Πώς έρχονται οι «μαϊμούδες» στην Ελλάδα...

Ερευνα: ΚΩΣΤΑΣ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ο άντρας που ένα πρωί πριν από μερικούς μήνες παζάρευε ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια σε πράσινο χρώμα με έναν μελαψό, δίπλα στην Εθνική Βιβλιοθήκη στο κέντρο της Αθήνας, κατάφερε να χτυπήσει τελική τιμή τα επτά ευρώ.

Ξεκίνησε από δώδεκα. Μόλις τα πήρε τα έβαλε σε ένα σακίδιο πλάτης που κουβαλά κάθε μέρα όταν ξεκινά για τη δουλειά. Γύρισε στο γραφείο, τα έβγαλε και με μια ψηφιακή μηχανή άρχισε...
να τα φωτογραφίζει, πάνω, κάτω, δεξιά, αριστερά. Σε λίγη ώρα έστελνε με mail τις φωτογραφίες στον πελάτη του.

Οπελάτης ήταν απλός έμπορος, ένας καταστηματάρχης που, μεταξύ των άλλων, δουλεύει και με αυτήν την πολύ γνωστή, θρυλική θα έλεγε κάποιος, μάρκα παπουτσιών. Εκείνες οι μέρες ήταν οι πρώτες που η φίρμα αυτή είχε αρχίσει να κυκλοφορεί ανάμεσα στις λαθραίες «μαϊμούδες» των πεζοδρομίων. Και ο άντρας που αγόρασε, φωτογράφισε και έστειλε τις φωτογραφίες στον εισαγωγέα είναι υπάλληλος σε ένα γραφείο ιδιωτικών ερευνών της Αθήνας. «Ο πελάτης ήθελε να δει μην τυχόν και αυτά που πωλούσαν στο δρόμο ήταν ακριβώς ίδια με αυτά που πωλούσε στο μαγαζί του κι επειδή ο ίδιος φοβόταν, το ανέθεσε σε εμάς», θα πει ο υπάλληλος του γραφείου ερευνών.

Υποψήφιοι αγοραστές

Οι μεγάλες εισαγωγικές εταιρείες, όμως, δουλεύουν με πολύ υψηλότερες προδιαγραφές. Συνεργάζονται με Ελληνες ιδιωτικούς ερευνητές που παρακολουθούν τις διαδρομές των «μαϊμούδων», καταγράφουν κάθε λεπτομέρεια, διεισδύουν στα κυκλώματα ακόμα και ως υποψήφιοι αγοραστές μεγάλων παρτίδων χοντρικής. Μέχρι πρότινος, μεγάλες πολυεθνικές και εισαγωγικές εταιρείες που λειτουργούν στην Ελλάδα συνεργάζονταν στενά με τέσσερις ιδιωτικούς ερευνητές αυτής της κατηγορίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ένας εξ αυτών έγινε αντιληπτός, κινδύνευσε ακόμα και η ζωή του από τα κυκλώματα και αναγκάστηκε να διαφύγει στο εξωτερικό.

Από την αρχή του χρόνου τα περισσότερα επιμελητήρια της χώρας, εμπορικοί σύλλογοι, βιοτέχνες και μεγάλες επώνυμες εμπορικές αλυσίδες είχαν απόλυτη άποψη: «Η κρίση θα φέρει μεγάλη αύξηση στις παράνομες εισαγωγές των λαθραίων, που ούτως ή άλλως είναι μάστιγα», έλεγαν. Ενα από τα μέτρα που σκέφτονταν να λάβουν ήταν η μίσθωση ιδιωτικών ερευνητών, ώστε να καταγραφούν με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες οι χώροι αποθήκευσης των «μαϊμούδων» στην Αθήνα. Και κάποιοι το έκαναν, όπως δείχνει η έρευνα της «Ε». Ανθρωποι που συμμετείχαν στις έρευνες θα πουν ότι οι τουλάχιστον πέντε μεγάλες εφορμήσεις των διωκτικών αρχών σε ισάριθμες αποθήκες του κέντρου της Αθήνας με εκατομμύρια κατασχεμένες «μαϊμούδες», το τελευταίο δωδεκάμηνο, ήταν αποτέλεσμα της κρυφής ερευνητικής δουλειάς που είχαν κάνει οι συγκεκριμένοι ντετέκτιβ. Οι πληροφορίες που είχαν συλλέξει παραδόθηκαν στις Αρχές και οι μικτές ομάδες (ΕΛ.ΑΣ., ΣΔΟΕ, Δημοτική Αστυνομία) υπό την παρουσία εισαγγελικού λειτουργού έκαναν τις εφόδους. Μόνο η καταμέτρηση των κατασχεμένων «μαϊμούδων» από έφοδο σε αποθήκη στις 22 του περασμένου Δεκεμβρίου διήρκεσε δύο μήνες και καταγράφηκαν δύο εκατομμύρια «απομιμητικά» προϊόντα, σύμφωνα με την επίσημη ορολογία για τις «μαϊμούδες». Συνολικά οι έλεγχοι σε αποθήκες κατά το προηγούμενο δωδεκάμηνο ξεπερνούν τους 80 αλλά μόνο οι πέντε φανέρωναν σε όλη την έκταση τη διασύνδεση του παραεμπορίου με το οργανωμένο έγκλημα.

Πρώτη η Κίνα

Τον περασμένο Μάρτιο, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών είχε ανακοινώσει επισήμως -παρουσία και του τότε υφυπουργού Ανάπτυξης Ντίνου Ρόβλια- ότι οι κατασχέσεις τέτοιων προϊόντων έχουν τετραπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία. Μόνο το 2009 το 20% προϊόντων αυτού του είδους που κατασχέθηκαν συνολικά από τελωνεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης είχαν εντοπιστεί στην Ελλάδα. Σε όλη την Ευρώπη είχαν κατασχεθεί 117,9 εκατομμύρια κομμάτια, εκ των οποίων τα 22 εκατομμύρια στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν τότε από το ΕΒΕΑ, πρώτη εξαγωγική χώρα σε «μαϊμούδες» είναι η Κίνα, με ποσοστό 56%, και δεύτερη τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με ποσοστό 17%. Στην τρίτη θέση είναι η Τουρκία με 6%, στην τέταρτη η Αίγυπτος με 5,3% και στην πέμπτη θέση το Χονγκ Κονγκ με 3,3%. Κατά το 2010 ο τζίρος της διακίνησης των «απομιμητικών» προϊόντων ήταν μεταξύ 20-25 δισ. ευρώ . Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΕΒΕΑ, τα διαφυγόντα κέρδη για το ελληνικό Δημόσιο ήταν περίπου 6 δισ. ευρώ .

Λίγες ημέρες μετά τις ανακοινώσεις του ΕΒΕΑ έγινε έλεγχος σε δύο μεγάλες αποθήκες με πλαστά στην περιοχή του Κεραμεικού. Με αφορμή αυτό, έγιναν εκ νέου ανακοινώσεις που έδιναν τη συνολική εικόνα από τον Οκτώβριο του 2010, όταν άρχισε η πιο οργανωμένη μορφή ελέγχων κατά του παραεμπορίου. Ετσι, ανακοινώθηκε ότι κατά τη διάρκεια του 2010 είχαν διατεθεί 20.782 αστυνομικοί, είχαν συγκροτηθεί 8.066 μικτά κλιμάκια ελέγχων και είχαν κατασχεθεί, σύμφωνα με τους αρχικούς υπολογισμούς, περισσότερα από 663.000 απομιμητικά προϊόντα. Σταγόνα στον ωκεανό μπροστά σ' αυτό που αποκαλύφθηκε στις αρχές Ιουλίου: σε δύο αποθήκες, μία στην οδό Παραμυθίας και μία στην οδό Αρτεμισίου, στον Βοτανικό και την Ομόνοια, βρέθηκαν περισσότερα από 2,5 εκατομμύρια «κομμάτια». Παντελόνια, μπλούζες και πουκάμισα στην πλειονότητά τους, όλα με σήματα πολύ γνωστών εταιρειών...

Μια από τις πολλές αποθήκες-στρατηγεία στο κέντρο της Αθήνας Μια από τις πολλές αποθήκες-στρατηγεία στο κέντρο της Αθήνας
kkyr@enet.gr
Η οικονομική κατάσταση εκτίναξε την εισαγωγή απομιμήσεων

Ενα ατέλειωτο μαφιόζικο αλισβερίσι, μια στρατιά που στις τάξεις της έχει από εξαθλιωμένα εφτάχρονα παιδιά που ράβουν τσάντες ή παπούτσια για λίγο φαγητό και νερό ή κάνα - δυο χωμάτινα τετραγωνικά μέτρα για ύπνο, μέχρι μικρά και μεγάλα αφεντικά, διαχειριστές σκλάβων, είναι η δομή αυτών των κυκλωμάτων.

Στα μάτια μας βέβαια φτάνει η εικόνα ενός χαμογελαστού μελαψού, αφού από το δικό του «μαγαζί» οι πελάτες περνούν θέλουν, δεν θέλουν.

«Περιμέναμε ότι η κρίση θα κορύφωνε την εισαγωγή παραποιημένων προϊόντων, αφού όλες οι πληροφορίες που έφταναν, από πέρσι κιόλας, ήταν ότι τα μεγάλα αφεντικά των κυκλωμάτων, που είναι κατά βάση Ελληνες, Κινέζοι, Ρώσοι, Τούρκοι, Σκοπιανοί, είχαν αυξήσει τις παραγγελίες για την Ελλάδα, καθώς έβλεπαν την οικονομική στενότητα των ανθρώπων» θα πει στέλεχος του ΣΔΟΕ. «Το χρηματιστήριο γι' αυτήν την υπόθεση δεν είναι μόνο ο αλλοδαπός που πουλάει τις "μαϊμούδες" στο πεζοδρόμιο. Είναι οι λαϊκές αγορές. Οταν οι άνθρωποί του ξεχύνονται στις λαϊκές και παρατηρούν ότι αυξάνονται ολοένα και περισσότεροι οι καταναλωτές του ψωνίζουν ρούχα και παπούτσια, τότε αυξάνουν και τις παραγγελίες προς τα κυκλώματα που ελέγχουν την κατασκευή αυτών των προϊόντων».

Τσάντες, ρολόγια, γυαλιά ηλίου, ζώνες, παπούτσια, ό,τι επώνυμο αντιγράφεται και ρίχνεται στην αγορά. «Πριν από καιρό μάς πλησίασε μια μεγάλη εταιρεία πολύ γνωστών ρολογιών. Μας είπε ότι ένα κύκλωμα είχε λανσάρει στην αγορά "μαϊμούδες" που της είχαν προξενήσει μεγάλες ζημιές. Το γνήσιο είχε γύρω στα 600 και πωλούσαν το "μαϊμού" γύρω στα 30», θα πει ένας ιδιωτικός ερευνητής της Αθήνας. «Χρησιμοποιούσαν το κόλπο του κλεμμένου. Τα πωλούσαν στα κρυφά σε καφέ της παραλιακής, σε πάρκινγκ, σε σταθμούς αυτοκινήτων, στις εθνικές οδούς και αλλού. Φτάσαμε σε σημείο να εντοπίσουμε την πηγή. Εμπαιναν από τα Σκόπια και η διανομή προς τους λιανοπωλητές γινόταν σε συγκεκριμένα σημεία στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και την Εύβοια».

Από την ώρα που οι μεγάλες ποσότητες των «μαϊμούδων» περάσουν αβρόχοις ποσί τα ελληνικά λιμάνια, σειρά έχουν οι μεγάλες αποθήκες στην περιφέρεια του Λεκανοπεδίου, όπου είναι και η έδρα του ελληνικού λαθρεμπορίου. «Μέγαρα, Ασπρόπυργος και πέριξ βρίσκεται η πληγή του ελληνικού παραεμπορίου» λένε κάποιοι. Από εκεί είναι η σειρά των μικρότερων αποθηκών στο κέντρο της Αθήνας. Πλατεία Θεάτρου, Σοφοκλέους, Σαπφούς, Αναξαγόρα, Πειραιώς, Γερανίου και πολλοί άλλοι δρόμοι στην ίδια περιοχή θεωρούνται «έδρες» αυτών των προϊόντων, καθώς υπάρχουν πολλά παλιά εγκαταλειμμένα κτίρια βιοτεχνικής χρήσης. Ο,τι πρέπει, δηλαδή, για τη μετατροπή τους σε αποθήκες. Αυτό δεν σημαίνει, ότι όλα αυτά πωλούνται μόνο στην ελληνική αγορά, αφού, όπως εκτιμούν στελέχη του ΣΔΟΕ, ένα ποσοστό περίπου 30% απλώς αποθηκεύεται για να ταξιδέψει αργότερα με άλλα μέσα στην Ευρώπη.
Κ.ΚΥΡ.
600.000 κοντέινερ έρχονται, ελέγχονται μόνο δέκα!

«Τα πάντα εξαφανίζονται πολύ γρήγορα εδώ... λες και υπάρχουν κάποια μαγικά χέρια που ξεκολλούν τη γραφειοκρατία με πολύ μυστηριώδη τρόπο.

Κανείς δεν ξέρει τι γίνεται ή μάλλον υπάρχουν κάποιοι που ξέρουν πολύ καλά. Αν ακολουθήσεις τις νταλίκες που φεύγουν από εδώ και πάνε για Μέγαρα, για Ασπρόπυργο, για Μαγούλα, θα καταλάβεις πολλά. Αλλά και πάλι, όποιος πάει να χώσει τη μύτη του λίγο παραπάνω, μπορεί να δει να του τη σημαδεύουν με κάποιο Καλάσνικοφ...». Ο άνθρωπος που μας μιλά είναι εκτελωνιστής από τους παλαιότερους στο χώρο και αν για κάτι νιώθει περήφανος είναι ότι γνωρίζει απ' έξω κι ανακατωτά το 5ο τελωνείο Πειραιά. Αυτήν την τεράστια αποβάθρα στο Ικόνιο του Περάματος που από ψηλά μοιάζει με ατέλειωτο πολύχρωμο παιχνίδι από τουβλάκια Lego. Μόνο που είναι τα χιλιάδες κοντέινερ που φτάνουν εκεί από ολόκληρο τον κόσμο.

Είναι το ένα από δύο μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας. Το δεύτερο σε κίνηση είναι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Και στα δύο, κάθε χρόνο εισέρχονται περίπου 600.000 κοντέινερ. «Δεν είναι δυνατόν, σε καμία περίπτωση, να ελεγχθούν περισσότερα από δέκα...», λένε. Το μυστικό λέγεται «ανάλυση επικινδυνότητας». Πρόκειται για ένα δελτίο που συντάσσεται από υπηρεσία του υπουργείου Οικονομικών και ορίζει για κάθε κοντέινερ το επίπεδο του ελέγχου που πρέπει να υποστεί. Τρία είναι τα επίπεδα των ελέγχων.

* Ο φυσικός έλεγχος, που σημαίνει τη μεταφορά του σε ειδικό χώρο, το άδειασμά του και τον έλεγχο.

* Ο έλεγχος μόνο των συνοδευτικών εγγράφων του κοντέινερ.

* Η ελεύθερη διέλευσή του και η μεταφορά στις αποθήκες της παραλήπτριας εταιρείας.

Στην παγκόσμια αυτή αγορά, η μεγαλύτερη κίνηση εμπορευματοκιβωτίων, σε ποσοστό 65-70%, ελέγχεται από την εταιρεία MSC (Mediterranean Shipping Company) με έδρα τη Γενεύη και ακολουθούν οι MAERSK (Δανία), η ΖΙΜ (Ισραήλ), η COSCO (Κίνα) και η CMA (Γαλλία). Στελέχη των ελεγκτικών μηχανισμών αναφέρουν ότι οι εταιρείες δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν το περιεχόμενο των φορτίων που μεταφέρουν. Ενδεικτικό είναι ότι ένα από τα πολλά έγγραφα που συνοδεύουν το κοντέινερ και υπογράφεται από τη μεταφορική εταιρεία φέρει την ένδειξη «said to contain» (δηλώθηκε ότι μεταφέρει). Κάθε μία από αυτές τις εταιρείες φροντίζουν να κλείνουν συμβόλαια με τα οποία εξαρτούν την οικονομική ζωή σε ένα λιμάνι από τις ίδιες και τον κύκλο εργασιών τους. Τρανό παράδειγμα, η απόλυτη σχέση του λιμανιού της Νάπολης στην Ιταλία με την κινεζική COSCO, ο στόλος της οποίας μεταφέρει σε ολόκληρο τον πλανήτη την κυριαρχία των φτηνών κινεζικών ρούχων, υποδημάτων και τις καραβιές των παραποιημένων -ντουμπλαρισμένων- προϊόντων γνωστών οίκων μόδας. Το λιμάνι της Νάπολης θεωρείται η βασικότερη πύλη εισόδου λαθρεμπορευμάτων στην Ευρώπη, καθώς ελέγχεται απολύτως από ομάδες της ναπολιτάνικης μαφίας, της γνωστής Καμόρα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας κατά της απάτης (OLAF), ο παγκόσμιος τζίρος της διακίνησης απομιμητικών προϊόντων ξεπερνά τα 500 δισ. ευρώ, ποσόν υψηλότερο ακόμα και από τον τζίρο που καταγράφει το λαθρεμπόριο ναρκωτικών.

Πέρυσι, σε ειδική ημερίδα που είχε διοργανωθεί στη Θεσσαλονίκη, ο γενικός διευθυντής τελωνείων και ειδικών φόρων, Νίκος Βερναδάκης, είχε ανακοινώσει επισήμως ότι βασικότερες είσοδοι των απομιμητικών προϊόντων στην Ελλάδα είναι το λιμάνι του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Από αυτά εισέρχεται στη χώρα το 90% των «μαϊμούδων». Το 57,35% από αυτά είναι προϊόντα ένδυσης και υπόδησης, το 33,98% προσωπικά αντικείμενα, το 2,5% κινητά τηλέφωνα, το 1,79% παιχνίδια και το 1,28% καλλυντικά. Εισαγωγή «μαϊμούδων», βέβαια, γίνεται και από τα άλλα μεγάλα λιμάνια της χώρας, όπως της Πάτρας, της Ηγουμενίτσας, του Ηρακλείου και του Αστακού.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ.