσιάζονται στην Οδύσσεια, και τους Κύκλωπες κτίστες.

8. Ο Ποσειδώνας, ο θεός που εξουσιάζει στη θάλασσα, είναι ένας από τους Ολύμπιους θεούς, γιος του Κρόνου και της Ρέας. Σύμφωνα με τις παραδόσεις, θεωρείται άλλοτε μικρότερος και άλλοτε μεγαλύτερος από τον αδελφό του Δία. Ο αρχαιότερος μύθος, κατά τον οποίο ο Δίας, όταν ανδρώνεται, αναγκάζει τον πατέρα του Κρόνο να αποκαταστήσει τα παιδιά που είχε καταπιεί, αφήνει να εννοηθεί ότι ο Δίας είναι ο νεότερος της γενιάς, όπως ο ίδιος ο Κρόνος, που είχε εκθρονίσει τον πατέρα του Ουρανό, ήταν ο νεότερος γιος εκείνου. Αλλά σιγά σιγά με την ανάπτυξη του δικαιώματος της πρωτοτοκίας, ο Δίας, που θεωρείται ο κύριος της γης, εμφανίστηκε ως πρωτότοκος. Γι' αυτό στους μύθους της κλασικής εποχής ο Ποσειδώνας τις περισσότερες φορές θεωρείται νεότερος από τον αδελφό του.

9. Ο Κέρβερος είναι «ο σκύλος του Άδη», ένα από τα τέρατα, που φύλαγαν το βασίλειο των νεκρών και απαγόρευαν την είσοδο στους ζωντανούς, προπάντων όμως απαγόρευαν να βγει κανείς από εκεί μέσα. Η μορφή, που συνήθως του έδιναν, ήταν η ακόλουθη• τρία κεφάλια σκύλου, ουρά φιδιού, ενώ στη ράχη ορθώνονταν πλήθος κεφάλια φιδιού. Λέγεται επίσης ότι είχε πενήντα κεφάλια ή ακόμα και εκατό. Ήταν αλυσοδεμένος μπροστά στην πύλη της κόλασης και τρομοκρατούσε τις ψυχές, την ώρα που έμπαιναν μέσα. Ένας από τους άθλους, που ο Ευρυσθέας υποχρέωσε τον Ηρακλή να πραγματοποιήσει, ήταν να τον στείλει στον Άδη να συλλάβει τον Κέρβερο και να τον φέρει επάνω στη γη. Ο Ηρακλής έφυγε, αφού προηγουμένως μυήθηκε στα Ελευσίνια Μυστήρια. Ο Άδης του έδωσετην άδεια να οδηγήσει τον Κέρβερο επάνω στη γη, αρκεί να κατόρθωνε να τον δαμάσει, χωρίς να χρησιμοποιήσει όπλα. Ο Ηρακλής πάλαιψε μαζί του μόνο με τη δύναμη των χεριών του, τον μισοέπνιξε και έτσι τον συνέλαβε. Έπειτα τον έφερε μπροστά στον Ευρυσθέα, που τρόμαξε πολύ και τον διέταξε να τον γυρίσει εκεί από όπου τον έφερε. Αργότερα ο Κέρβερος μαγεύτηκε από τον Ορφέα. Ο Κέρβερος θεωρείται γιος της Έχιδνας και του Τυφώνα. Είναι αδελφός του Όρθρου, του τερατόμορφου σκύλου του Γηρυόνη, της Λερναίας ύδρας και του λιονταριού της Νεμέας. (Βλέπε: Pierre Grimal: Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας, University Studio Press)

10. Ο Αιακός, ο πιο ευσεβής από όλους τους Έλληνες, είναι γιος του Δία και της Νύμφης Αίγινας, κόρης του ποταμού Ασωπού. Γεννήθηκε στο νησί Οινώνη, που από το όνομα της μητέρας του αργότερα ονομάστηκε Αίγινα. Τότε το νησί ήταν έρημο. Ο Αιακός, επειδή επιθυμούσε να έχει συντρόφους και ένα λαό στον οποίο να βασιλεύσει, ζήτησε από τον Δία να μεταμορφώσει σε ανθρώπους τα μυρμήγκια που αφθονούσαν στο νησί. Ο Δίας συγκατένευσε και ο λαός που δημιουργήθηκε μ' αυτόν τον τρόπο ονομάστηκε από τον Αιακό Μυρμιδόνες (από τη λέξη «μύρμηκες»).

11. Σύμφωνα με άλλη παραλλαγή, που μας διασώζει ένα απόσπασμα του Επιμενίδη, η Στύγα ενώνεται με κάποιον Πείραντα και του χαρίζει μια κόρη, την Έχιδνα. Τέλος ένα από τα παιδιά, που αποδίδονται στη Στύγα, είναι ο Ασκάλαβος ή Ασκάλαφος

12. Η Θέτιδα είναι μια από τις Νηρηίδες, κόρη του Νηρέα, του γέροντα της θάλασσας, και της Δωρίδας. Είναι επομένως θεότητα θαλασσινή και αθάνατη, η διασημότερη από όλες τις Νηρηίδες. Υπάρχει ωστόσο μια σκοτεινή παράδοση, που θεωρεί τη Θέτιδα κόρη του Κενταύρου Χείρωνα.

13. Δεν είναι τυχαίο το νεκυομαντείο που υπάρχει στο Ταίναρο και για το οποίο πολλά αναφέρουμε μέσα στα βιβλία μας: 1) Οι Ελληνίδες της Αρχαιότητος, 2) Η Καρδιά της Ελλάδος και 3) Οι Προφητείες του Ελληνισμού.

14. Στη θηβαϊκή παράδοση η Σεμέλη είναι κόρη του Κάδμου και της Αρμονίας. Την ερωτεύτηκε ο Δίας και η Σεμέλη συνέλαβε από αυτόν τον Διόνυσο. Από ζήλεια η Ήρα της υπέδειξε να ζητήσει από το θεϊκό εραστή της να εμφανιστεί μπροστά της με όλο του το μεγαλείο. Ο Δίας, που απερίσκεπτα είχε υποσχεθεί στη Σεμέλη να εκπληρώσει οτιδήποτε εκείνη θα του ζητούσε, υποχρεώθηκε να την πλησιάσει με τους κεραυνούς του. Η Σεμέλη κεραυνοβολημένη πέθανε αμέσως. Οι αδελφές της άφησαν να διαδοθεί η φήμη ότι, ενώ είχε έναν ταπεινό εραστή, είχε καυχηθεί πως είχε δεχτεί την εύνοια του Δία. Ο Δίας, έλεγαν, για να την τιμωρήσει, την κατακεραύνωσε. Η συκοφαντία αυτή είχε ολέθριες συνέπειες για τις ένοχες. Η τιμωρία έπεσε στους απογόνους τους Αργότερα, όταν ο Διόνυσος με τα κατορθώματά του έγινε θεός, κατέβηκε στον Κάτω Κόσμο να αναζητήσει τη μητέρα του. Έτσι η Σεμέλη, αφού αναστήθηκε, κλήθηκε στον ουρανό, όπου πήρε το όνομα Θυώνη. (Βλέπε: Pierre Grimal: Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας, University Studio Press).

Του Άγγελου Σακκέτου

 

kalyterotera.blogspot.com