Αντισυνταγματική η προσωποκράτηση και για χρέη στο Δημόσιο!

ΒΑΝΑΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Καταρρέει ο θεσμός της προσωποκράτησης για χρέη προς το Δημόσιο καθώς η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικράτειας έκρινε ότι παραβιάζει διατάξεις του Συντάγματος που προβλέπουν ως πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας την προσωπική ελευθερία.
Η απόφαση που ελήφθη, κεκλεισμένων των θυρών, με συντριπτική πλειοψηφία (24-3) και αναμένεται να δημοσιευθεί τον επόμενο μήνα, δεν επιτρέπει σε καμία περίπτωση την επιβολή... του επαχθούς μέτρου της προσωποκράτησης, ακόμη και αν ο οφειλέτης του Δημοσίου έχει τη δυνατότητα να καταβάλει τα χρέη του.
Ετσι, μετά την ομόφωνη κρίση του ΣτΕ, το 2003, που κήρυξε αντισυνταγματική την προσωποκράτηση για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το ΙΚΑ και τα ΝΠΔΔ, το ανώτατο δικαστήριο αποφαίνεται ότι είναι αντισυνταγματικό το μέτρο και για οφειλές προς το Δημόσιο, χωρίς πλέον να αφήνει κανένα περιθώριο εφαρμογής της σχετικής νομοθετικής διάταξης (ν. 2717/99).
Η Ολομέλεια, δίνοντας ανάσα ζωής σε χιλιάδες οφειλέτες, υιοθέτησε την εισήγηση της συμβούλου Επικρατείας Μ. Καραμανωφ καθώς και τη σχετική παραπεμπτική απόφαση του ΣΤ' τμήματος και δέχθηκε ότι η προσωποκράτηση ως μέτρο στερητικό της ελευθερίας είναι συνταγματικά ανεπίτρεπτη και αντίθετη στα άρθρα 2 και 5 του Συντάγματος που επιτάσσουν, ως πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας, το σεβασμό και την προστασία της αξίας του ανθρώπου, πυρήνας της οποίας είναι η προσωπική ελευθερία.
Και αυτό, διότι διαφέρει από άλλα μέσα εκτέλεσης, όπως είναι η κατάσχεση, η οποία συνιστά άμεση επέμβαση του Δημοσίου στην περιουσία του οφειλέτη και όχι μέτρο καταναγκασμού κατά του προσώπου του οφειλέτη, όπως συμβαίνει με την προσωποκράτηση.
Οι δικαστές επισημαίνουν ότι το Σύνταγμα ανέχεται τη στέρηση της προσωπικής ελευθερίας αλλά με την προϋπόθεση ότι είναι λογικώς αναγκαία για την προάσπιση του δημόσιου συμφέροντος.
Και τέτοιοι λόγοι δημόσιου συμφέροντος είναι αυτοί που προβλέπονται από τον ποινικό κωδικα (παραβίαση της προθεσμίας καταβολής των χρεών προς το Δημόσιο και τα ΝΠΔΔ).
Είναι, όμως, εντελώς διαφορετικό το ζήτημα της στέρησης της προσωπικής ελευθερίας, όχι ως ποινή για αποδοκιμαστέα κοινωνική συμπεριφορά, αλλά ως διοικητικό μέτρο που αποβλέπει στην άσκηση πίεσης για την εξόφληση χρημάτων, τα οποία δεν έχει ή δεν μπορεί το Δημόσιο να αποδείξει ότι έχει ο οφειλέτης.
Κατά συνέπεια, δεν υφίσταται καν θέμα...
εφαρμογής της αρχής της αναλογικότητας, διότι αυτή προϋποθέτει ότι τόσο ο σκοπός όσο και τα μέσα που χρησιμοποιούνται για την επίτευξή του είναι κατ' αρχήν θεμιτά.
Ο θεσμός, όμως, της προσωποκράτησης απαγορεύεται σε κάθε περίπτωση.

www.enet.gr