Μεσάνυχτα Τρίτης η ώρα μηδέν

Μόλις τρία εικοσιτετράωρα έχουν στη διάθεσή τους Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί για να συμφωνήσουν στην αύξηση του ορίου δανεισμού και στη μείωση του ελλείμματος των ΗΠΑ. Τα μεσάνυχτα της 2ας Αυγούστου η προθεσμία λήγει και αν δεν έχει επιτευχθεί συμβιβασμός, την επομένη οι ΗΠΑ θα πρέπει να κηρύξουν... στάση πληρωμών. Το τελευταίο διάστημα ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα δίνει μάχη με τον χρόνο προκειμένου να αποτρέψει την εξέλιξη αυτή, η οποία θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την αμερικανική οικονομία, όπως έχει προειδοποιήσει ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Τίμοθι Γκάιτνερ.

Επειτα από μήνες διαπραγματεύσεων οι δύο πλευρές συνεχίζουν να κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις και να προωθούν ανταγωνιστικά νομοσχέδια, κλιμακώνοντας την ένταση και βαθαίνοντας το χάσμα μεταξύ τους, παρά τις απανωτές δραματικές εκκλήσεις του προέδρου των ΗΠΑ για επίτευξη συμφωνίας.

Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης Δημοκρατικών - Ρεπουμπλικανών βρίσκεται η αύξηση των φόρων ως μέρος ενός συνολικού πακέτου εξυγίανσης που επιδιώκει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, προκειμένου να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα και να παρακάμψει τη δαμόκλειο σπάθη των οίκων αξιολόγησης ώστε να συνεχίσει να δανείζεται από τις διεθνείς αγορές μετά τις 2 Αυγούστου. Το όριο δανεισμού του αμερικανικού κράτους έχει οριστεί στα 14,3 τρισ. δολάρια, ενώ το δημοσιονομικό χρέος έχει φθάσει τα 14,294 τρισ. δολάρια και συνεχίζει να αυξάνεται, καθώς το δημοσιονομικό έλλειμμα εκτιμάται ότι θα φθάσει φέτος σε 1,6 τρισ. δολάρια (10,9% του ΑΕΠ). Ηδη σήμερα έχει φτάσει το 9,1% του ΑΕΠ.

Τον περασμένο Απρίλιο η κυβέρνηση Ομπάμα πρότεινε τη μείωση του ελλείμματος κατά 4 τρισ. σε περίοδο δέκα ετών ώστε να διατηρηθεί το αμερικανικό χρέος σε βιώσιμο επίπεδο. Το σχέδιο βασίστηκε σε περικοπές δαπανών, αύξηση φόρων και κατάργηση φοροαπαλλαγών κυρίως στα υψηλά εισοδήματα.

Οι Ρεπουμπλικανοί όμως επιμένουν ότι η εξοικονόμηση πόρων πρέπει να γίνει μέσω της μείωσης των κοινωνικών δαπανών με περικοπή των προγραμμάτων υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής ασφάλισης, αποκλείοντας κάθε αύξηση φόρων και περικοπή των φοροαπαλλαγών.

ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΠΛΟΥΣΙΩΝ.Η ελάφρυνση των φορολογικών βαρών στα υψηλά εισοδήματα που είχε δρομολογήσει η κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους στέρησε τον προϋπολογισμό των ΗΠΑ από σημαντικά έσοδα. Ετσι, ενώ στον προϋπολογισμό του 2008 προβλεπόταν ότι το έλλειμμα του 2011 θα ήταν μόλις 0,3% του ΑΕΠ, αναμένεται τώρα να φτάσει 10,9% του ΑΕΠ. Παράλληλα, τα έσοδα το 2011 αναλογούν στο 14,4% του ΑΕΠ, αρκετά χαμηλότερα από τον μέσο όρο του 18% του ΑΕΠ που επικράτησε στους προϋπολογισμούς τις τελευταίες έξι δεκαετίες.

Σχετικά πρόσφατα ο Τζον Μπόινερ, επικεφαλής της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας στη Βουλή των Αντιπροσώπων, απέρριψε το σχέδιο Ομπάμα και επέμεινε η μείωση του ελλείμματος να περιοριστεί σε 2,4 τρισ. δολάρια σε διάστημα δέκα ετών και να βασίζεται μόνο σε περικοπές δαπανών. Πριν από λίγες ημέρες ο Μπόινερ πρότεινε το δικό του σχέδιο, το οποίο προβλέπει την περικοπή δαπανών κατά 917 δισ. δολάρια μέσα σε μια δεκαετία και αύξηση του ορίου δανεισμού κατά 900 δισ. δολάρια. Η αρχική πρόταση των Ρεπουμπλικανών έκανε λόγο για περικοπές 1,2 τρισ. δολ. σε 10 χρόνια και αύξηση του ορίου δανεισμού κατά 900 δισ. δολάρια, αλλά το γραφείο προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) εκτίμησε ότι οι πραγματικές περικοπές θα έφταναν τα 850 δισ. δολ. Το οικονομικό επιτελείο του Ομπάμα έχει απορρίψει το σχέδιο Μπόινερ, το οποίο θα έδινε ανάσα μόνο για ένα εξάμηνο, καθιστώντας αναγκαία την εξεύρεση νέας λύσης εντός του 2012, χρονιά προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ.

ΣΕ ΔΙΝΗ ΠΑΝΙΚΟΥ. Σε περίπτωση ακόμη και πρόσκαιρου χρεοστασίου η ύφεση στις ΗΠΑ θα βαθύνει, οι διεθνείς αγορές θα βρεθούν σε δίνη πανικού, ενώ θα απειληθεί η αξία του δολαρίου και οι οίκοι αξιολόγησης θα υποβαθμίσουν την πιστοληπτική ικανότητα της οικονομίας των ΗΠΑ όπως έχουν προειδοποιήσει ήδη. Εξάλλου, το παρατεταμένο αδιέξοδο στις συνομιλίες των δύο πλευρών έχει προκαλέσει τις τελευταίες ημέρες νευρικότητα στις διεθνείς αγορές και πτώση στη Γουόλ Στριτ, ενώ την Τετάρτη η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα (FED) ανακοίνωσε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας επιβραδύνθηκε. «Η οικονομική δραστηριότητα συνεχίζει να αυξάνεται, αλλά ο ρυθμός ελαττώθηκε» στις περισσότερες περιοχές της χώρας, διευκρινίζει η FED σε ανακοίνωσή της.